Shveysariyada korrupsiya
Shveytsariyadagi korrupsiya Shveytsariyada korrupsiyaning oldini olish va yuzaga kelishini tavsiflaydi.
Kichik korrupsiya va past darajadagi poraxoʻrlik kam uchraydi. Sudlar odatda adolatli va xolis deb hisoblanadi (bank jinoyatlari bundan mustasno). Shveytsariya fuqarolarining juda kam qismi politsiya yoki sud korrupsiyasini keng tarqalgan deb hisoblaydi. Shveytsariya OECDning Poraxo‘rlikga qarshi konvensiyasi va korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha boshqa xalqaro qonunlarni imzolagan. Kompaniyalar odatdakorrupsiyani Shveytsariyada biznes yuritish uchun muammo deb hisoblamaydilar. Biroq, Shveytsariya bank sanoati soliq toʻlashdan boʻyin tovlash, pul yuvish va noqonuniy yoʻl bilan olingan pullarni yashirishga imkon beradigan maxfiylik qonunlari qatʼiy nazoratga olinmagan. Bundan tashqari, siyosiy partiyalarni moliyalashtirish yaxshi tartibga solinmagan va suiisteʼmol qilishga ochiq.
Hajmi tahrir
Hukumat tahrir
Shveytsariyada korrupsiyaga qarshi kurashish uchun qonunchilik bazasi mavjud va bir qancha hokimiyat idoralari uning darajasini, ayniqsa Shveytsariya moliya institutlaridagikorrupsiyaga qarshi kurashda mas’uldirlar[1]. Bir qancha manbalar mamlakatda korrupsiyaga qarshi kurash samarali bo‘lganini tasdiqlaydi[2]. Biroq, korrupsiyaga qarshi kurash, ayniqsa, siyosiy partiyalarni moliyalashtirish borasida olib borilayotgan ishlar qoniqarsiz deb baholangan[3].
Yevropa Kengashiningkorrupsiyaga qarshi davlatlar guruhi (GRECO) 2017-yilgi baholashda Shveytsariya institutlarining oʻziga xos xususiyatlarini qayd etib, bu institutlarga jamoatchilik ishonchini uygʻotdi. GRECO hisobotida, shuningdek, uchta muammoli yoʻnalish aniqlangan: siyosatchilarda mumkin boʻlgan manfaatlar toʻqnashuvi, federal sudyalarda mumkin boʻlgan xolislik va Bosh prokuraturaning ichki faoliyatida shaffoflikning yoʻqligi. Nihoyat, GRECO ushbu uchta sohada rasmiy xulq-atvor qoidalarini qabul qilishni tavsiya qildi[4].
Transparency Internationalning 2021-yilgikorrupsiyani idrok etish indeksida Shveytsariya 0 dan („judakorrupsiyalashgan“) 100 („juda toza“) gacha boʻlgan shkala boʻyicha 84 ball oldi. Ballar boʻyicha tartiblanganda, Shveytsariya Indeksdagi 180 mamlakat orasida 7-oʻrinni egalladi, bu yerda 1-oʻrinni egallagan davlat eng halol davlat sektoriga ega deb hisoblanadi[5][6]. Transparency International 2020-yilgi hisobotida Shveytsariyada asosiy muammo siyosiy moliyalashtirish, maʼlumot tarqatuvchilarni himoya qilish va pul yuvishga qarshi kurash masalalari ekanligini taʼkidladi[7].
Transparency International Global Barometer 2013 shuni koʻrsatadiki, soʻrovda qatnashgan uy xoʻjaliklarining 58 foizi soʻnggi ikki yil ichida korrupsiya oʻzgarmagan, 28 foizi esa u haqiqatda kuchaygan deb hisoblaydi. Xuddi shu so‘rov shuni ko‘rsatadiki, siyosiy partiyalar Shveytsariyadagi eng korrupsiyalashgan institut hisoblanadi[8].
Politsiya va sudlar odatda ochiq va adolatli boʻlib, kam miqdorda poraxoʻrlik yoki korrupsiya mavjud. Migrantlar yoki boshpana izlovchilarga nisbatan haddan tashqari kuch ishlatish, uzoq vaqt hibsga olish va zoʻravonlik holatlari haqida xabar berilgan. Ayrim hollarda politsiya xodimlari shaxslarni hibsga olishda haddan tashqari kuch ishlatganliklari uchun shartli jazoga hukm qilingan yoki jarimaga tortilgan[3].
Nepotizmkorrupsiyaga qarshi kurashda muammo hisoblanadi, chunki Shveytsariyadagi ijtimoiy, iqtisodiy va harbiy tuzilmalar yaqinligida koʻpchilik bir-birini taniydi[9].
Manbalar tahrir
- ↑ „Snapshot of the Switzerland Country Profile“. Business Anti-Corruption Portal. 2013-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
- ↑ „2013 Investment Climate Statement - Switzerland (Including Lichtenstein)“. US Department of State. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
- ↑ 3,0 3,1 „Human Rights Report 2015- Switzerland“. US Department of State. Qaraldi: 2019-yil 26-noyabr.
- ↑ „Council of Europe's Anti-Corruption body calls on Switzerland to develop ethical rules applicable to federal members of parliament, judges and prosecutors“. Group of States against Corruption. Council of Europe. Qaraldi: 2022-yil 18-iyul.
- ↑ „The ABCs of the CPI: How the Corruption Perceptions Index is calculated“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 17-iyul.
- ↑ „Corruption Perceptions Index 2021: Switzerland“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 18-iyul.
- ↑ „2020 Country Reports on Human Rights Practices: Switzerland“. US Department of State. Qaraldi: 2021-yil 25-may.
- ↑ „Global Corruption Barometer 2013“. Transparency International. 2020-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-dekabr.
- ↑ „Switzerland stumbles in anti-corruption ranking“.