Matematika va tabiiy fanlarni oʻzlashtirish sifatini Xalqaro monitoring qilish va baholash tizimi TIMSS[1] (ing. TIMSS -Trends in International mathematics and science study) - 4- va 8- sinf o'quvchilarining matematika va tabiiy yo'nalishdagi fanlardan o'zlashtirish darajasini baholash dasturi bo'lib, tadqiqot ta’lim yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasi (IEA) tomonidan tashkil etiladi.

TIMSS xalqaro baholash dasturida 4- va 8-sinf o'quvchilarining matematika va tabiiy fanlar bo'yicha egallagan bilim darajasi va sifatini solishtirish hamda milliy ta'lim tizimidagi farqlarni aniqlash bilan bir qatorda, qo'shimcha ravishda maktablarda matematika va tabiiy fanlar bo'yicha berilayotgan ta'lim mazmuni, o'quv jarayoni, ta'lim muassasasining imkoniyatlari, o'qituvchilar salohiyati, o'quvchilarning oilalari bilan bog'liq omillari o'rganiladi[2].

TIMSS dasturi oʻzining birinchi tadqiqotini 1995-yilda boshlagan boʻlib, 2019-yilga qadar har toʻrt yilda 1999, 2003, 2007, 2011, 2015 va 2019-yillarda tashkil etib kelindi. Navbatdagi 8-davriylik 2023-yilda amalga oshirilishi rejalashtirilgan.

Shu bilan birga, 1995-yildan beri uch marta (oxirgi marta 2015-yilda) maktabning oxirgi sinfidagi o'quvchilarning yutuqlarini o'rganishni o'z ichiga olgan "kengaytirilgan" tadqiqot (Advanced TIMSS) o'tkazilgan (Oʻzbekistonda bu 11-sinf, AQShda 12-sinf va boshqalar)[3].

TIMSS tadqiqoti haqida qisqacha ma'lumot tahrir

TIMSS xalqaro tadqiqotining asosiy maqsadi boshlangʻich va oʻrta maktablarda matematika va tabiiy fanlar boʻyicha ta’lim sifatini qiyosiy baholashdan iborat.Tadqiqotda 4-8-sinf oʻquvchilarining ta’limdagi yutuqlari, jumladan, ularning nafaqat bilim va koʻnikmalari, balki fanlarga boʻlgan munosabati, qiziqishlari va oʻqishga boʻlgan motivatsiyasi ham baholanadi. Tadqiqot shunday tuzilganki, uning natijalari 4-sinf oʻquvchilari 8-sinfga oʻtganlarida, har 4 yilda ishtirokchi mamlakatlarda matematika va tabiiy fanlar boʻyicha taʼlim tendentsiyalarini kuzatib boradi. Shunday qilib, boshlang'ich va o'rta maktab o'quvchilarining ta'lim yutuqlari, shuningdek, boshlang'ich maktabdan o'rta maktabga o'tish davrida matematika va tabiatshunoslik ta'limidagi o'zgarishlar nazorat qilinadi.

Tadqiqotni o'tkazish va uni ishlab chiqishda dunyoning ko'plab tadqiqot markazlari va professional tashkilotlari ishtirok etadilar: Ta'lim test xizmati (ETS - Educational Testing Service, AQSH), Kanada Statistika Markazi (Statistics Canada), Ta'lim yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasi Kotibiyati (IEA, Niderlandiya), Ta'lim yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasining ma'lumotlarni qayta ishlash markazi (DPC IEA — Data Processing Center IEA, Germaniya) va boshqalar. Shu bilan birga, turli mamlakatlar mutaxassislarining sa’y-harakatlarini muvofiqlashtirish uchun dunyoning yetakchi ekspertlaridan iborat maslahat qo‘mitalari tuzilgan. Barcha tadqiqotlar Boston kollejidagi TIMSS va PIRLS xalqaro tadqiqot markazi (TIMSS & PIRLS International Study Center, Boston College) tomonidan muvofiqlashtiriladi.

Oʻzbekistonda ushbu tadqiqot Ta'lim sifatini nazorat qilish davlat inspektsiyasi huzurida Ta'lim sifatini baholash bo'yicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish milliy markazi tomonidan tashkil etiladi[4].

