Toʻrtinchi qorincha
Toʻrtinchi qorincha inson miyasi ichidagi suyuqlik bilan toʻldirilgan toʻrtta bogʻlangan boʻshliqdan biridir. Birgalikda qorincha tizimi deb ataluvchi bu boʻshliqlar chap va oʻng lateral qorinchalar, uchinchi qorincha va toʻrtinchi qorinchalardan iboratdir. Toʻrtinchi qorincha miya suv yoʻli ( Sylvius suv yoʻli ) umurtqa kanaligacha choʻziladi va likvor bilan toʻldiriladi.
 Odam bosh miyasi oldindan ko‘rinishi. | |
 O‘ng yarimshar Chap yarimshar | |
| Lotincha nomi | Hemisphaerium cerebri |
|---|---|
Toʻrtinchi qorincha odam miyasining kesmalarida oʻziga xos olmos shakliga egadir. Koʻprik ichida va uzunchoq miyaning yuqori qismida joylashgan. Miya suv yoʻli orqali toʻrtinchi qorinchaga kiradigan likvor orqa miyaning subaraxnoidial boʻshligʻiga ikkita lateral teshik va bitta oʻrta chiziqli teshik orqali chiqishi mumkin.
Chegaralari
tahrir
Toʻrtinchi qorincha yuqori (orqa) yuzasida tom va pastki (oldingi) yuzasida tubga ega va yon devorlari miya oyoqchalardan (qorinchaning orqa tomonidagi tuzilmani qorinchadagi tuzilmalar bilan birlashtiradigan nerv toʻplamlari) hosil qiladi. Toʻrtinchi qorinchaning kaudal uchi -markaziy kanalga aylanadi - umurtqa kanali deb nomlanadi; umurtqa kanali shuningdek, bosh suyagining katta teshigi darajasining belgisidir va shuning uchun uzunchoq miya va orqa miya oʻrtasidagi xayoliy boʻlinish chizigʻi uchun belgidir.
Tomning yuqori qismi (yaʼni, orqa qirrasi) yupqa qatlam - yuqori miya chodi - chap va oʻng yuqori miya oyoqchalarini bir-biriga bogʻlab turadi. Tomning pastki qismi - pastki miya chodi - kaudal va yon tomonga yoʻnaltirilgan uch shoxli nervni kesmasiga ega va bevosita miyacha tomonidan hosil boʻladi. Pastki tomning 3 burchagining har birining yaqinida katta sisternaning ochilishi bor, kaudal teshik Magendie teshigi, lateral teshiklar esa Luschka teshiklaridir . Uyingizda (yaʼni orqa tomondan) fastigium (lotincha "cho'qqi") deb nomlanuvchi choʻqqigacha koʻtariladi[1];choʻqqi yadrosi toʻrtinchi qorincha tomining tepasida, miyachada yotadi.
Toʻrtinchi qorinchaning pastki qismi (oldingi qirrasi) rombsimon chuqurchani tashkil qiladi va bir qator umumiy xususiyatlarni oʻz ichiga oladi. Natijada sulcus - medial sulcus - qorincha uzunligini ( oʻrta miyaning miya suv yoʻlidan orqa miya markaziy kanaligacha) davom etadi, tubini oʻng va chap yarmiga ajratadi. Har bir yarmi oʻrta egatgaga parallel boʻlgan chiziq boʻylab keyingi egat - sulcus limitans bilan boʻlinadi; tub ichida harakatlantiruvchi neyronlar sulcus limitansning medial qismida, sezuvchi neyronlar esa lateral tomonda joylashgan boʻladi. Medial sulcus va sulcus limitans oʻrtasidagi tepalik (yaʼni, vosita neyronlari uchun soha) medial ustunlik, lateral mintaqa (yaʼni, sezgi neyronlari uchun) esa vestibulyar maydon deb nomlanadi. Sulcus limitans ikkala uchida ikkiga boʻlinadi - yuqori chuqurchalar miya qismda va pastki chuqurchalar kaudal qismda.
Koʻprik tubning oʻrta va yuqori qismi orqasida joylashgan. Koʻprikning yuqori qismida locus coeruleus joylashgan boʻlib, u noradrenalin kontsentratsiyasi tufayli koʻk osmon koʻrinishga ega boʻladi, qorin boʻshligʻi pastki qismning yuqorisida yuqori chuqurchaga koʻrinadigan (koʻk rangga yaqinroq rangda). Yuz nervining ichki qismi koʻprikning pastki qismida uzoqlashtiruvchi nerv yadrosining atrofida aylanish jarayonida yuz boʻshligʻini hosil boʻlib, qorincha ichiga boʻrtib chiqadi.
Uzumchoq miya tubining pastki qismining orqasida joylashgan (va qorinchaning kaudal qismida davom etadi). Medulyar chiziqlar median sulcus orqali chiqadi va pastki miya oyoqchalarning bir qismi boʻlish uchun tub boʻylab koʻndalang harakat qiladi. Tilosti nerv yadrosi tubga boʻrtib, pastki chuqurchadan bir oz yuqorida, oʻrta balandlikda joylashgan tilosti nerv uchburchagi hosil qiladi. Adashgan nervining orqa yadrosi, uzunchoq miya ichida, shpindel shaklida boʻlgan hujayralarni oʻz ichiga oladi, shuningdek, ularni qoplaydigan tub hududida boʻrtiq - adashgan nerv uchburchagi hosil qiladi; bu pastki foveaning pastki qismidir.
Rivojlanishi
tahrirToʻrtinchi qorinchani oʻz ichiga olgan qorincha tizimi nerv naychasining markaziy kanalidan rivojlanadi. Xususan, toʻrtinchi qorincha rivojlanayotgan rombensefalonda mavjud boʻlgan trubaning qismidan kelib chiqadi[2]. Homiladorlikning birinchi trimestrida markaziy kanal ingichka kanallar bilan bogʻlangan lateral, uchinchi va toʻrtinchi qorinchalarga kengayadi[3]. Orqa miya suyuqligi ishlab chiqaradigan qorinchalarda xoroid burmalar paydo boʻladi. Agar suyuqlik oqimi toʻsilgan boʻlsa, qorinchalar kengayishi va gidrosefaliyaga olib kelishi mumkin.
Manbalar
tahrir- ↑ Dr. M. A. (Toby) Arnold. „Anatomy Glossary“. 2017-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-iyul.
- ↑ Le, Tao. First Aid for the USMLE Step 1: 2010 20th Anniversary Edition. USA: The McGraw-Hill Companies, Inc., 2010 — 126-bet. ISBN 978-0-07-163340-6.
- ↑ Carlson, Bruce M.. Human Embryology & Developmental Biology. Mosby, 1999 — 237–238-bet. ISBN 0-8151-1458-3.
Havolalar
tahrir- Atlas image: n2a8p1 at the University of Michigan Health System - "Fourth Ventricle, Sagittal Section, Medial View"
- Stained brain slice images which include the "fourth%20ventricle" at the BrainMaps project
- „Anatomy diagram: 13048.000-3“. Roche Lexicon - illustrated navigator. Elsevier. 2012-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan.