Vasla

mumtoz sheʼriyatdagi fonetik hodisa

Vasla (arab, vasl) — mumtoz sheʼriyatdagi fonetik hodisa. Ikki soʻzning nutqda sandxi talaffuz etilishiga koʻra ulardagi boʻgʻinlarning qayta boʻlinishi. V. bir necha koʻrinishda kuzatiladi: 1. Yopiq tugagan boʻgʻinli soʻz ketidan unli bilan boshlangan soʻz kelib, ular qoʻshilib talaffuz etilsa, avvalgi soʻzning soʻnggi undoshi keyingi soʻz birinchi boʻgʻinining boshi holida talaffuz etiladi. Masalan, zor etdi zo-ret-di. 2. Unli bilan tugagan soʻz ketidan unli bilan tugagan soʻz kelib, talaffuz etilsa, soʻzlar qoʻshilishida yondosh boʻlgan unlilarning biri qisqaradi, yaʼni: ne uchun ne-chun. 3. Unli bilan tugagan soʻz ketidan sandxi qoʻllanuvchi soʻzning birinchi undoshi unli tomonidan assimilyatsiya qilinishi ham mumkin. Bunda ham bir unli qisqarishi va soʻzlarda boʻgʻin kamayishi kuzatiladi. Mas., ya-liya-li yal-ya-li kabi. V. nutqiy hodisa boʻlib, mumtoz adabiyotda badiiy uslub vositasi sifatida tavsiflanib keladi.

Adabiyotlar

tahrir
  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil