Seul metropoliteni

서울지하철

Maʼlumot
Davlat	Janubiy Koreya
Shahar	Seul
Ochilgan vaqti	1974-yil 15-avgust
Boshqaruvchi shirkat	Seoul Metro (1-8 liniyalar) Metro9 (9-liniya)
Davlat	Janubiy Koreya
Uzunligi	348,3 km
Stantsiyalari soni	321
Yoʻllari soni	9
Kunlik yoʻlovchilar soni	7,77 mln
Yillik yoʻlovchilar soni	2836,5 mln
Boshligʻi	{{{Boshligʻi}}}
Sxemasi

Seul metropolteni (koreyscha: 서울지하철 Soul chixachxol yoki koreyscha: 서울도시철도 Soul tosi chxolto) — Koreya Respublikasi poytaxti Seul shahridagi metro tizimi , yillik yoʻlovchi tashish hajmi boʻyicha dunyoda 4-oʻrinda turadi. U 1974-yil 15-avgustda ochilgan. Hozirgi vaqtda u uzunligi 340,6 km^[1]^[2] boʻlgan 9 liniyadagi 316 ta stansiyadan iborat. Tizim Seul hukumatiga tegishli va ikkita kompaniya tomonidan boshqariladi: Seoul Metro 1-8 liniyalarni boshqaradi va Seul Metro Line 9 korporatsiyasi yoki oddiygina Metro9 38 stantsiyali 9-liniyani boshqaradi^[3]. Barcha stantsiyalarda yopiq turdagi bekatlar hisoblanadi^[4]^[5]^[6]^[7]^[8].

Tarixi tahrir

Metro qurish bo'yicha birinchi rejalar 1965-yilda qabul qilingan Seul shahrini rivojlantirishning o'n yillik dasturida keltirilgan. Metro loyihasining bevosita rivojlanishi 1966-yilda yakunlandi. Unga koʻra, umumiy uzunligi 51,5 km boʻlgan 4 ta liniya qurish rejalashtirilgan edi^[9].

Loyiha 1971-yil 12-aprelda ikkita yirik temir yoʻl kesishmasini: Seul va Cheongnyangni stansiyalarini bogʻlaydigan Birinchi liniya qurilishi bilan boshlandi. Liniya qurilishi ochiq usulda olib borildi va uch yil ichida qurib bitkazildi. Ochilish 1974-yil 15-avgustda bo'lib o'tdi. Marosimda Koreya Respublikasi Prezidenti Pak Chung Xi ishtirok etishi kerak edi, biroq kunning boshida unga suiqasd uyushtirildi^[10].

1975-yilda ikkinchi halqa liniyasi loyihasi tasdiqlandi. Uning birinchi bo'limining ochilishi 1980-yil 31-oktyabrda bo'lib o'tdi, 1984-yil 22-mayda halqa liniyasi yopildi.

Operatorlar tahrir

Birinchi liniya Koreya Milliy temir yoʻl korporatsiyasi tomonidan 1981-yil 1-sentabrgacha Seul metropoliten korporatsiyasi (Seul metrosi) Seul metrosining birinchi toʻrtta yoʻnalishini boshqarish uchun tashkil etilgunga qadar foydalanilgan. 1994-yil 15-martda Seul Metropolitan Rapid Tranzit korporatsiyasi yaqin 2 yil ichida ochiladigan 5-8 liniyalarni qurish va ishlatish uchun tashkil etildi^[11]. 2016-yil noyabr oyida ikkala kompaniya rahbariyati 2017-yil 31-mayda bo'lib o'tgan Seul Metro brendi ostida birlashishga qaror qildi^[12].

Oxirgi liniya 9-qator 2004-yil dekabr oyida tashkil etilgan Seul Metro Line 9 korporatsiyasi (Metro9) tomonidan boshqariladi^[13].

Rivojlanish tahrir

Rejalashtirilgan qurilish tahrir

Janubiy Koreya transport va qurilish qoʻmitasi Seul metrosining 4-liniyasini Namyangju^[14] tomon uzaytirish rejasini tasdiqladi.

Bekor qilingan loyihalar tahrir

Seulda monorels (Wolmi Galaxy Rail) qurilishi deyarli yakunlandi, lekin u ishlamayapti. Liniya 2010-yil mart oyida ochilishi kerak edi, lekin uning ochilishi doimiy ravishda qoldirildi. 2011-yilda Joongang Daily monorelsning ochilishi atrofidagi noaniqlik katta korrupsiya bilan bog'liqligini va tuzilma xavfsizlik nuqtai nazaridan demontaj qilinayotganini xabar qildi. Monorels Volmido orolini Incheon bilan bog'lashi kerak edi.^[15]

Chiptalar tahrir

Chipta narxi sayohat masofasiga bog'liq. Yoʻl haqi 1250 vondan boshlanadi (uzoqlik 10 km gacha), keyin har 5 km uchun narx 100 vonga, 50 kilometrdan keyin har 8 kilometr uchun 100 vonga oshadi. Bolalar (6-12 yosh) uchun chiptalar 450 von, o'smirlar (13-19 yosh) uchun 720 von. Keksalar, shuningdek, nogironlar metrodan bepul foydalanish huquqiga ega. Agar siz maxsus transport kartasidan foydalansangiz, sizga 100 von chegirma beriladi. Aeroexpressdan foydalanish uchun siz alohida chipta sotib olishingiz kerak^[16].

2009-yil 1-mayda magnit chiziqli chiptalar zamonaviyroq RFID chiptalari bilan almashtirildi.

Harakatlanuvchi tarkib tahrir

Seul metrosida harakatlanuvchi tarkibning ko'plab turli modellari mavjud, ammo ular asosan bir-biriga o'xshash. Vagonlarning har ikki tomonida to'rtta eshik bor, ular orasida har biri 7 kishiga mo'ljallangan o'rindiqlar qatori mavjud. Keksalar, nogironlar va homilador ayollar uchun joylar maxsus belgilar bilan belgilangan.

Poyezdlar va vokzallardagi barcha e'lonlar koreys va ingliz tillarida ikki tilda, ba'zi hollarda esa yapon va xitoy tillarida ham mavjud.

Har bir vagonda o't o'chirish moslamasi mavjud, favqulodda vaziyatlarda eshiklarni qo'lda ochish mumkin.

Pundanson liniyasida Korail Class 351000
Gyeongsong liniyasida Korail Class 331000
1-liniyada ikkinchi avlod Korail Class 1000
9-qatrorda 9000 series VVVF
3-qatorda 3000 series
3-liniyada Korail Class 3000

Liniyalar tahrir

Seul metrosi 9 liniyadan iborat.

Liniya	Marshrut	Ochilgan yili	Oxirgi bekatning ochilgan yili	Uzunligi, km	Bekatlar soni
	Seul - Cheongnyangni	1974	2005	7.8	o'n
	Shahar hokimiyati / Seongsu / Sindorim - shahar hokimiyati / Sinsol-dong / Kkachisan	1984	2005	60.2	51
	Ogim - Jichuk	1985	2010	38.2	34
	Tankogae - Namtaeryeong	1985	1993	31.7	26
	Panxva - Hanam Geomdansan / Macheon	1995	2021	60,0	56
	Eunam - Bonghwasan	2000	2001	35.1	38
	Chanam - Onsu	1996	2012	57.1	51
	Amsa - Moran	1996	1999	17.7	17
	Gaehva - Chun-anbongpyang-von	2009	2018	40.5	38
Jami:				348.3	321