Vladimir Petrov
Vladimir Mitrofanovich Petrov (1920-yil 21-iyul, Astraxan — 1997-yil 28-sentabr, Toshkent) — rus va sovet rassomi, oʻqituvchi, Oʻzbekistonda ishlagan va yashagan, 1958-yildan SSSR Rassomlar uyushmasi aʼzosi, landshaftshunoslik fanlari ustasi, realistik yoʻnalishning sodiq tarafdori. Asosiy rasmlar sotsialistik realizm uslubida chizilgan. Ulugʻ Vatan urushi qatnashchisi.
| Vladimir Mitrofanovich Petrov | |
|---|---|
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi |
1920-yil 21-iyul Astraxan, Rossiya SFSR |
| Vafoti |
1997-yil 28-sentabr (77 yoshda) Toshkent, Oʻzbekiston |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Kasbi | rassom, oʻqituvchi |
| Mukofotlari |
     |
Biografiyasi
tahrirVladimir Mitrofanovich Petrov 1920-yilda Astraxanda tugʻilgan.
Rassomning otasi Mitrofan Vladimirovich Petrovning ijtimoiy kelib chiqishi va kasbi haqida ishonchli maʼlumotlar yoʻq.
Onasi — Raisa Prokofyevna Xanova, oddiy dehqon oilasidan, maʼlumoti — qishloq maktabi. 1924-25-yillarda bir necha koʻchishdan soʻng, oila Astraxan viloyatining Sergiyevka qishlogʻida rassomning onasining vataniga joylashgan. 1928-yilda otasining kutilmagan vafotidan keyin onasi ogʻir va tuzalmas kasal boʻlib qoldi. Toʻqqiz yoshidan ota-ona qaramogʻisiz qolgan va buvisi qaramogʻida, keyin esa bolalar uyida tarbiyalangan.
1934-yilda Astraxandagi sanʼat texnikumiga (hozirgi P. A. Vlasov nomidagi Astraxan rassomlik maktabi) oʻqishga kirishga harakat qildi. Ammo qabul qilish uchun etti yillik maktabni tugatganligi toʻgʻrisidagi guvohnoma talab qilinadi, ammo u faqat oltita sinfni tugatganligi toʻgʻrisidagi guvohnomaga ega edi — qishloq maktabida boshqa sinflar yoʻq edi. Biroq, oʻspirinda inkor etib boʻlmaydigan badiiy isteʼdodni koʻrgan asoschi va oʻsha paytda maktab rahbari Pavel Alekseyevich Vlasovning talabiga binoan u qabul qilindi. 1939-yilda maktabda oʻqishni muvaffaqiyatli tugatib, u Enotayevskga oʻqituvchi sifatida yuborilgan, ammo 1939-yil noyabr oyida u armiyaga chaqirilgan. Polk maktabi, kichik serjant, 635-piyoda polkining pulemyot boʻlimi komandiri boʻlgan. Bu unvonda Vladimir Petrov 1941-yil 22-iyuni Belorussiyaning Brest viloyatida qarshi oladi. U koʻplab ogʻir janglarning guvohi va ishtirokchisi boʻlishga majbur boʻldi — Smolensk, Stalingrad, Kursk, Xarkov.
1943-yil iyul oyidan boshlab katta serjant Vladimir Petrov 6-gvardiya armiyasining DKA harbiy rassomi etib tayinlandi. U urushning tugashini Rigada, Badiiy akademiyada kutib oldi, u yerda 1945-yil 4-maydan boshlab harbiy rahbariyatning koʻrsatmasi va oldingi eskizlari va taassurotlariga koʻra u „Armiyamizning Vatan urushi Harbiy yoʻli“ (xizmat safari buyrugʻidan iqtibos) haqida rasmlar chizdi. Xuddi shu 1945-yilda u demobilizatsiya qilindi va Latviya Badiiy akademiyasiga oʻqishga kirdi.
Taqdim etilgan ishlarning professional darajasini hisobga olgan holda, tanlov komissiyasi Vladimir Petrovni darhol ikkinchi kursga oʻqishga kirishni tavsiya qildi. Rassom akademiyadagi asosiy oʻqituvchilari sifatida professorlar Konrad Ubans, Ariya Skrid, Leo Svemp, Yanis Liepinsh, rassomlar Eduard Kalnish va Nikolay Breykshlarni nomlaydi.
1949-yilda Vladimir Petrov akademiya kursini muvaffaqiyatli tamomladi. Dissertatsiya va talabaning oʻzi surati mamlakatdagi mashhur „Ogonyok“ jurnalining 1949-yildagi 27-sonida chop etilgan. Oʻsha yili Vladimir Petrov Oʻzbekistonga keladi va u yerda umrining oxirigacha yashaydi va ishlaydi. Rassom 37 yil davomida ijod bilan faol shugʻullanib, Toshkent rassomlik bilim yurtida chizmachilik, rangtasvir va kompozitsiyadan saboq beradi.
