Tokugava Yosimune

yapon syoguni

Tokugava Yosimune (yaponcha: 徳川 吉宗?, 1684-yil 27-noyabr – 1751-yil 12-iyul) Yaponiyaning Tokugava syogunligini 1716-yildan 1745-yilgacha boshqargan syogun. Uning otasi Tokugava Mitsusada, bobosi Tokugava Yorinobu va katta bobosi Tokugava Ieyasu hisoblanadi.

Tokugava Yosimune
徳川 吉宗
Syogun
Mansab davri
1716 – 1745
Monarx
Oʻtmishdoshi Tokugava Ietsugu
Vorisi Tokugava Iesige
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 27-noyabr 1684-yil
Vafoti 12-iyul 1751-yil(1751-07-12)
(66 yoshda)
Millati yapon
Bolalari
  • Tokugava Ieshige
  • Tokugava Munetake
  • Tokugava Munetada
  • Yosihime

va boshqalar...

Otasi Tokugava Mitsusada
Kasbi syogun
Dini sintoizm
Imzosi
Unvoni ogosho

Nasabi tahrir

Yosimune hech qanday sobiq syogunning oʻgʻli boʻlmagan. Aksincha, u Tokugava urugʻining kadet boʻlimining aʼzosi edi. Tokugava syogulignining asoschisi, 1219-yilda Minamoto shajarasi yoʻq boʻlib ketganidan yaxshi xabardor boʻlgan Tokugava Ieyasu, uning toʻgʻridan-toʻgʻri avlodlari oʻlib ketishi va Tokugava oilasini yoʻq boʻlib ketish xavfi ostida qolishi mumkinligini tushungan edi. Shunday qilib, uning oʻgʻli Tokugava Hidetada ikkinchi syogun boʻlsa-da, u erkak merosxoʻr boʻlmasa, syogun bilan taʼminlaydigan gosanke, irsiy uylarni qurish uchun yana uchta oʻgʻlini tanladi. Uchta gosanke Ovari, Kii va Mito shoxlari edi.

Yosimune Kii tarmogʻidan edi. Kii uyining asoschisi Tokugava Ieyasu oʻgʻillaridan biri Tokugava Yorinobu edi. Ieyasu uni Kii daimyosi etib tayinladi. Yorinobuning oʻrniga oʻgʻli Tokugava Mitsusada keldi. Mitsusadaning ikkita oʻgʻli uning oʻrnini egalladi va ular vafot etganida, Mitsusadaning toʻrtinchi oʻgʻli Tokugava Yosimune 1705-yilda Kii daimyosi, Keyinchalik u syogun boʻladi.

Yosimune Tokugava syogunlari bilan chambarchas bogʻliq edi. Uning bobosi Tokugava Yorinobu ikkinchi syogun Tokugava Hidetadaning ukasi, Yosimunening otasi Tokugava Mitsusada uchinchi syogun Tokugava Iemitsuning birinchi amakivachchasi edi. Shunday qilib, Yosimune toʻrtinchi va beshinchi syogun (ikkalasi aka-uka) Tokugava Ietsuna va Tokugava Tsunayosining ikkinchi amakivachchasi, yana, Tokugava Ienobuning oʻgʻli boʻlgan syogun Tokugava Tsunasigening ikkinchi amakivachchasi edi.

Yoahligi (1684—1716) tahrir

Tokugava Yosimune 1684-yilda otasi Tokugava Mitsusada tomonidan boshqariladigan Kii boy hududida tugʻilgan. Yoshimunening bolalikdagi ismi Tokugava Genroku (徳川 源六). Oʻsha paytda uning ikkinchi amakivachchasi Tokugava Tsunayosi Edoda syogun sifatida hukmron boʻlgan. Kiining 500 000 kokudan ortiq boy hudud bor edi, lekin u qarzdor hudud hisoblangan. Hatto Mitsusada davrida ham Kii katta qarzga botgan va syogunlikga katta ulush toʻlashi kerak edi.

1697-yilda Genroku oʻtish marosimlarini oʻtkazdi va Tokugava Sinnosuke (徳川 新之助) ismini oldi. 1705-yilda endigina 21 yoshga toʻlgan Shinnosukening otasi Mitsusada va ikkita katta akasi vafot etadi. Shunday qilib, hukmron syogun Tokugava Tsunayosi uni Kii daimyosi etib tayinladi. U Tokugava Yorimasa (頼方) ismini oladi va viloyatni boshqara boshlaydi. Uning davriga kelib ham domenning syogunlikka toʻlash kerak boʻlgan qarz oshib boraveradi. 1707-yildagi sunami Kii provinsiyasining qirgʻoqboʻyi hududlarida koʻplab hududlarni vayron qilib, koʻp odamlar halok qiladi, bu esa vaziyatni yanada oʻgʻirlashtiradi. Yorimasa Edo rahbariyatiga tayanib Kiidagi vaziyatni barqarorlashtirish uchun qoʻlidan kelganicha harakat qildi.

1712-yilda syogun Ienobu vafot etdi va uning oʻrniga uning oʻgʻli syogun Tokugava Ietsugu keldi. Yorimasa Edodagi Arai Hakuseki kabi konservativ konfutsiychilarga tayanmasligiga qaror qildi va Kii domenini barqarorlashtirish uchun qoʻlidan kelganini qildi. Oʻzgarishlarni amalga oshirishdan oldin, 1716-yil boshida syogun Ietsugu vafot etadi. U bor-yoʻgʻi yetti yoshda edi va oʻzidan merosxoʻr qoldirmaydi, shuning uchun syogunlik boshqaruvi kursant qatorlaridan biridan keyingi syogunni tanlaydi.

Oilasi tahrir

  • Otasi: Tokugava Mitsusada
  • Onasi: Oyuri no Kata keyinroq Joenin (1655—1726)
  • Tutingan aka-ukalar:
    • Tokugava Tsunanori (1665—1705) Kisuning 4-daimyosi va 5-syogun Tokugava Tsunayosining qizi Tsuruximega uylandi.
    • Jirokichi
    • Tokugava Yorimoto (1680—1705) Kisuning 5-daimyosi
    • Sakae-Hime Yonezava domenidan Uesugi Tsunanori bilan turmush qurdi
    • Norihime Ichidzo Kaneteruga uylandi
    • Tsunahime
    • Ikuhime Satake Yoshimitsuga uylandi
  • Xotini: Fusimi-no-Miya Masako (1691—1710), keyinroq Kontokuin
  • Kanizaklari:
    • Osuma no Kata (1688—1713), keyinchalik Sintokuin
    • Okon no Kata (1696—1723), keyinroq Hontokuin
    • Oume no Kata keyinroq Shinshinʼin (1700—1721)
    • Okume no Kata keyin Kakudzuin (1697—1777)
    • Osatsu no Kata
  • Bolalari:
    • Tokugava Iesige Osuma no Kataning farzandi
    • Tokugawa Munetake Okon no Kataning farzandi
    • Tokugava Gendzo (1719—1720) Oumening farzandi
    • Tokugava Munetada Oumening farzandi
    • Yosihime (1721—1722) keyinchalik Dendzuin, Okumening farzandi
  • Noqonuniy oʻgʻli: Tenichi (onasi Sirabyosi edi; Yosimune hukmronligi davrida oʻlimga hukm qilingan)
  • asrab olingan qizlar:
    • Tonehime, Sendai domenidan Sana Munemuraga turmushga chiqqan
    • Takehime (1705—1772), Hirosada Seikanʼinning qizi va Tokugava Tsunayosi tomonidan asrab olingan va keyinchalik Joganin nomi bilan tanilgan Satsuma domenidan Shimazu Tsugutoyoga turmushga chiqqan, Kikuhime ismli bir qizi bor.

Syogunlik davri (1716—1745) tahrir

Yosimune Sotoku −1da sogun lavozimini egalladi (1716)[1]. Uning syogun davri 30 yil davom etdi. Yosimune Tokugava syogunlarining eng yaxshilaridan biri hisoblanadi[2].

Yosimune gosankeni koʻpaytirish (yoki oʻrnini bosish) uchun gosankyoni yaratdi. Uning ikkita oʻgʻli oʻz vorisi Iesigening ikkinchi oʻgʻli bilan birgalikda Tayasu, Hitotsubashi va Simizu shajaralarining asoschilariga aylandi. Gosankedan farqli oʻlaroq, ular domenlarni boshqarmadilar. Shunga qaramay, ular Tokugava hukmronligining oxirigacha mashhur boʻlib qoldilar va keyinchalik baʼzi syogunlar Xitotsubashi shajarasidan ham tanlangan.

Yosimune moliyaviy islohotlari bilan mashhur. U konservativ maslahatchi boʻlmish Arai Hakusekini ishdan boʻshatadi va u Kyoho islohotlari deb nomlana boshladi.

Yosimune, shuningdek, yapon qilichbozlik anʼanasini qayta tiklashga harakat qildi. Edo davrining boshidan beri temirchilar uchun mablagʻ yoʻqligi sababli tirikchilik qilish va daimyolar tomonidan qoʻllab-quvvatlanishi juda qiyin edi. Ammo Yosimune bu vaziyatdan juda norozi boʻladi, chunki ustalar mahorati pasayishiga olib kelgandi. Shunday qilib, u 1721-yilda buyuk tanlov uchun daimyo feodallar yer-mulklaridan temirchilarni yigʻdi. Toʻrtta gʻolibning barchasi buyuk ustalar edi: Mondo no So Masakiyo (主水正正清), Ippei Yasuyo (一平安代), 4-avlod Nanki Sigekuni (南紀重国) va Nobukuni Shigekane (信国重包). Ammo zamonaviy Yaponiyadagi turnirlar kabi qiziqish uygʻotish yaxshi bermaydi.

Yosimune, shuningdek, butun Yaponiya boʻylab eng yaxshi va eng mashhur qilichlarni sanab oʻtgan Kyoho Meibutsu Cho (享保名物帳) toʻplamini tuzishni buyurdi. Ushbu kitob Nihonto tarixining Sisinto davrining boshlanishiga imkon berdi va Yaponiya taslim boʻlishidan oldin va keyin nihonto anʼanasini himoya qilgan Gassan maktabiga bilvosita hissa qoʻshdi.

1640-yildan beri xorijiy kitoblar qatʼiyan taqiqlangan boʻlsa-da, Yosimune 1720-yilda qoidalarni yumshatib, Yaponiyaga xorijiy kitoblar va ularning tarjimalari oqimi kirib kelishiga ruxsat beradi va gʻarbshunoslik yoki rangakuni rivojlanishiboshladi[3]. Yosimunening qoidalarni yengillashishiga astronom va faylasuf Nishikava Jokenning uning oldida oʻqigan bir qator maʼruzalari taʼsir qilgan boʻlishi mumkin[3].

Ogosho (1745—1751) tahrir

1745-yilda Yosimune nafaqaga chiqdi, ogosho unvonini oldi va davlat lavozimini katta oʻgʻliga qoldirdi. Bu unvon Tokugava Ieyasu oʻz oʻgʻli Hidetada foydasiga nafaqaga chiqqanida ham xuddi shunday unvonni olgan.

Yosimune Kanʼen-4 yilning 5 oyining 20-kuni (1751-yil 12-iyul) vafot etdi.[4] Uning buddist nomi Yutokuin edi va u Kanʼei-dzida dafn etilgan.

Taniqli avlodlari tahrir

Tokugava Iesige

  • Tokugava Sigeyosi
  • Tokugava Ieharu
    • Tokugava Iemoto (1762—1779)
    • Tokugava Teydziro (1762—1763)
    • Manjuhime (1761—1773)
    • Chiyohime (1756—1757)