 
TIMSS 2011: 8-sinf o'quvchilari uchun matematika natijalari
 
TIMSS 2011: 8-sinf o'quvchilari uchun tabiiy fanlar natijalari

Tadqiqot usullarining xususiyatlari tahrir

TIMSS tadqiqot usullarini ishlab chiqish uchun asos sifatida "TIMSS Assessment Frameworks and Specifications" hujjati ishlatiladi.Ushbu hujjatda matematika va tabiiy fanlar bo'yicha ta'lim yutuqlarini baholashga, testlar va test topshiriqlarini ishlab chiqishga umumiy yondashuvlar belgilangan, matematika va tabiiy fanlardan tekshirilishi kerak bo'lgan tarkib, shuningdek, o'quvchilar topshiriqlarni bajarishda ko'rsatishi kerak bo'lgan kognitiv faoliyat turlari ham tavsiflaydi.

TIMSS xalqaro tadqiqot usullariga quyidagilar kiradi:

  • ijobiy test natijalari;
  • so' rovnomalar (o'quvchilar, o'qituvchilar, ta'lim muassasasi ma'muriyati, ta'lim sohasidagi mutaxassislar, tadqiqot sifatini kuzatuvchilar uchun);
  • uslubiy ta'minot (tadqiqotni tashkil etish va o'tkazish bo'yicha milliy koordinatorlar uchun qo'llanma, maktab koordinatorlari uchun qo'llanma, test o'tkazish bo'yicha qo'llanma,topshiriqlarni bepul javoblar bilan tekshirish bo'yicha qo'llanma, ma'lumotlarni kiritish bo'yicha qo'llanma va boshqalar);
  • dasturiy ta'minot (sinflar va o'quvchilarni tanlash, ma'lumotlarni kiritish uchun).

Xalqaro testlar quyidagi tamoyillar asosida ishlab chiqiladi:

  • o'quv va kognitiv faoliyatning sinovdan o'tgan mazmuni va turlarini etarli darajada yoritish;
  • xalqaro testlar mazmunining aksariyat ishtirokchi mamlakatlarda o‘rganilayotgan materialga maksimal darajada muvofiqligi;
  • testlarning o'zaro aloqasini ta'minlash;
  • tekshirilayotgan mazmunning matematika va tabiatshunoslik ta’limini rivojlantirish nuqtai nazaridan ahamiyati;
  • o'quvchilarning yosh xususiyatlariga muvofiqligi, test ishlab chiqilgan yutuqlarni baholash;
  • ommaviy tadqiqotlar uchun talablarga muvofiqligi.

O'quvchilarning matematika va tabiiy fanlarga tayyorgarligini baholash uchun testlar (har bir variantda) ham matematika, ham tabiiy fanlar bo'yicha topshiriqlarni o'z ichiga oladi.

Natijalarni baholash tahrir

4 va 8-sinf o'quvchilarining matematika va tabiatshunoslik fanlari bo'yicha savodxonligini baholash uchun test topshiriqlari nazariyasidan foydalaniladi.

4-8-sinf o‘quvchilari uchun matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha xalqaro test sinovlari natijalari alohida qayta ishlanadi va tahlil qilinadi. O‘rganish natijalarini statistik qayta ishlash natijasida har bir talabaga matematika va tabiatshunoslik fanlaridan topshiriqlarni bajarish uchun alohida 1000 balllik tizimda ball qo‘yiladi. 4 va 8-sinf o'quvchilari uchun xalqaro natijalar shkalasi 1995 yilda tadqiqotda qatnashgan barcha mamlakatlarning o'rtacha balllarining o'rtacha qiymati 100 standart og'ish bilan 500 sifatida qabul qilinganligini hisobga olgan holda tuzilgan. Barcha keyingi tadqiqotlar natijalari 1995 yil miqyosida ko'rsatilgan, bu natijalarni taqqoslash va ularning o'zgarishi tendentsiyalarini aniqlash imkonini beradi.

TIMSS-2003 natijalari tahrir

TIMSS-2003 tadqiqotida dunyoning 46 ta davlati ishtirok etgan[5].

