Oʻrol Murtazoyevich Rahimov (boshqirdcha: Урал Мортаҙа улы Рәхимов; 1961-yil 13-dekabr, Ufa, Boshqird Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi) – „ANK Bashneft“ OAJning sobiq bosh direktori, 2003-2010-yillarda Boshqirdiston Respublikasi Davlat Majlisi – Kurultay deputati. Boshqirdiston Respublikasining birinchi Prezidenti Murtazo Ubaydulloyevich Rahimovning (1934-2023) oʻgʻli[1][2][3][4].

Ural Murtazoyevich Rahimov
Урал Мортаза улы Рәхимов
Tavalludi 13-dekabr 1961-yil (1961-12-13) (62 yosh)
Fuqaroligi SSSR va Rossiya
Otasi Murtaza Rajimov

2005-2012-yillarda Forbes jurnali maʼlumotlariga koʻra Rossiyaning 200 ta eng badavlat tadbirkorlari roʻyxatiga kiritilgan[5].

2010-yilgi Forbes jurnali maʼlumotlariga koʻra, sayyoraning eng boy odamlari roʻyxatida 1,2 milliard AQSh dollari kapitali bilan 828-oʻrinni egalladi[6][7].

Biografiyasi tahrir

Oʻrol Rahimov 1961-yil 13-dekabrda Ufa shahrida tugʻilgan[8]. Boshqirdiston Respublikasining birinchi Prezidenti Murtazo Ubaydulloyevich Rahimov (1934-2023) va Luiza Galimovna Rahimovaning oʻgʻli[8].

1984-yilda Ufa neft institutini tamomlagan[9]. Fransiya neft institutida tahsil olgan[10]. Pensilvaniya universitetida magistrlik darajasini oldi.

1995-1999-yillarda – „Bashneftexim“ OAJ vitse-prezidenti, direktorlar kengashi raisi.

1999-yildan 2002-yilgacha – „Bashkir yoqilgʻi kompaniyasi“ OAJ direktorlar kengashi raisi.

2001-yilda „Bashneftexim“ direktorlar kengashini boshqargan[11].

2002-yilda „Bashneft“ direktorlar kengashini boshqargan[12].

2002-2006-yillarda – „Bashkirenergo“ OAJ direktorlar kengashi raisi.

2003-yil mart oyida Boshqirdiston Respublikasi Davlat Kengashi (Qurultay) deputati etib saylangan.

2003-yilda „Bashkir Kapital“ kompaniyasini yaratdi va Boshqirdiston yoqilgʻi-energetika kompleksining oltita korxonasining nazorat paketlarini qoʻlga kiritdi[13].

2006-yildan 2009-yilgacha – „ANK Bashneft“ OAJ bosh direktori[14].

2007-yilda Moskva arbitraj sudi Rahimovdan soliqlarni toʻlamaganlik uchun unga tegishli boʻlgan kompaniyalar aksiyalarining bir qismini undirishga qaror qildi, ammo 2009-yilda Federal Soliq xizmati daʼvolardan voz kechdi va sud ishni tugatdi[15].

2009-yil oxiridan 2010-yil martigacha – Salavat Yulaev xokkey klubi prezidenti va bosh direktori[16][17].

2009-yil bahorida Vladimir Yevtushenkovning AFK Sistema kompaniyasi Boshqird yoqilgʻi-energetika kompleksining oltita korxonasidagi (Bashneft, Ufa neftni qayta ishlash zavodi, Novo-Ufimskiy neftni qayta ishlash zavodi, Ufaneftexim, Ufaorgsintez, Bashkirneftpro) tegishli nazorat paketlarini 2,5 milliard dollarga sotib oldi[18]. „Sistema-Invest“ OAJ direktorlar kengashi raisi Aleksandr Goncharuk „Bashneft“ OAJ bosh direktori lavozimini tark etgach, Rahimov haqida shunday dedi: „Biz Bashneft bosh direktori Rahimovdan soʻnggi uch yil davomida qilgan ishlari uchun minnatdormiz. Uning rahbarligida kompaniya muvaffaqiyatli rivojlandi va oʻz mavqeini mustahkamladi“[19].

2008-yil 2-martda Boshqirdiston Respublikasi Davlat Majlisi – Kurultay deputati etib ikkinchi muddatga 4 yilga saylangan[20].