Tokugava Munetada

  • Yasuhime, Shimazu Sigehidega turmushga chiqqan
  • Sennosuke
  • Matsudaira Sigemasa
  • Kanejiro
  • Kenzaburo
  • Kuroda Haruyuki (1753—1781)
    • Morosaburo
  • Matsudaira Shigetomi
    • Matsudaira Haruyoshi
      • Matsudaira Naritaka
      • Ogimaru
      • 3 qizi qornida vafot etgan
      • Zendo
      • Norihime, Abe Masahiroga turmushga chiqqan
      • Matsudaira Naritsugu
        • Kikuhime
        • Yosimaru
        • Kuninosuke
  • Tokugava Harusada
    • Kiihime, Hosokava Naritatsuga turmushga chiqqan
    • Tokugawa Ienari
    • Matsudaira Yosisue (1785—1804)
    • Kuroda Naritaka (1777—1795)
      • Kuroda Narikiyo (1795—1851)
        • Junhime, Kuroda Nagahiroga turmushga chiqqan
    • Tokugava Harukuni (1776—1793)
      • Tokugava Naritomo
    • Tokugava Nariatsu
      • Katsuchiyo
      • Tokugava Narinori (1803—1830)
      • Nobunosuke
      • Rikihime, Arima Yorinoriga turmushga chiqqan
      • Kikuhime, Okudaira Nobumasaga turmushga chiqqan
      • Tsunehime (1805—1858),Shimazu Nariakiraga turmushga chiqqan
        • Kikusaburo
    • Tokugava Narimasa
      • Kinhime (1800—1830), Hitotsubasi-Tokugava oilasidan boʻlmish Tokugava Narinoriga turmushga chiqqan
      • Sizuhime (1803—1803)
      • Tokugava Masatoki (1805—1839)
      • Naohime (1807—1872), Tokugawa Naritakagq turmushga chiqqan
      • Takesisuke (1799—1800)
      • Tsuhime (1800—1801)
      • Hi-hime (1805—1860), Kuvana domenidan boʻlmish Matsudaira Sadamachiga turmushga chiqqan
      • Aihime (1813—1832), Tokugava Nariharuga turmushga chiqqan
      • Tokugava Yosihisa (1823—1847), Hitotsubasi-Tokugawa oilasidan
      • Sonosuke (1824—1825)
      • Miru’in (1807—1807)
      • Kenzaburo (1814—1817)
      • Suruda-hime (1807—1820), Tsugaru Nobuyukiga turmushga chiqqan
      • Kinhime (1809—1851), Tsugaru Nobuyukiga turmushga chiqqan
      • Kihime (1811—1817), Kuvana domenidan boʻlmish Matsudaira Sadakazuga turmushga chiqqan
      • San-sen hime (1818—1820)
      • Sendzuhime (1821—1860), Hamada domenidan boʻlmish Matsudaira Takesigega turmushga chiqqan
      • Tsunehime (1815—1819)
      • Tosihime (1816—1818)
      • Tokugava Narikura (1818—1837), Hitotsubasi-Tokugava oilasidan
      • Junhime (1821—1906),Yanagava domenidan boʻlmish Tachibana Akitomoga turmushga chiqqan
      • Yaehime (1823—1826)
      • Ikunosuke (1825—1826)
      • Itarihime (1824—1826)
        • Fudehime (1830—1886), Nabesima Naomasaga turmushga chiqqan
        • Tokugava Yositsugu
      • Matsudaira Sungaku
        • Rokunosuke (1872)
        • Naohime (1873)
        • Kotai (1875)
        • Yasuhime (1860—1865)
        • Sadahime (1865)
        • Setsuko (1876—1936) married Matsudaira Yasutaka
        • Matsudaira Yoshichika, Ovari Tokugava tarmogʻidan
        • Chiyoko, Sanjo Kinyoshiga turmushga chiqqan
        • Matsudaira Yoshitami
          • Matsudaira Nagayosi
