[1]Tokio minorasi – yapon tilida rasmiy ravishda ''Nippon denpato''(Yaponiya radio minorasi) deb nomlanuvchi minoradir. Tokio, Minatoning Shiba-koen tumanidagi komunikativ va kuzatuv minorasidir. 1958-yilda qurilgan. Balandligi 332.9 metr(1.092 fut). U Yaponiyadagi eng baland binolarning ikkinchisidir. Bino Eyfel minorasidan ilhomlanilgan: oq rangdagi panjarali minora.

Minoraning asosiy daromad manbalari turizm va antenna lizingidir. Minoraga 150 milliondan ortiq kishi tashrif buyurgan. Minora ostidagi toʻrt qavatli binoda muzeylar, restoranlar va doʻkonlar joylashgan. U yerdan joʻnab, ikkita kuzatuv maydonchasiga tashrif buyurish mumkin. Ikki qavatli Asosiy paluba (dastlab '''Asosiy rasadxona'' deb nomlangan) 150metr (480fut)da joylashgan., Yuqori qismidagi palubasi (ilgari „Maxsus rasadxona“ deb nomlangan) 249.6 metr balandlikka yetadi. . Nomlar 2018-yilda ustki qavat taʼmirlanganidan keyin oʻzgartirildi. Minora har besh yilda bir marta boʻyaladi, bu jarayon bir yil davom etadi.

1961-yilda minoraga uzatish antennalari qoʻshildi. Ular radio va televidenie eshittirishlari uchun ishlatiladi. Shuningdek NHK, TBS va Fuji TV kabi yapon ommaviy axborot vositalari uchun signallar tarqatadi. Minoraning balandligi 2011-yil iyulida Tokio hududi uchun rejalashtirilgan yer usti raqamli eshittirishi uchun mos boʻlmagan. Shu sababli 2012-yil 29-fevralda Tokyo Skytree deb nomlanuvchi balandroq raqamli eshittirish minorasi qurib bitkazildi.

Tokio minorasi – shaharning diqqatga sazovor joylaridan biridir. Minora Tokiodagi ommaviy axborot vositalarida tez-tez paydo boʻladi.

1953-yilda Yaponiyaning NHK, yaʼni ommaviy radioeshittirish stansiyasi televizion eshittirish boshladi. Shundan soʻng Kanto mintaqasida katta radioeshittirish minorasi zarurati paydo boʻldi. Xususiy teleradiokompaniyalar NHK uchun uzatish minorasi qurilganidan keyingi oylarda ishlay boshladi. Taklif etilgan yechim butun mintaqaga uzatishga qodir boʻlgan bitta katta minora qurish edi. Bundan tashqari, 1950-yillarda mamlakatning urushdan keyingi gullab-yashnashi tufayli Yaponiya ommaviy iqtisodiy kuch sifatida yuksalishini koʻrsatuvchi ramziy maʼnodagi yodgorlik izlayotgan edi.

Xisakichi Maeda – Nippon Denpato kompaniyasi asoschisi va prezidenti, minora egasi va operatori. Maeda minorani dastlab Imperatorlik davlat binosidan balandroq boʻlishini rejalashtirgan edi. Uning balandligi 381  metr boʻlib, dunyodagi eng baland inshoot edi. Biroq, mablagʻ va materiallar yoʻqligi sababli reja amalga oshmadi. Minoraning balandligi oxir-oqibatda, Kanto mintaqasi boʻylab, taxminan 150 kilometr (93 mi) masofaga televidenie stantsiyalari uzatishi kerak boʻlgan masofa bilan aniqlandi. . Yangi taklif qilingan minorani loyihalash ishlari uchun Yaponiyadagi baland binolarni loyihalash boʻyicha mashhur dizayner Tachu Naito tanlangan. Gʻarb olamidan ilhomlanib Naito oʻzining dizaynini Fransiyaning Parij shahridagi Eyfel minorasi asosida yaratdi. Nikken Sekkei muhandislik kompaniyasi yordamida Naitō oʻzining dizayni 1923 yildagi Kantodagi Buyuk zilziladan ikki baravar kuchli zilzilalar yoki shamol tezligi 220 km/soatgacha boʻlgan tayfunlarga bardosh bera olishini taʼkidladi.

Yangi qurilish loyihasiga koʻp qavatli inshootlarni qurishga ixtisoslashgan yuzlab anʼanaviy yapon qurilish ishchilari jalb qilindi. Takenaka korporatsiyasiga 1957-yil iyun oyida asos solingan. Minora ustida har kuni kamida 400 ta  ishchi ishlagan. U poʻlatdan yasalgan boʻlib, uning uchdan bir qismi Koreya urushida shikastlangan AQSh tanklaridan olingan metallolom boʻlgan. 1958-yil 14-oktyabrda 90 metr uzunlikdagi antenna oʻrnatilgach Tokio minorasi dunyodagi eng baland mustaqil minora boʻldi. Eyfel minorasidan balandroq boʻlishiga qaramay, Tokio minorasining ogʻirligi bor-yoʻgʻi 4000 tonna ga yaqin. Eyfel minorasidan 3300 tonna kamroq. Hozirda boshqa minoralar Tokio minorasi balandligidan oshib ketgan boʻlsa-da, minora 2010-yil apreliga qadar Yaponiyadagi eng baland sunʼiy inshoot boʻlib qoldi. 1958-yil 23-dekabrda omma uchun ochilgan, yakuniy qiymati 2,8 milliard ¥(yen) (1958-yildagi 8,4 mln dollarga teng).

Tokio minorasi telekommunikatsiya ishlarida antenna vazifasini bajarish uchun rejalashtirilgan. O'sha paytdagi '' Aviatsiya'' qonuniga muvofiq yorqin rangga ega bo'lgan. Minoraning ikkita panoramali rasadxonasiga bugungi kunda ko'plab sayyohlar tomonidan tashrif buyuradi.

Taʼmirlash ishlari

tahrir

Minora har besh yilda bir marta qayta boʻyaladi. Bu jarayon taxminan bir yil davom etadi. Tokio minorasini 2024 yilda qayta boʻyash rejalashtirilgan.

Vazifalari

tahrir

Tokyo minorasining ikkita asosiy daromad manbai antenna lizingi va turizmdir. U -radio va televizion eshittirish antennasini qoʻllab-quvvatlovchi tuzilma boʻlib, turli xil diqqatga sazovor joylarni oʻz ichiga olgan sayyohlik maskanidir.  1958-yil oxirida minora ochilganidan beri jami 150 milliondan ortiq kishi tashrif buyurgan. 2000-yilda tashrif buyuruvchilar soni 2.3millionga yetdi. Hozirgi kunda tashrif buyuruvchilar soni ortib bormoqda.

Minoraga kelgan sayyohlar birinchi tashrif buyuradigan joy – FootTowndir. FootTown – bu toʻgʻridan-toʻgʻri minora ostida joylashgan toʻrt qavatli bino. U yerda mehmonlar ovqatlanishlari, xarid qilishlari va bir nechta muzey va galereyalarga tashrif buyurishlari mumkin. FootTownning birinchi qavatidan chiqadigan liftlar ikkita kuzatuv maydonchasining birinchisiga, ikki qavatli Asosiy rasadxonaga olib boradi. Boshqa narxdagi chipta bilan tashrif buyuruvchilar asosiy observatoriyaning ikkinchi qavatidagi yakuniy kuzatuv maydonchasi — Maxsus rasadxonaga chiqish uchun boshqa liftlarga chiqishlari ham mumkin.

Eshittirishlar

tahrir

Tokyo minorasi Butunjahon buyuk minoralar federatsiyasiga aʼzo boʻlgan . Minora koʻplab tashkilotlar tomonidan radioeshittirishlar olib borish maqsadida foydalanilgan. Uning tuzilishi televidenieni eshittirish uchun moʻljallangan edi. Lekin radio antennalar 1961-yilda oʻrnatildi. Analog va raqamli televizion eshittirishlar hozirda u tomondan olib borilmasa-da, Tokio minorasida ikkita FM radiostansiyasi qolgan. Minora antennasidan foydalanadigan yoki ishlatgan stantsiyalarga quyidagilar kiradi:

Hozirgilari:
  • Tokio FM (JOAU-FM): 80.0 MGts
  • InterFM (JODW-FM): 89.7 MGts
Oldingilari:
  • NHK General TV Tokio (JOAK-TV): VHF 1-kanal (analog)
  • NHK Educational TV Tokyo (JOAB-TV): VHF 3-kanal (analog)
  • Nippon Television Tokyo (JOAX-TV): VHF Channel 4 (Analog)
  • Tokio Broadcasting System Television (JORX-TV): TBS Television/ VHF Channel 6 (Analog)
  • Fuji Television Tokyo (JOCX-TV): Fuji Television Analog/ VHF Channel 8 (Analog)
  • TV Asahi Tokyo (JOEX-TV): TV Asahi analog televideniyasi/ VHF kanali 10 (analog)
  • TV Tokyo (JOTX-TV): VHF kanali 12 (analog)
  • Tokio Metropolitan Televideniyesi (JOMX-TV): UHF Channel 14 (Analog)
  • Havo universiteti (JOUD-TV): UHF kanali 16 (analog)
  • Havo-FM universiteti (JOUD-FM): 77.1 MGts
  • J-wave (JOAV-FM): 81.3 MGts
  • NHK Radio FM Tokio (JOAK-FM): 82.5 MGts
  1. mwikipediya.org „Tokio minorasi“.