Angliya, Shotlandiya, Shimoliy Irlandiya, Belgiyaning fransuz tilida so'zlashuvchi qismi, Gonkong va Tayvan davlatlari ta'lim tizimlaridagi sezilarli farqlar sababli, mustaqil ishtirokchilar sifatida ishtirok etganlar.

Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 594 (5,6) 0 4
02.   Gonkong * 575 (3,2) 0 4
03.   Yaponiya 565 (1,6) 0 4
04. Tayvan 564 (1,8) 0 4
05.   Belgiya (фл.) 551 (1,8) 0 4
06.   Niderlandiya * 540 (2,1) 0 4
07.   Latviya 536 (2,8) 0 4
08.   Litva * 534 (2,8) 0 4
09.   Rossiya 532 (4,7) 0 3 и 4
10.   Angliya * 531 (3,7) 0 5
11.   Vengriya 529 (3,1) 0 4
12.   AQSh * 518 (2,4) 0 4
13.   Kipr 510 (2,4) 0 4
14.   Moldova 504 (4,9) 0 4
15.   Italiya 503 (3,7) 0 4
16.   Avstraliya * 499 (3,9) 0 4 и 5
17. Yangi Zelandiya 493 (2,2) 4,5÷5,5
18. Shotlandiya * 490 (3,3) 0 4
19.   Sloveniya 479 (2,6) 0 3 и 4
20.   Armaniston 456 (3,5) 0 4
Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 605 (3,6) 0 8
02. Janubiy Koreya 589 (2,2) 0 8
03.   Gonkong * 586 (3,3) 0 8
04. Tayvan 585 (4,6) 0 8
05.   Yaponiya 570 (2,1) 0 8
06.   Belgiya (фл.) 537 (2,8) 0 8
07.   Niderlandiya * 536 (3,8) 0 8
08.   Estoniya 531 (3,0) 0 8
09.   Vengriya 529 (3,2) 0 8
10.   Malayziya 508 (4,1) 0 8
11.   Latviya 508 (3,2) 0 8
12.   Rossiya 508 (3,7) 0 7 и 8
13.   Slovakiya 508 (3,3) 0 8
14.   Avstraliya 505 (4,6) 0 8 и 9
15.   AQSh * 504 (3,3) 0 8
16.   Litva * 502 (2,5) 0 8
17.   Shvetsiya 499 (2,6) 0 8
18. Shotlandiya * 498 (3,7) 0 9
19.   Isroil * 496 (3,4) 0 8
20. Yangi Zelandiya 494 (5,3) 8,5÷9,5
Tabiiy fanlar bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 565 (5,5) 0 4
02. Tayvan 551 (1,7) 0 4
03.   Yaponiya 543 (1,5) 0 4
04.   Gonkong * 542 (3,1) 0 4
05.   Angliya * 540 (3,6) 0 5
06.   AQSh * 536 (2,5) 0 4
07.   Latviya 532 (2,5) 0 4
08.   Vengriya 530 (3,0) 0 4
09.   Rossiya 526 (5,2) 0 3 и 4
10.   Niderlandiya * 525 (2,0) 0 4
11.   Avstraliya * 521 (4,2) 0 4 и 5
12. Yangi Zelamdiya 520 (2,5) 4,5÷5,5
13.   Belgiya (фл.) 518 (1,8) 0 4
14.   Italiya 516 (3,8) 0 4
15.   Litva * 512 (2,6) 0 4
16. Shotlandiya * 502 (2,9) 0 5
17.   Moldova 496 (4,6) 0 4
18.   Sloveniya 490 (2,5) 0 3 и 4
19.   Kipr 480 (2,4) 0 4
20.   Norvegiya 466 (2,6) 0 4
Tabiiy fanlar bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 578 (4,3) 0 8
02. Tayvan 571 (3,5) 0 8
03. Janubiy Koreya 558 (1,6) 0 8
04.   Gonkong * 556 (3,0) 0 8
05.   Estoniya 552 (2,5) 0 8
06.   Yaponiya 552 (1,7) 0 8
07.   Vengriya 543 (2,8) 0 8
08.   Niderlandiya * 536 (3,1) 0 8
09.   AQSh * 527 (3,1) 0 8
10.   Avstraliya 527 (3,8) 0 8 и 9
11.   Shvetsiya 524 (2,7) 0 8
12.   Sloveniya 520 (1,8) 0 7 и 8
13. Yangi Zelandiya 520 (5,0) 8,5÷9,5
14.   Litva * 519 (2,1) 0 8
15.   Slovakiya 517 (3,2) 0 8
16.   Belgiya (фл.) 516 (2,5) 0 8
17.   Rossiya 514 (3,7) 0 7 и 8
18.   Latviya 512 (2,6) 0 8
19. Shotlandiya * 512 (3,4) 0 9
20.   Malayziya 510 (3,7) 0 8

Izoh: yulduzcha (*) bilan namuna olish uchun ba'zi majburiy talablarni bajarmagan davlatlar belgilangan

TIMSS-2007 natijalari tahrir

TIMSS-2007 tadqiqotida 45 mamlakatdan 425 000 ga yaqin o'quvchilar ishtirok etgan.

Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Gonkong 607 (3,6) 0 4
02.   Singapur 599 (3,7) 0 4
03. Tayvan 576 (1,7) 0 4
04.   Yaponiya 568 (2,1) 0 4
05.   Qozogʻiston * 549 (7,1) 0 4
06.   Rossiya 544 (4,9) 0 4
07.   Angliya 541 (2,9) 0 5
08.   Latviya * 537 (2,3) 0 4
09.   Niderlandiya * 535 (2,1) 0 4
10.   Litva * 530 (2,4) 0 4
11.   AQSh * 529 (2,4) 0 4
12.   Germaniya 525 (2,3) 0 4
13.   Daniya * 523 (2,4) 0 4
14.   Avstraliya 516 (3,5) 0 4
15.   Vengriya 510 (3,5) 0 4
16.   Italiya 507 (3,1) 0 4
17.   Avstriya 505 (2,0) 0 4
18.   Shvetsiya 503 (2,5) 0 4
19.   Sloveniya 502 (1,8) 0 4
20.   Armaniston 500 (4,3) 0 4
Matematika bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01. Tayvan 598 (4,5) 0 8
02. Janubiy Koreya 597 (2,7) 0 8
03.   Singapur 593 (3,8) 0 8
04.   Gonkong * 572 (5,8) 0 8
05.   Yaponiya 570 (2,4) 0 8
06.   Vengriya 517 (3,5) 0 8
07.   Angliya * 513 (4,8) 0 9
08.   Rossiya 512 (4,1) 0 7 и 8
09.   AQSh * 508 (2,8) 0 8
10.   Litva * 506 (2,3) 0 8
11.   Chexiya 504 (2,4) 0 8
12.   Sloveniya 501 (2,1) 0 7 и 8
13.   Armaniston 499 (3,5) 0 8
14.   Avstraliya 496 (3,9) 0 8
15.   Shvetsiya 491 (2,3) 0 8
16.   Malta 488 (1,2) 0 9
17. Shotlandiya * 487 (3,7) 0 9
18.   Serbiya * 486 (3,3) 0 8
19.   Italiya 480 (3,0) 0 8
20.   Malayziya 474 (5,0) 0 8
Tabiiy fanlar bo'yicha 4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 587 (4,1) 0 4
02. Tayvan 557 (2,0) 0 4
03.   Gonkong 554 (3,5) 0 4
04.   Yaponiya 548 (2,1) 0 4
05.   Rossiya 546 (4,8) 0 4
06.   Latviya * 542 (2,3) 0 4
07.   Angliya 542 (2,9) 0 5
08.   AQSh * 539 (2,7) 0 4
09.   Vengriya 536 (3,3) 0 4
10.   Italiya 535 (3,2) 0 4
11.   Qozogʻiston * 533 (5,6) 0 4
12.   Germaniya 528 (2,4) 0 4
13.   Avstraliya 527 (3,3) 0 4
14.   Slovakiya 526 (4,8) 0 4
15.   Avstriya 526 (2,5) 0 4
16.   Shvetsiya 525 (2,9) 0 4
17.   Niderlandiya * 523 (2,6) 0 4
18.   Sloveniya 518 (1,9) 0 4
19.   Daniya * 517 (2,9) 0 4
20.   Chexiya 515 (3,1) 0 4
Tabiiy fanlar bo'yicha 8 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 567 (4,4) 0 8
02. Tayvan 561 (3,7) 0 8
03.   Yaponiya 554 (1,9) 0 8
04. Janubiy Koreya 553 (2,0) 0 8
05.   Angliya * 542 (4,5) 0 9
06.   Chexiya 539 (2,9) 0 8
07.   Vengriya 539 (1,9) 0 8
08.   Sloveniya 538 (2,2) 0 7 и 8
09.   Gonkong * 530 (4,9) 0 8
10.   Rossiya 530 (3,9) 0 7 и 8
11.   AQSh * 520 (2,9) 0 8
12.   Litva * 519 (2,5) 0 8
13.   Avstraliya 515 (3,6) 0 8
14.   Shvetsiya 511 (2,6) 0 8
15. Shotlandiya * 496 (3,4) 0 9
16.   Italiya 495 (2,8) 0 8
17.   Armaniston 488 (5,8) 0 8
18.   Norvegiya 487 (2,2) 0 8
19.   Ukraina 485 (3,5) 0 8
20.   Iordaniya 482 (4.0) 0 8