2010-yil iyun oyida Birinchi kanal, NTV va „Rossiyskaya gazeta“ federal nashri respublika rahbariyatiga yoqmaydigan materiallarni eʼlon qildi. 2008-yil 19-iyunda „Maksimum“ teledasturida Rahimov butun respublika neft sanoatining sobiq egasi sifatida taʼriflangan. Turli manbalarga koʻra, ularni sotishdan 500 million dollardan 3 milliard dollargacha daromad olgan. 24-iyun kuni Birinchi kanaldagi „Inson va qonun“ koʻrsatuvida uning 1990-yillar boshida jinoiy guruh tuzish va fuqarolarga hujum qilishda ayblanayotgan respublika sobiq senatori Igor Izmestyev bilan biznes aloqalari haqida aytilgan. 4-iyul kuni Birinchi kanaldagi „Vremya“ dasturida Rahimovning hayoti va umuman Boshqirdistondagi vaziyat haqida keskin tanqidiy hikoya chiqdi. 30-iyun kuni Boshqirdiston haqidagi xuddi shunday eslatma „Rossiyskaya gazeta“da chop etildi[21].

2010-yil 8-iyulda Qurultoy deputatlari Rahimovni mandatdan mahrum qilish uchun ovoz berishdi. U oʻz xohishi bilan isteʼfoga chiqish toʻgʻrisida ariza yozdi. Tez orada Rahimov Rossiyani tark etdi. Boshqird neft majmuasini sotish boʻyicha kelishuvni tugatgandan soʻng, u Avstriyaga joʻnab ketgan[22]. 2010-yil 12-iyulda Rahimovning otasi Rossiya Federatsiyasi prezidenti maʼmuriyati rahbari Sergey Narishkin bilan uchrashuvda Boshqirdiston Respublikasi prezidenti lavozimini muddatidan oldin tark etish niyatida ekanligini maʼlum qildi[23]. 2010-yil 15-iyulda Dmitriy Medvedev uning isteʼfosini qabul qildi[24].

2014-yil sentyabr oyida Rahimov xalqaro qidiruvga berilgan[25]. 2015-yilning may oyida Avstriya rasmiylariga Oʻrol Rahimovni ekstraditsiya qilish boʻyicha soʻrov kelib tushgan. 2016-yil mart oyida Vena viloyat jinoiy sudi jinoiy taʼqibdagi Rahimovni siyosiy sabablar tufayli Rossiyaga ekstraditsiya qilmaslik toʻgʻrisida qaror qabul qildi[26].

Manbalar tahrir

  1. Ofitsialniy sayt Gossobraniya – Kurultaya RB
  2. Рахимов Урал Муртазович в справочнике издательства, 2011-01-23da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2016-01-15
  3. Sin za otsa
  4. Bivshiy gendirektor „Bashnefti“ Ural Raximov obʼyavlen v mejdunarodniy rozisk
  5. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  6. „The World's Billionaires Page 35 of 41 - Forbes.com“. www.forbes.com. 2017-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-yanvar.
  7. „200 богатейших бизнесменов России — 2012 | Reytingi“ (en). Forbes.ru (2012-yil 19-aprel). 2019-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-yanvar.
  8. 8,0 8,1 Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  9. Raximov Ural Murtazovich v spravochnike izdatelstva Kommersant
  10. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  11. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  12. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  13. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  14. „Официальный сайт Госсобрания — Курултая РБ“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 15-dekabr.
  15. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  16. „Рахимов-младший официально возглавил «Салават Юлаев», МедиаКорСеть“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 15-dekabr.
  17. „Сергей Лаврентьев: Вопрос «Куда пошли деньги от продажи ТЭКа?» — очень актуальный“. 2016-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-dekabr.
  18. Spravka Ural Raximov ( at www.forbes.ru Error: unknown archive URL 20160831085519 sanasida arxivlangan) v reytinge Forbes
  19. „Новости ОАО АФК «Система»“. 2009-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 15-dekabr.
  20. „Урал Рахимов совершил акт доброй воли – Газета Коммерсантъ № 49 (3866) от 26.03.2008“. 2017-yil 13-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-oktyabr.
  21. „Сын за отца“. 2016-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 8-iyul.
  22. „Сын за отца“. 2016-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 8-iyul.
  23. Raximov otkazalsya ot novogo sroka na postu glavi Bashkirii ( at lenta.ru Error: unknown archive URL 20110114105723 sanasida arxivlangan).
  24. Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii № 913 ot 15 iyulya 2010 goda „O dosrochnom prekraщenii polnomochiy Prezidenta Respubliki Bashkortostan“ Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh..
  25. Ведомости. „Бывший гендиректор "Башнефти" Урал Рахимов объявлен в международный розыск -"Интерфакс"“ (2014-yil 16-sentyabr). 2014-yil 4-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 7-sentyabr.
  26. Yana Rojdestvenskaya, Nikolay Sergeev, Yuriy Senatorov. Ural Raximov okazalsya politicheskim ( at kommersant.ru Error: unknown archive URL 20161024172130 sanasida arxivlangan) Gazeta „Kommersantʼ“ № 39 ot 10.03.2016, str. 1