        • Masako, Mori Goroga turmushga chiqqan
          • Mori Motoyosi
        • Satoko (1878—1955), Atsushi Tokuga turmushga chiqqan
          • Tokugava Yosihiro
          • Tokugava Yositomi
          • Tokugava Yoshinao
          • Tokugava Yositomo
          • Tokugava Hisako
          • Tokugava Yosikuni
          • Tokugava Kivako, Todo Toyotoraga turmushga chiqqan
      • Tokugava Yosiyori, Tayasu-Tokugava oilasidan
        • Haruhime (1868—1868)
        • Okimaru (1871—1871)
        • Ryumaro (1862—1862)
        • Sizuhime (1866—1912), Sakai Tadazumiga turmushga chiqqan
        • Kagahime (1867—1868)
        • Kikuhime (1856—1865)
        • Tokugawa Takachiyo
        • Shiunʼin (1862—1862)
        • Tokugava Iesato
        • Tokugava Yorimichi (1872—1925), Kii-Tokugava oilasidan
          • Senman
          • Tokugava Haru
          • Tokugava Yorisada
            • Tokugava Yoriaki
            • Takako, Tokugava Tsuyoshiga turmushga chiqqan
        • Tokugawa Satotaka
          • Sumiko, kyokolik Naoyoshi Mizoguchiga turmushga chiqqan
          • Tokiko, Tsuchiya Kennaoga turmushga chiqqan
          • Tsuyako, Tachibana Kantokuga turmushga chiqqan
          • Keiko, Okubo Kanʼichiga turmushga chiqqan
          • Shuko, Matsudo-Tokugava oilasidan boʻlmish Tokugava Takesadaga turmushga chiqqan
            • Tokugava Hirotake
          • Satonari Tokugawa
            • Munefusa Tokugava
            • Masako, Ovari-Tokugava oilasidan boʻlmish Tokugava Yosiyasuga turmushga chiqqan
            • Tokugava Munemasa (1930—1999)
            • Tokugava Munehiro
            • Sumiko, Hitoguchi Michiobuga turmushga chiqqan
            • Matsudaira Munetosi (tugʻ.1940-yil)
              • Matsudaira Teruyasu
              • Matsudaira Satoko
              • Matsudaira Uketamasa
      • Ryohime (1808—1890), Sakai Tadaakiga turmushga chiqqan
        • Sakai Tadamichi
          • Sakai Tadahisa
            • Kikuko, Sakai Tadaatsuga turmushga chiqqan
            • Masako, Sadzi Hidesatoga turmushga chiqqan
            • Kimiko, Simohara Hideoga turmushga chiqqan
            • Kokiko, Saeki Teruakiga turmushga chiqqan
            • Satoko, Takegava Junpeiga turmushga chiqqan
            • Kishiko, Saeki Tomoakiga turmushga chiqqan
            • Hisako
            • Kivako
          • Sakai Tadanaga
            • Kiyoko, Nishio Nakamitsuga turmushga chiqqan
            • Kazuk, Omura Junyukiga turmushga chiqqan
            • Chizuyo,Sakai Tadayasuga turmushga chiqqan
              • Sumiko, Ogoshi Tsuyosiga turmushga chiqqan
              • Tsuruko, Oguri Katsuhidega turmushga chiqqan
            • Sakai Tadaharu
            • Sakai Tadaakira
              • Sakai Tadahisa
              • Sakai Tadahito
              • Noriko, Fudzi Mitsunagaga turmushga chiqqan
              • Mashiko, Isihara Sigechikaga turmushga chiqqan