Izoh: Yulduzcha (*) ba'zi majburiy namuna olish talablariga javob bermagan mamlakatlar belgilangan.

TIMSS-2011 natijalari tahrir

TIMSS-2011 tadqiqotida 60 ta davlatdan 600 000 ga yaqin o'quvchilar ishtirok etdi. An'anaga ko'ra, Angliya, Shotlandiya, Shimoliy Irlandiya, Belgiyaning fransuz tilida so'zlashuvchi qismi, Gonkong va Tayvan davlatlari ta'lim tizimlaridagi sezilarli farqlar sababli, mustaqil ishtirokchilar sifatida ishtirok etganlar.

Boshlang‘ich sinf bitiruvchilarining matematika va tabiiy yoʻnalishdagi fanlardan tayyorgarlik darajasini o‘rganish uchun 347 ta topshiriq (175 ta matematika va 172 ta tabiiy fanlardan) foydalanilgan. Ushbu topshiriqlardan 28 ta blok (14 ta matematika va 14 ta tabiiy fanlar bo'yicha) shakllantirilib, ularning har biri ikkita variantda ishlab chiqilgan. Hammasi bo'lib 14 xil variant ishlatilgan. Xuddi shu printsipga ko'ra, 8-sinf uchun ham 14 ta variant shakllantirilgan, ammo topshiriqlar soni ko'proq 434 ta (217 ta matematika va 217 ta tabiiy fanlardan) bo'lgan.

4-sinflarda testni yechish uchun 72 daqiqa ( tanaffus bilan 2 ta test 36 daqiqadan) va 8-sinflar uchun 90 daqiqa (tanaffus bilan 2 ta test 45 daqiqadan) vaqt ajratilgan. 4-sinf o'quvchilari uchun testning har bir variantida matematika va tabiiy fanlar bo'yicha 39-51 ta, 8-sinf o'quvchilari uchun esa 48-59 ta topshiriq belgilangan.

Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 606 (3,2)
02. Janubiy Koreya 605 (1,9)
03.   Gonkong 602 (3,4)
04. Tayvan 591 (2,0)
05.   Yaponiya 585 (1,7)
06. Shimoliy Irlandiya 562 (2,9)
07. Flamandiya 549 (1,9)
08.   Finlandiya 545 (2,3)
09.   Angliya 542 (3,5)
10.   Rossiya 542 (3,7)
11.   AQSh 541 (1,8)
12.   Niderlandiya 540 (1,7)
13.   Daniya 537 (2,6)
14.   Litva 534 (2,4)
15.   Portugaliya 532 (3,4)
16.   Germaniya 528 (2,2)
17.   Irlandiya 527 (2,6)
18.   Serbiya 516 (3,0)
19.   Avstraliya 516 (2,9)
20.   Vengriya 515 (3,4)
Matematika bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01. Janubiy Koreya 613 (2,9)
02.   Singapur 611 (3,8)
03. Tayvan 609 (3,2)
04.   Gonkong 586 (3,8)
05.   Yaponiya 570 (2,6)
06.   Rossiya 539 (3,6)
07.   Isroil 516 (4,1)
08.   Finlandiya 514 (2,5)
09.   AQSh 509 (2,6)
10.   Angliya 507 (5,5)
11.   Vengriya 505 (3,5)
12.   Avstraliya 505 (5,1)
13.   Sloveniya 505 (2,2)
14.   Litva 502 (2,5)
15.   Italiya 498 (2,4)
16. Yangi Zelandiya 488 (5,5)
17.   Qozogʻiston 487 (4,0)
18.   Shvetsiya 484 (1,9)
19.   Ukraina 479 (3,9)
20.   Norvegiya 475 (2,4)
Tabiiy fanlar bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01. Janubiy Koreya 587 (2,0)
02.   Singapur 583 (3,4)
03.   Finlandiya 570 (2,6)
04.   Yaponiya 559 (1,9)
05.   Rossiya 552 (3,5)
06. Tayvan 552 (2,2)
07.   AQSh 544 (2,1)
08.   Chexiya 536 (2,5)
09.   Gonkong 535 (3,8)
10.   Vengriya 534 (3,7)
11.   Shvetsiya 533 (2,7)
12. Sloveniya 532 (3,8)
13.   Avstraliya 532 (2,8)
14.   Niderlandiya 531 (2,2)
15.   Angliya 529 (2,9)
16.   Daniya 528 (2,8)
17.   Germaniya 528 (2,9)
18.   Italiya 524 (2,7)
19.   Portugaliya 522 (3,9)
20.   Sloveniya 520 (2,7)
Tabiiy fanlar bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 590 (4,3)
02. Tayvan 564 (2,3)
03. Janubiy Koreya 560 (2,0)
04.   Yaponiya 558 (2,4)
05.   Finlandiya 552 (2,5)
06.   Sloveniya 543 (2,7)
07.   Rossiya 542 (3,2)
08.   Gonkong 535 (3,4)
09.   Angliya 533 (4,9)
10.   AQSh 525 (2,6)
11.   Vengriya 522 (3,1)
12.   Avstraliya 519 (4,8)
13.   Isroil 516 (4,0)
14.   Litva 514 (2,6)
15. Yangi Zelandiya 512 (4,6)
16.   Shvetsiya 509 (2,5)
17.   Italiya 501 (2,5)
18.   Ukraina 501 (3,4)
19.   Norvegiya 494 (2,6)
20.   Qozogʻiston 490 (4.3)

TIMSS-2015 natijalari tahrir

Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
[6]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 618 (3,8)
02.   Gonkong 615 (2,9)
03. Janubiy Koreya 608 (2,2)
04. Tayvan 597 (1,9)
05.   Yaponiya 593 (2,0)
06. Shimoliy Irlandiya 570 (2,9)
07.   Rossiya 564 (3,4)
08.   Norvegiya 549 (2,5)
09.   Irlandiya 547 (2,1)
10.   Angliya 546 (2,8)
11.   Belgiya 546 (2,1)
12.   Qozogʻiston 544 (4,5)
13.   Portugaliya 541 (2,2)
14.   AQSh 539 (2,3)
15.   Daniya 539 (2,7)
16.   Litva 535 (2,5)
17.   Finlandiya 535 (2,0)
18.   Polsha 535 (2,1)
19.   Niderlandiya 530 (1,7)
20.   Vengriya 529 (3,2)
Matematika bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
[7]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 621 (3,2)
02. Janubiy Koreya 606 (2,6)
03. Tayvan 599 (2,4)
04.   Gonkong 594 (4,6)
05.   Yaponiya 586 (2,3)
06.   Rossiya 538 (4,7)
07.   Qozogʻiston 528 (4,5)
08.   Kanada 527 (2,2)
09.   Irlandiya 523 (2,7)
10.   AQSh 518 (3,1)
11.   Angliya 518 (4,2)
12.   Sloveniya 516 (2,1)
13.   Vengriya 514 (3,8)
14.   Norvegiya 512 (2,3)
15.   Litva 511 (2,8)
16.   Isroil 511 (4,1)
17.   Avstraliya 505 (3,1)
18.   Shvetsiya 505 (3,1)
19.   Italiya 494 (2,5)
20.   Malta 494 (1,0)
Tabiiy fanlar bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
[6]
Страна O'rtacha ball
01.   Singapur 590 (3,7)
02. Janubiy Koreya 589 (2,0)
03.   Yaponiya 569 (1,8)
04.   Rossiya 567 (3,2)
05.   Gonkong 557 (2,9)
06. Tayvan 555 (1,8)
07.   Finlandiya 554 (2,3)
08.   Qozogʻiston 550 (4,4)
09.   Polsha 547 (2,4)
10.   AQSh 546 (2,2)
11.   Sloveniya 543 (2,4)
12.   Vengriya 542 (3,3)
13.   Shvetsiya 540 (3,6)
14.   Norvegiya 538 (2,6)
15.   Angliya 536 (2,4)
16.   Bolgariya 536 (5,9)
17.   Chexiya 536 (5,9)
18.   Xorvatiya 536 (5,9)
19.   Irlandiya 523 (2,7)
20.   Germaniya 511 (2,8)
Tabiiy fanlar bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
[7]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 597 (3,2)
02.   Yaponiya 571 (1,8)
03. Tayvan 556 (2,2)
04. Janubiy Koreya 556 (2,2)
05.   Sloveniya 551 (2,4)
06.   Gonkong 546 (3,9)
07.   Rossiya 544 (4,2)
08.   Angliya 537 (3,8)
09.   Qozogʻiston 533 (4,4)
10.   Irlandiya 530 (2,8)
11.   AQSh 530 (2,8)
12.   Vengriya 527 (3,4)
13.   Kanada 526 (2,2)
14.   Shvetsiya 522 (3,4)
15.   Litva 519 (2,8)
16. Yangi Zelandiya 513 (3,1)
17.   Avstraliya 512 (2,7)
18.   Norvegiya 509 (2,8)
19.   Isroil 507 (3,9)
20.   Italiya 499 (2,4)

TIMSS-2019 natijalari tahrir

Matematika bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
[8]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 625 (3,9)
02.   Gonkong 602 (3,3)
03. Janubiy Koreya 600 (2,2)
04. Tayvan 599 (1,9)
05.   Yaponiya 593 (1,8)
06.   Rossiya 567 (3,3)
07. Shimoliy Irlandiya 566 (2,7)
08.   Angliya 556 (3,0)
09.   Irlandiya 548 (2,5)
10.   Latviya 546 (4,6)
11.   Norvegiya 543 (2,2)
12.   Litva 542 (2,8)
13.   Avstriya 539 (2,0)
14.   Niderlandiya 538 (2,2)
15.   AQSh 535 (2,5)
16.   Chexiya 533 (2,5)
17.   Belgiya 532 (1,9)
18.   Kipr 532 (2,9)
19.   Finlandiya 532 (2,3)
20.   Portugaliya 525 (2,6)
21.   Daniya 525 (1,9)
22.   Vengriya 523 (2,6)
23.   Turkiya 523 (4,4)
24.   Shvetsiya 521 (2,8)
25.   Germaniya 521 (2,3)
26.   Polsha 520 (2,7)
27.   Avstraliya 516 (2,8)
28.   Ozarbayjon 515 (2,7)
29.   Bolgariya 515 (4,3)
30.   Italiya 515 (2,4)
Matematika bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
[8]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 616 (4,0)
02. Tayvan 612 (2,7)
03. Janubiy Koreya 607 (2,8)
04.   Yaponiya 594 (2,7)
05.   Gonkong 578 (4,1)
06.   Rossiya 543 (4,5)
07.   Irlandiya 524 (2,6)
08.   Litva 520 (2,9)
09.   Isroil 519 (4,3)
10.   Avstraliya 517 (3,8)
11.   Vengriya 517 (2,9)
12.   AQSh 515 (4,8)
13.   Angliya 515 (5,3)
14.   Finlandiya 509 (2,6)
15.   Norvegiya 503 (2,4)
16.   Shvetsiya 503 (2,5)
17.   Kipr 501 (1,6)
18.   Portugaliya 500 (3,2)
19.   Italiya 497 (2,7)
20.   Turkiya 496 (4,3)
21.   Qozogʻiston 488 (3,3)
22.   Fransiya 483 (2,5)
23.   Yangi Zelandiya 482 (3,4)
24.   Bahrayn 481 (1,7)
25.   Ruminiya 479 (4,3)
26.   Birlashgan Arab Amirliklari 473 (1,9)
27.   Gruziya 461 (4,3)
28.   Malayziya 461 (3,2)
29.   Eron 446 (3,7)
30.   Qatar 443 (4,0)
Tabiiy fanlar bo'yicha
4 - sinf o'quvchilarning natijalari
[8]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 595 (3,4)
02. Janubiy Koreya 588 (2,1)
03.   Rossiya 567 (3,0)
04.   Yaponiya 562 (1,8)
05. Tayvan 558 (1,8)
06.   Finlandiya 555 (2,6)
07.   Latviya 542 (2,4)
08.   Norvegiya 539 (2,2)
09.   AQSh 539 (2,7)
10.   Litva 538 (2,5)
11.   Shvetsiya 537 (3,3)
12.   Angliya 537 (2,7)
13.   Chexiya 534 (2,6)
14.   Avstraliya 533 (2,4)
15.   Gonkong 531 (3,3)
16.   Polsha 531 (2,6)
17.   Vengriya 529 (2,7)
18.   Irlandiya 528 (3,2)
19.   Turkiya 526 (4,2)
20.   Xorvatiya 524 (2,2)
21.   Kanada 523 (1,9)
22.   Xorvatiya 522 (2,4)
23.   Avstriya 522 (2,6)
24.   Bolgariya 521 (4,9)
25.   Slovakiya 521 (3,7)
26. Shimoliy Irlandiya 518 (2,3)
27.   Niderlandiya 518 (2,9)
28.   Germaniya 518 (2,2)
29.   Serbiya 517 (3,5)
30.   Kipr 511 (3,0)
Tabiiy fanlar bo'yicha
8 - sinf o'quvchilarning natijalari
[8]
Mamlakat O'rtacha ball
01.   Singapur 608 (3,9)
02. Тайвань 574 (1,9)
03.   Yaponiya 570 (2,1)
04. Janubiy Koreya 561 (2,1)
05.   Rossiya 543 (4,2)
06.   Finlandiya 543 (3,1)
07.   Litva 534 (3,0)
08.   Vengriya 530 (2,6)
09.   Avstraliya 528 (3,2)
10.   Irlandiya 523 (2,9)
11.   AQSh 522 (4,7)
12.   Shvetsiya 521 (3,2)
13.   Portugaliya 519 (2,9)
14.   Angliya 517 (4,8)
15.   Turkiya 515 (3,7)
16.   Isroil 513 (4,2)
17.   Gonkong 504 (5,2)
18.   Italiya 500 (2,6)
19. Yangi Zelandiya 499 (3,5)
20.   Norvegiya 495 (3,1)
21.   Fransiya 489 (2,7)
22.   Bahrayn 486 (1,9)
23.   Kipr 484 (1,9)
24.   Qozogʻiston 478 (3,1)
25.   Qatar 475 (4,4)
26.   Birlashgan Arab Amirliklari 473 (2,2)
27.   Ruminiya 470 (4,2)
28.   Chili 462 (2,9)
29.   Malayziya 460 (3,5)
30.   Ummon 457 (2,9)


Manba tahrir

  1. https://timssandpirls.bc.edu/
  2. Oʻzbekiston-xalqaro-timss-tadqiqotida-rasman-qatnashishga-kirishdi
  3. TIMSS 2015.asp
  4. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori
  5. Timss/2003
  6. 6,0 6,1 „TIMSS-2015: Результаты учащихся 4-х классов“. 2016-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  7. 7,0 7,1 „TIMSS-2015: Результаты учащихся 8-х классов“. 2016-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-dekabr.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 „Результаты исследования TIMSS-2019“ (2020-yil 9-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 9-dekabr.

Havolalar tahrir

Oʻzbekiston xalqaro TIMSS tadqiqotida rasman qatnashishga kirishdi (Wayback Machine saytida 2022-06-27 sanasida arxivlangan)

TIMSS xalqaro tadqiqotining mamlakatimiz hayotidagi o'rni va ahamiyati

Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlar[sayt ishlamaydi]