1949-yildan boshlab Vladimir Petrovning asarlari umuman, istisnosiz, Toshkentdagi Respublika koʻrgazmalarida, Moskva, Riga, Kiyev, Astraxan va boshqa shaharlarda oʻtkazilgan „Oʻzbekiston oʻn yilliklari“da namoyish etilgan. Toshkentda 1971, 1990 va 1997-yillarda rassomning shaxsiy koʻrgazmalari oʻtkazilgan. V. M. Petrov Oʻzbekistonda oʻtkazilgan Ulugʻ Vatan urushi faxriylarining barcha guruh koʻrgazmalari ishtirokchisi hisoblanadi.
1977 va 1980-yillarda „Gikosso“ galereyasi rassomning asarlarini Yaponiyada namoyish etgan. Oksforddagi (Buyuk Britaniya) „Zamonaviy sanʼat muzeyi“ 1992-yilda „Tasviriy sanʼatdagi Sovet sotsialistik realizmi“ koʻrgazmasida asarni taqdim etdi. Petrovning asarlari 1993-yilda „Overland Gallery“ dagi (AQSh) „Rus va sovet realizmi“ koʻrgazmasida namoyish etilgan. Rassomning koʻplab rasmlari Germaniya, Ispaniya, Italiya, Isroil va Kanada fuqarolarining shaxsiy kolleksiyalarida saqlanadi.
V. M. Petrovning rasmlari Oʻzbekiston, Belarus, Qozogʻiston, Rossiya, Ukraina, Sankt-Peterburg, Moskva muzeylaridan xarid qilingan. Rassom 1997-yilda Toshkentda vafot etgan.
Rasmlar
tahrirKoʻrgazmalar, oila arxivlarida mavjud boʻlgan kataloglar bilan tasdiqlangan
tahrir- 1951-yil — Respublika badiiy koʻrgazmasi, Toshkent
- 1952-yil — Oʻzbekiston sovet rassomlarining koʻrgazmasi, Toshkent
- 1954-yil — Oʻzbekiston rassomlari asarlari koʻrgazmasi, Toshkent
- 1957-yil — Inqilobning 40 yilligiga bagʻishlangan koʻrgazma. Oʻzbekiston sanʼat muzeyi.
- 1957-yil — SSSR Badiiy fondi Oʻzbekiston boʻlimi rassomlarining asarlari koʻrgazmasi. Tuman ofitserlar uyining koʻrgazmalar zali, Toshkent
- 1958-yil — Oʻzbekiston tasviriy va xalq-dekorativ sanʼati koʻrgazmasi. Toshkent
- 1959-yil — Oʻzbekiston SSR tasviriy va xalq bezak sanʼati asarlari koʻrgazmasi, Moskva, A. S. Pushkin nomidagi Davlat tasviriy sanʼat muzeyi.
- 1959-yil — Astraxan rassomlari va Astraxanda oʻqigan yoki ishlagan rassomlarning asarlari koʻrgazmasi, shaharning 400 yilligiga bagʻishlangan. Astraxan.
- 1962-yil — Sovet Oʻzbekistoni sanʼati koʻrgazmasi. Tallin.
- 1963-yil — Oktabr Sotsialistik inqilobining 45 yilligiga bagʻishlangan Respublika badiiy koʻrgazmasi. Toshkent
- 1971-yil — V. M. Petrovning shaxsiy koʻrgazmasi. Toshkent shahridagi tuman ofitserlar uyining koʻrgazmalar zali
- 1977-yil — Oʻzbekiston rassomlari koʻrgazmasi. Moskva shahri.
- 1977-yil — Respublika badiiy koʻrgazmasi, Toshkent
- 1977-yil — Ijodiy guruhning hisobot koʻrgazmasi. Yurmala
- 1977-yil — Yaponiyada zamonaviy sovet rasmlari koʻrgazmasi. „Gikkoso“ galereyasi
- 1980-yil — Yaponiyada zamonaviy sovet sanʼati koʻrgazmasi. „Gikkoso“ galereyasi
- 1983-yil — Ulugʻ Vatan urushi qatnashchilari rassomlarining koʻrgazmasi, Toshkent
- 1984-yil — Faxriy rassomlar asarlarining birinchi respublika koʻrgazmasi, Toshkent shahri
- 1985-yil — „Buyuk Gʻalabaga 40 yil“ Respublika koʻrgazmasi, Toshkent
- 1985-yil — „Har doim hushyorlikda“ badiiy koʻrgazmasi, Toshkent
- 1985-yil — Sovet Oʻzbekistoni sanʼati, Leningrad
- 1986-yil — Respublika badiiy koʻrgazmasi, Toshkent
- 1990-yil — Faxriy rassomlar koʻrgazmasi, Toshkent
- 1990-yil — „Oʻzbekiston, men seni hamma bilan teng kuylagim keladi“ nomli kamera xayriya koʻrgazmasi, Toshkentdagi Bolalar ijodiyoti markazi.