Tokugava Munetake

  • Mikuzumi (1747—1753)
  • Tanehime (1765—1794) Tokugava Harutomiga turmushga chiqqan
  • Sadahime (1767—1813) Matsudari Xaruyoshiga turmushga chiqqan
  • Otogiku (1752—1753)
  • Osamuhime (1756—1820) Sakai Tadanori bilan turmush qurgan
  • Keydziro (1745—1753)
  • Tokugava Haruaki
  • Makotohime (1741—1759), Sigemuraning kelini
  • Yuhime (1743—1743)
  • Tetsunosuke (1747—1752)
  • Shukuhime (1744—1815), Nabesima Sigeharuga turmushga chiqqan
  • Setsuhime (1756—1815), Mori Hauchikaga turmushga chiqqan
  • Nakaxime (1751—1779) Ikeda Shigenobuga uylandi
    • Ikeda Haruyuki (1765—1781)
  • Matsudaira Sadakuni (1757—1804) Iyo-Matsuyama domenini meros qilib oldi.
    • Matsudaira Sadanori (1793—1803)
    • qizi Sakai Tadayori turmushga chiqdi
    • Matsudaira Sadamichi (1805—1835)
      • qizi Hisamatsu-Matsudaira oilasidan Matsudaira Katsusigega turmushga chiqdi
  • Matsudaira Sadanobu
    • qizi Kato Yasuzumiga uylangan
    • qizi Matsudaira Terutake turmushga chiqdi
    • Fukuhime Matsudaira Sadanori bilan turmush qurdi
    • qizi Matsura Hiromga turmushga chiqdi
    • Kotoxime Nagaoka domenidan Makino Tadatsune bilan turmush qurdi, keyinchalik Naito Nobuatsuga turmushga chiqqan.
      • Naito Nobuchika
        • Naito Nobunin
    • Sanada Yukitsura (1791—1852)
      • qizi Fukuchiyama domenidan Kutsuki Tsunaedaga turmushga chiqqan
      • Sanada Yukiyoshi (1814—1844)
        • Sadahime Kuvana domenidan Matsudaira Sadamichiga uylandi
        • Sanada Yukinori (1836—1869)
          • Masahime Ishikava Shigenori bilan turmush qurdi
          • Yoshixime Honda Tadaatsuga uylandi
          • Sanada Yukiyo (1870—1948)
            • Sanada Yukikuni
            • Sanada Yukikazu
    • qizi, Suva Tadahiroga turmushga chiqdi
      • Suva Tadamori
    • Matsudaira Sadanaga
      • Matsudaira Chikayoshi
      • Matsudaira Sadakazu (1812—1841)
        • Toyoko Kuroda Nagatomoga turmushga chiqqan
        • Matsudaira Sadamichi (1834—1859)
          • Hatsuko Matsudaira Sadaakiga turmushga chiqqan
          • Matsudaira Sadanori (1857—1899)
            • Eiko Matsudaira Sadaharuga turmushga chiqqan
      • Itakura Katsukiyo
        • Itakura Katsukira
      • Toki Yoriyuki (1826—1873)
        • Sugoko Ohara Sigetomoga turmushga chiqqan
        • Suzuko Tamura Takaakiga turmushga chiqqan
        • Tori Yorioki (1848—1911)
          • qizi Oyamada Nobukuraga turmushga chiqdi
          • qizi Okubo Tatsuga turmushga chiqdi
          • Tori Yoritosi (vaf. 1911)
          • Tori Yuki (vaf. 1918-yil)

Yoshimune hukmronligi davri tahrir

Yosimune syogun boʻlgan yillar aniqroq bir necha davr nomi yoki nengō bilan belgilanadi[1].

  • Sotoku (1711—1716)
  • Kyoho (1716—1736)
  • Genbun (1736—1741)
  • Kanpo (1741—1744)
  • Enkyo (1744—1748)

Ajdodlari tahrir

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. Matsudaira Hirotada (1526—1549)
 
 
 
 
 
 
 
8. Tokugava Ieyasu, Tokugava syogunligining 1-syoguni (1543—1616)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. O-dainokata (1528—1602)
 
 
 
 
 
 
 
4. Tokugava Yorinobu, Kishuning 1-daimyosi;(1602—1671)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
18. Masaki Yoritada (1551—1622)
 
 
 
 
 
 
 
9. Yodzuin (1580—1653)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19. Hodzo
 
 
 
 
 
 
 
2. Tokugava Mitsusada, Kishu domenining 2-daimyosi (1627—1705)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Nakagava-dono
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Tokugava Yosimune, Tokugava syogunligining 8-syoguni
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Joenin (1655—1726)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 Titsingh, Isaac. (1834). Annales des empereurs du Japon, p. 417.
  2. Screech, T. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779-1822. pp. 99, 238.
  3. 3,0 3,1 Josephson, Jason. The Invention of Religion in Japan. Chicago: University of Chicago Press, 2012 — 106 bet. ISBN 9780226412351. 
  4. Screech, p. 128.