Sulton Parvez Mirzo

Shahzoda Sulton Muhammad Parvez Mirzo (1589-yil 2-oktabr — 1626-yil 28-oktabr) — Boburiylar sulolasidan boʻlgan shahzoda, Boburiylar humkdori Jahongirning uchinchi xotini Sohib Jamoldan ikkinchi oʻgʻli. Uchinchi Boburiylar hukmdori Buyuk Akbarning nabirasi. Uning qizi Nodira Bonu Begim keyinchalik shahzoda Dara Shukohning xotini bo'ladi.

Hayoti

1589 yil 2-oktyabrda Kobulda (Afg'oniston) tug'ilgan. Shahzoda Salimning ikkinchi oʻgʻli, boʻlajak Boburiylar humdori Jahongir (1605-1627), uchinchi xotini Sohib Jamoldan (? - 1599). U Hirotlik Hoji Hasanning qizi va boburiylar vakili Zaynxon Kokining amakivachchasi edi. Hukmdorning ikkinchi oʻgʻli sifatida u shahzoda Xurramdan ikki yosh kichik , shahzoda Xusravdan ikki yosh katta edi.

Shahzoda Parvez faol bo'lib, chavgon o'ynashni yoqtirardi. Chavgon Boburiylar saroyida mashhur sport turi bo'lgan, bunga Jahongir, Parviz, Xurram va Asaf Xondan iborat 4 o'yinchining jamoa bilan tasvirlangan miniatyura guvohlik beradi.

Shahzoda Parviz Mirzo vorislik urushida otasi Jahongirni qoʻllab-quvvatladi. Muvaffaqiyatsiz qo'zg'olon va Jahongirning buvisi Mariyam Makani vafotidan so'ng, shahzoda Parvez 1604-yilda otasi bilan Agraga qaytib keldi.

Katta oʻgʻil maqomiga ega boʻlishiga qaramay, shahzoda Parvez shuhratparast, ammo epchil va gʻayratli, shuning uchun u taxtga jiddiy da’vogar emas edi. U Dekandagi urushni boshqarishda muvaffaqiyatsizlikka uchraydi.

Boburiylar humkdori Jahongir ikki oʻgʻil shahzoda Xusrav va Parvezni qabul qilmoqda.

Shahzoda Parvez Mirzo otasi Jahongir imperator taxtiga oʻtirganidan koʻp oʻtmay Mevar knyazligiga qarshi birinchi harbiy yurishni olib bordi. U otasining ulugʻvor harbiy siyosatini qoʻllab-quvvatlagan. Shahzoda qo'mondonligi ostida 20 000 kishilik qo'shinni qabul qildi, ammo Osafxon barcha harbiy harakatlarga amalda rahbarlik qildi.

1608-yilda Boburiylar hukmdori Jahongir Asafxonni 12000 kishilik qoʻshin bilan Dekanga Ahmadnagar qoʻmondoni Malik Ambar va Marathalarga qarshi jang qilish uchun yubordi. U bilan birga shahzoda Sulton Parvez Mirzo yuborilib, u Xondesh va Beror hokimi (subadar) lavozimiga tayinlangan. 1610-yilda 20 yoshli Parvez Mirzo poytaxtdan Dekanga keldi. U oʻjar va shijoatli boʻlsa-da, harbiy va ma’muriy lavozimlarga iste’dodi yoʻq edi. Parvez Mirzo Dekan yurishiga faqat nomidan qo'mondonlik qilgan va uning Burhonpurdagi qarorgohida edi. Darhaqiqat, harbiy harakatlarga Asaf Xon boshchilik qilgan.

Adabiyotlar

• {{{заглавие}}}.
• Eraly, Abraham. The Last Spring: The lives and times of the great Mughals. New Delhi: Viking, Penguin Books India, 1997. ISBN 9780670875184. 
• Eraly, Abraham. The Mughal Throne: The Saga of India’s Great Emperors. London: Phoenix, 2004. ISBN 9780753817582. 
• Gascioigne, Bamber. A Brief History of the Great Moghuls: India’s most flamboyant rulers. London: Constable and Robinson, 2002. ISBN 9781841195339. 
• Prasad, Beni. History of Jahangir. London: H Milford, Oxford University Press, 1922.  OCLC 5530634
• Raychoudhry, S.C.. History of Mughals. vol. IV of Comprehensive history of India, from 1526—1707 A.D. Delhi: Surjeet Publications, 1984.  OCLC 469499970
• Schimmel, Annemarie. The Empire of the Great Mughals: History, art and culture, Revised ed, London: Reaktion Books LTD, 2004. ISBN 1861891857.