- 1991-yil — Urush va mehnat faxriylari asarlari koʻrgazmasi, Toshkent
- 1992-yil — Stanislav Mansurov (Kovrigenko) kolleksiyasidagi sanʼat asarlarining „Sevgi va qalbimiz nuri“ kamera koʻrgazmasi, Toshkent.
- 1992-yil — „Soviet Socialist Realist Painting“, Museum of Modern Art, Oxford, England
- 1993-yil — „Russian and Soviet Realism“, Overland Gallery, USA.
- 1993-yil — Oʻzbekiston Rassomlar uyushmasining „Tabiat va rassom“ koʻrgazmasi, Toshkent.
- 1994-yil — Urush va mehnat faxriylari asarlari koʻrgazmasi, Toshkent
- 1996-yil — V. M. Petrovning shaxsiy koʻrgazmasi. Oʻzbekiston Rassomlar uyushmasi koʻrgazmalar zali, Toshkent
- 1996-yil — „Klassika va zamon“ koʻrgazmasi „Turkiston“ sanʼat galereyasi, Toshkent.
- 1997-yil — „Usta“ sanʼat galereyasida V. M. Petrovning shaxsiy koʻrgazmasi, Toshkent.
- 1999-yil — Latviya Respublikasining Oʻzbekiston Respublikasidagi elchixonasi homiyligida Oʻzbekiston amaliy sanʼat muzeyi zallarida „Latviya Vladimir Petrov ijodida“ koʻrgazmasi.
- 1999-yil — „Rus manzarasi“, S.Yesenin muzeyidagi koʻrgazma, Toshkent.
- 2000-yil — „1940-60-yillardagi Oʻzbekiston rassomlari“ koʻrgazmasi. Toshkent shahri
- 2000-yil — „Sening devorlaringda mening soyam…“ Favvoralar uyidagi Anna Axmatova muzeyi fondidan koʻrgazma (Sankt-Peterburg), S.Yesenin muzeyi, Toshkent
- 2000-yil — „V. M. Petrov — Oʻzbekistondagi rus realistik rassomlik maktabi ustasi“ shaxsiy koʻrgazmasi, Rossiya Federatsiyasining Oʻzbekiston Respublikasidagi elchixonasi binosida
- 2010-yil — Ikkinchi Jahon urushidagi Gʻalabaning 65 yilligiga bagʻishlangan „Tinchlikning qaytishi“ badiiy koʻrgazmasi
Nashrlar
tahrir- D.Saidova „Oʻzbekiston rangtasvirida tarixiy-inqilobiy janr“, Toshkent, 1977-yil.
- „Janglarda tugʻilgan rasmlar“ albomi, „Yosh gvardiya“ nashriyoti, Toshkent, 1980-yil.
- „1917-1972-yillardagi Sovet Oʻzbekistoni sanʼati“, „Sovet rassomi“ nashriyoti, Moskva, 1976-yil
- „Ogonyok“ jurnali, 1949-yil, 27-son
- „Guliston“ jurnali, 11-son, 1967-yil
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1975-yil, 1-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 2-son, 1978-yil
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1978-yil 4-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1978-yil 5-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 2-son, 1979-yil
- „Guliston“ jurnali, 1979-yil, 2-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 2-son, 1980-yil
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1980-yil 7-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1980-yil 8-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1980-yil 12-son
- „Guliston“ jurnali, 4-son, 1980-yil
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1981-yil, 4-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1982-yil 3-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1982-yil 10-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1982-yil 11-son
- „Xalqlar doʻstligi“ jurnali, 1982-yil 3-son
- „Sharq yulduzi“ jurnali, 1983-yil 2-son
- „Oʻzbekiston Soveti Sanʼati“ jurnali, 2-son, 1994-yil
- „Oʻzbekiston Soveti Sanʼati“ jurnali, 4-son, 1985-yil
- „Ijodkorlik“ jurnali, 3-son, 1985-yil
- „Guliston“ jurnali, 2-son, 1985-yil
Mukofotlar
tahrir- Qizil yulduz ordeni
- 2-darajali Vatan urushi ordeni
- „Harbiy xizmatlari uchun“ medali
- 1941-1945-yillardagi Ulugʻ Vatan urushida Germaniya ustidan qozonilgan gʻalaba uchun medali
- „Stalingrad mudofaasi uchun“ medali