Va (xalq)

Va (xitoy va birma - va,tay-lava,kava va boshqalar;ularning Xitoy va Myanmadagi nomlari-ava,avo,avatshai ;, lo, pha va boshqalar) - eng qadimgi aholidan biri bo'lgan xalqlar guruhi. Indochina yarim orolining. Ular Myanmaning shimoli-sharqida (600 ming kishi - 1990), janubi-g'arbiy Xitoyda (351 ming kishi - 1998) va Tailandning shimoli-g'arbiy qismida (20 ming kishi - 1998) joylashdilar.

Til

Va xotini

Va bolalari

U Palaung-va guruhining va tilida gapiradi.Xitoy,Myanma va Kxmer tillarida ham keng tarqalgan.1930-yillarda missionerlar lotin yozuviga asoslangan yozuvni ishlab chiqdilar,lekin u keng qoʻllanilmadi,1950-yillarning boshlariga kelib esa ularning atigi 3% ida bu yozuv mavjud edi. 1955-yilda Xitoyda yangi Va alifbosi ustida ish boshlandi.1957-yil mart oyida Va yangi aralash alifboni tasdiqladi.Unga qoʻshimcha ŋ z ɲ harflari kiritilgan. Biroq, 1958-yilda alifbo 26 standart lotin harfiga o'zgartirildi. ŋ ng oʻrniga, ɲ - ny oʻrniga, s oʻrniga - yaʼni, o - o oʻrniga. Bu alifbo bir necha bor takomillashtirilgan va hozirgacha Xitoyda qo'llanilmoqda.

Din

Ularning aksariyati animistlar, ba'zilari buddistlar va xristianlardir.

Kasb-hunar

An'anaviy kasblar-qo'lda dehqonchilik (guruch,bug'doy,makkajo'xori,tariq),ovchilik (yo'lbars, leopard, tog' echkisi, ayiq ovlash), terish. Erkaklar ovchilik, ayollar va bolalar dehqonchilik va terimchilik bilan shug'ullanadi. Chorvachilik yomon rivojlangan (qoramol qurbonlik sifatida saqlanadi). Toʻqimachilik, bambukdan ishlov berish, shuningdek, duradgorlik rivojlangan. Ba'zi Xitoy Valar kumush zargarlik buyumlarini ishlab chiqarishni rivojlantirmoqda.

Hayot tarzi

Tog'li hududlarda birinchi jamoa tuzumining kuchli qoldiqlari mavjud.An'anaviy jamoa turar joyi bir qabilaga birlashgan bir yoki bir nechta qarindosh guruhlardan iborat.Jamiyatni saylangan oqsoqol boshqaradi.Jamoa mulkiga ovchilik oʻljalari,yerlar va gʻaliz yerlar kirdi va ekin maydonlarining katta qismi alohida oilalar mulkiga aylandi.Kelin uchun to'lov to'lash,qasos olish va rahbarlar orasida ko'pxotinlilikni olish odat edi.

An'anaviy aholi punktlari yon bag'irlarida joylashgan bo'lib,o'rmonlar bilan o'ralgan va tikanli butalar bilan qoplangan,ular orqali qishloq himoyalangan tunnellar o'tadi.Uylar ba'zan qoziqlarda joylashgan bo'lib,somon tomi deyarli erga tushadi. Asosiy taom - sabzavot, go'sht bayramlarda iste'mol qilinadi.