Sud eksprtizasi - fuqarolik, iqtisodiy, jinoyat va ma'muriy sud ishlarini yuritishda ish holatlarini aniqlashga qaratilgan hamda sud eksperti tomonidan fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar asosida sud-ekspert tekshirishlarini o'tkazish va xulosa berishdan iborat bo'lgan protsessual harakatdir[1].

Sud ekspertizasining o'ziga xos xususiyatlari tahrir

Birinchidan tahrir

sud ekspertizasi qonunda nazarda tutilgan tartibda o'tkaziladigan protsessual harakat. Uni o'tkazish uchun aniqlanadigan holatning aniq shart-sharoiti, muhimligi va ahamiyatidan kelib chiqqan holda surishtiruvchi, tergovchi, prokuror qaror, sud esa ajrim chiqaradi. Ekspert ekspertiza tekshiruvini faqat qaror (ajrim) va tadqiqot obyektini olgandan so'nggina o'tkazadi.

Ikkinchidan tahrir

ekspertiza tayinlash, o'tkazish, natijalarini rasmiylashtirish tartibi qonun bilan belgilanadi.

Uchinchidan tahrir

ekspertiza fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar, amaliy tajriba va maxsus ko'nikmalarga ega shaxs tomonidan o'tkaziladi.

To'rtinchidan tahrir

ekspert tomonidan jinoyat ishining barcha holatlari emas, balki ayrim jihatlari tadqiq etiladi.

Beshinchidan tahrir

sud ekspertizasi natijalari ekspert xulosasi shaklida rasmiylashtiriladi hamda dalil ahamiyatiga ega bo'ladi.

Oltinchidan tahrir

ekspertiza xulosasiga baho berish, undan dalil sifatida foydalanish surishtiruvchi, tergovchi prokuror yoki sud vakolatiga taalluqli.

Sud ekspertizasi predmeti va obyektlari tahrir

Ekspertiza predmeti tahrir

Ekspertiza predmeti deganda, amaliy jihatdan muayyan turdagi ekspertiza tomonidan obyektni tadqiq etish yo'li bilan hal etiladigan aniq vazifalar tushuniladi.

Ekspertiza obyekti tahrir

Ekspertiza obyekti ekspert tekshirishi uchun beriladigan aniq obyektlar.

Ekspert tekshiruvi obyektlari[2] tahrir

Ashyoviy dalillar tahrir

Tekshirish uchun namunalar tahrir

Murdalar va ularning qismlari tahrir

Tirik odam tahrir

Sud ekspertizasi o'tkazilayotgan ish materiallari tahrir

Hujjatlar tahrir

Boshqa moddiy obyektlar tahrir

Sud ekspertizalar klassifikatsiyasi tahrir

Sud ekspertiza klassifikatsiyasi[3] (lotincha "classis" - "turkum", "facere" - "qilish" so'zlaridan olingan bo'lib, hajmni bo'lishning majmui tushuniladi) jinoyat ishini yuritish nazariyasi va amaliyoti uchun muhim ahamiyatga ega bo'lib, aniq ilmiy va amaliy maqsadlar hamda tashkiliy-boshqaruvdagi muammolarni hal etish uchun xizmat qiladi.

Sud ekspertiza quyidagi darajalar bo'yicha klassifikatsiya qilinadi[4]:

  • toifa
  • turkum
  • tur
  • xil

Manbalar tahrir

https://lex.uz/ru/docs/-1633666

https://advice.uz/oz/document/2651 Sud ekspertizasi

https://kun.uz/uz/news/2022/04/08/sud-ekspertizasi-togrisidagi-qonunning-yangi-tahriri-elon-qilindi «Sud ekspertizasi to‘g‘risida»gi qonunning yangi tahrirdagi loyihasi e’lon qilindi

Havola tahrir

  1. https://lex.uz/acts/-1633102
  2. „Судебная экспертиза“.
  3. „klassifikatsiya“.
  4. „Экспертиза специальных химических веществ“.