Shahzoda Mehmed (1521-yil Istanbulda — 1543-yil Manisada) — Sulaymon I va uning rafiqasi Aleksandra Anastasiya Lisovska Sultonning toʻngʻich oʻgʻli. 1541-1543-yillarda Manisalik Sanjak bey.

Shahzoda Mehmed
Tavalludi 1521-yil
Vafoti 1543-yil Shahzoda Mehmed masjidi
Manisa Usmonlilar imperiyasi
Fuqaroligi Usmonli imperiyasi
Bolalari Humoshah Sulton
Otasi Suleyman I
Onasi Xurram Sulton

Biografiya tahrir

Mehmed 1521-yilda Istanbulda tugʻilgan. Uning onasi qul boʻlib, keyinchalik Sulaymonning qonuniy xotini boʻlgan. 1533-yilda Sulaymon I oʻzining toʻngʻich oʻgʻli Mustafani Manisa noibi lavozimiga tayinlaydi. Qadim zamonlardan beri Manisa „taxt vorisi sanjagi“ hisoblangan va Manisada hukmronlik qilgan kishi Usmonli imperiyasining keyingi sultoni boʻlish uchun eng katta imkoniyatga ega edi. 1537-yilda Mehmed Transdanubiya hududlarida bir qator harbiy operatsiyalarni muvaffaqiyatli amalga oshirdi. 1541-yilda Sulaymon kutilmaganda Manisaga Mehmed hokim etib tayinlanadi va Mustafa otasi tomonidan Amasiyaga yuboriladi[1].

 
Shahzoda Memed dafn etilgan Shahzoda masjidi

Oʻlim tahrir

1543-yilda Mehmed kutilmaganda vafot etdi. Ayrim tadqiqotchilarning fikricha, Mehmed chechakdan vafot etgan. Dastlab Mehmed Boyezid masjidida dafn etilgan. Keyinchalik, Sulaymon sevikli oʻgʻli xotirasiga Istanbuldagi Shahzade Mehmed masjidini qurdirdi. Eng qisqa vaqt ichida turba qurildi, u yerda Mehmedning jasadi boʻlgan tobut koʻchirildi va tobut ustiga taxt oʻrnatildi. Majmua mashhur meʼmor Sinan tomonidan 1543-1548-yillarda qurilgan[2].

Bir oila tahrir

Entoni Aldersonning yozishicha, Mehmedning Aya Xotun ismli kanizaki boʻlib, u oʻzining yagona farzandi Xumoning qizi Shoh Sultonning (1540/1543 −1592) onasi edi. Humosha uch marta turmushga chiqdi va koʻp avlod tugʻdi. U amakivachchasi Murod III davrida vafot etgan va Shahzoda masjidining turbasida otasi yoniga dafn etilgan[3].

Manbalar tahrir

  1. Lord Kinross. Ottoman Centuries (inglizcha). HarperCollins, 2002 — 640 bet. ISBN 0688080936, 9780688080938. 15-iyul 2022-yilda qaraldi. 
  2. Turan; Şerafettin. Islam Ansiklopedisi (inglizcha). İslâm Araştırmaları Merkezi, 2006 — 290—292 bet. 15-iyul 2022-yilda qaraldi. 
  3. Öztuna; Yılmaz. Kanuni Sultan Süleyman (turkcha). Ötüken Neşriyat A.Ş., 2016 — 208 bet. 15-iyul 2022-yilda qaraldi.