Toshkent praporshchiklar maktabi
Toshkent piyoda praporshchiklarni tayyorlash maktabi yoki Toshkent praporshchiklar maktabi – Toshkentda joylashgan Imperator Rossiyasi qurolli kuchlarining harbiy taʼlim muassasasi.
| Toshkent praporshchiklar maktabi | |
| ruscha: Ташкентская школа прапорщиков' | |
| Turi: | harbiy taʼlim muassasasi |
| Mamlakat: |  Rossiya imperiyasi
|
| Faoliyat yillari: | 1915—1917-yillar |
| Garnizon: | Toshkent |
Tarixi
tahrirToshkent piyoda praporshchiklar tayyorlash maktabi 1915-yil 2-noyabrda „okrug qoʻshinlari qismlarida ofitserlar yetishmasligi, shuningdek, harbiy harakatlar teatrida joylashgan harbiy qismlardagi qoʻshinlarga oʻrinbosar ofitserlarni yuborish maqsadida“ tashkil etilgan[1]. Maktabda urush davrida ofitserlar lavozimiga koʻtariladigan quyi darajadagi mansabdorlar, Turkiston harbiy okrugi qismlari va Birinchi jahon urushi frontlarida harbiy harakatlar olib borayotgan qismlarning ofitserlar korpusini toʻldirish uchun praporshchiklar tayyorlangan.
Maktabda oʻqish muddati 3 oyni tashkil qilgan. Kursga 200 ga yaqin yunkerlar qabul qilingan[2]. Maktabning birinchi bitiruvi 1916-yil 2-fevralda boʻlib oʻtgan[2]. 1916-yil 15-mayda Toshkent maktabi 4 oylik oʻquv kursiga aylantirilgan va oliy oʻquv yurtlaridan safarbarlikka chaqirilgan tarbiyalanuvchilar bilan taʼminlangan. Keyinchalik, maktab 3 oylik oʻqish kursiga qaytarilgan. Oʻz faoliyati davomida maktab kamida 8 marta bitiruvchilar tayyorlagan va kamida 1800 kishi ofitser unvoniga ega boʻlgan[2].
Maktab qal’a artilleriya rotasining 564-sonli kazarmasi hududida joylashgan boʻlib, u bir tomondan Toshkent qal’asiga tutashgan, ikkinchi tomondan esa Mahram shoh koʻchasiga va Chernayev bogʻiga qaragan, yaʼni deyarli shahar markazida joylashgan[3]. Kazarmaning asosiy kirish eshigi qarshisida tramvay bekati joylashgan bo'lib, bu maktab o'qituvchilari va o'qituvchilariga qulaylik yaratgan. Yunkerlar kazarmalari binoning ikkinchi qavatida boʻlgan, birinchi qavati esa tayyorlov rotasi uchun ajratilgan[3].
Podpolkovnik Sergey Vladimirovich Savitskiy Toshkent praporshchiklar maktabiga rahbar etib tayinlangan, bunga qadar u Toshkent kadet korpusi ofitser-tarbiyachisi boʻlib faoliyat yuritgan. Ushbu tayinlov uchun 1915-yil 22-sentyabrda Petrograddan Bosh shtab infanteriya generali A.F. Zabelin nomidan telegramma keladi[3].
Toshkent harbiy bilim yurti yunkerlari va Toshkent kadet korpusi kadetlari bilan bir qatorda 1917-yil oktyabr oyida Toshkentdagi praporshchilar maktabining yunkerlari bolsheviklar va soʻl eserchilar koalitsiyasining ishchilar, dehqonlar va askarlar deputatlari sovetlari tomonidan hokimiyatni qurolli egallab olish davrida Toshkentda Muvaqqat hukumatni himoya qilish uchun janglarda qatnashganlar.
Toshkent praporshchilar maktabi 1917-yil noyabr oyining boshlarigacha mavjud boʻlib, sovet hokimiyati qarori bilan tarqatib yuborilgan.
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ Turkiston harbiy okrugi qoʻmondoni infanteriya generali Martsonning Bosh shtab boshligʻiga yoʻllagan telegrammasidan.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Волков С. В.. Выпуск офицеров из военных училищ и школ прапорщиков в годы Первой мировой войны (анализ количественных данных) // Вестник ПСТГУ, 5-nashr, 2014-yil — 34-35-bet.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Ташкентская школа прапорщиков“. oldtashkent.com. Qaraldi: 15-noyabr 2023-yil.