Van Bo (xitoycha 王勃), ikkinchi ismi Tzi’an 649-676), Tan davrining xitoy shoiri. Vang Bo „ilk Tang davrining toʻrtta yirik shoiri“ dan biri hisoblanadi.

Van Bo
Tavalludi 650
Tan imperiyasining Lungmen okrugi
Vafoti 676
Vyetnam, Ngean provintsiyasi
Taxallusi Tzi’an
Kasbi shoir
Fuqaroligi Tan imperiyasi[1]
Janr sheʼriyat

Tarjimai hol tahrir

Van Bo Van Tzi shoirning uch qorin nari edi. Tszyanchjou viloyatining Lungmen okrugida (hozirgi Shansi provinsiyasi, Xeszin uyezda) tugʻilgan. Imperator oilasi aʼzolaridan birining kotibi boʻlib xizmat qilgan, keyin Gochjou okrugida harbiy xizmatda boʻlgan, ammo tez orada ishdan chetlashtirilgan. Erta oʻlimiga qaramay — u 26 yoshida Yanszidan oʻtayotganda choʻkib ketdi — u Xitoy adabiyotida sezilarli iz qoldirdi.

Yan Tzyun, Lo Binvan va Lu Chjaolin bilan birgalikda u „Erta Tan sulolasining toʻrt dahosi“ deb nomlangan guruhning bir aʼzosi edi. Ular orasida Van Bo birinchi oʻrinda turadi. Van Boning sheʼriy merosidan 80 ga yaqin sheʼr, asosan, toʻrtlik, ritmik nasr namunasi, „Shahzoda sayohati saroyida“ sheʼrlarining soʻzboshisi saqlangan.

Ijod tahrir

Sheʼrlarda manzara chizmalari („Tog‘larda“), ayriliq mavzusi („Sovuq kechada do‘stimni esladim“), urush mashaqqatlari haqidagi nolalar ustunlik qiladi. Van Bo sheʼriyatning murakkab shakllaridan voz kechdi va sheʼr ohangini rivojlantirdi. „Shahzoda sayohati saroyida“ nomli uzun insho-muqaddima shoirni nasr ustasi sifatida ulug‘lagan.

 
Mao Zedongning qoʻli bilan yozilgan, Van Bo oʻzining „Teng shahzodasi pavilonida“ sheʼriga soʻzboshi qilgan soʻzboshidan iqtibos (oʻng ustunda yuqoridan pastgacha, soʻngra chap ustunda yuqoridan pastgacha): „Tong osmondan tushadi va yolgʻiz oʻrdak bilan teng ravishda uchadi va kuzgi suvlar cheksiz samoviy masofa bilan bir rangga birlashdi“[2](xitoycha 落霞与孤鹜齐飞,秋水共长天一色), Teng shahzodasi saroyi, Nanchan, XXR[3][4]

Akademik V. M. Alekseev inshoni rus tiliga nafis uslub namunasi sifatida tarjima qilib, Van Boning ushbu sheʼrlarida va ularga soʻzboshida "sahnani tark etgan tarixan mashhur va nufuzli shaxslarning avvalgi hashamati motivi borligini taʼkidladi. , uning toʻliq vayron boʻlgan avlodlari guvohlar qoldirgan. Inson emas, balki tabiat hukmronlik qiladi va Yantzitzyang (Tzyang) abadiy toʻliqlik va chidab boʻlmaslik bilan maqsadsiz oqadi.

Van Bo Suy davridan keyin ham saqlanib qolgan „gunti“ (xitoycha 宫体诗风) uslubining tarqalishiga qarshi chiqdi va hissiyotlarga boy uslubni yoqladi.

Manbalar tahrir

  1. „Xitoy biografiik ma'lumotlar bazasi“ (xitoycha). Harvard University. The Faculty of Arts and Sciences. Qaraldi: 9-dekabr 2022-yil.
  2. Vang Bo. Tang shahzodasi saroyida. She'riyatga so'zboshi. // Xitoy klassik nasri. Akademik V. M. Alekseev tarjimalarida (ruscha). SSSR Fan akademiyasi, xitoyshunoslik instituti M.:: SSSR Fan akedimisyasining nashriyoti, 1958-yil — 392 b. bet. 9-dekabr 2022-yilda qaraldi. 
  3. „Van Bo. Teng shahzodasi saroyida. She'rlarga so'zboshi“ (xitoycha). Baike. 14-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-dekabr 2022-yil.
  4. „有的不明觉厉,有的耳熟能详… 滕王阁11副名联,总有一副“走心联”“ (xitoycha). Qaraldi: 9-dekabr 2022-yil.