Volodimir Borisovich Groysman,[1] yoki Volodymyr Borisovich Hroysman[2] (ukraincha: Володи́мир Бори́сович Гро́йсман[3] idishcha: וואָלאָדימיר באָריסאָוויטש גרויסמאַן) (20-yanvar 1978), – Ukrainalik siyosatchi, 14-aprel 2016-yildan 29-avgust 2019-yilgacha Bosh vazir[4][5][6].

Volodimir Groysman
Володи́мир Гро́йсман
Ukraina Bosh vaziri
Mansab davri
2016-yil 14-apreldan – 2019-yil 29-avgustgacha
Prezident Petro Poroshenko
Oʻtmishdoshi Arseniy Yatsenyuk
Vorisi Oleksiy Xonarchuk
Mansab davri
2014-yil 25-iyuldan – 31-iyulgacha
v.b.
Prezident Petro Poroshenko
Oʻtmishdoshi Arseniy Yatsenyuk
Vorisi Arseniy Yatsenyuk
Ukraina Oliy Radasi raisi
Mansab davri
2014-yil 27-noyabrdan – 2016-yil 14-aprelgacha
Oʻtmishdoshi Oleksandr Turchinov
Vorisi Andriy Parubiy
Ukraina hududiy rivojlanish vaziri
Mansab davri
2014-yil 27-fevraldan – 27-noyabrgacha
Hukumat boshligʻi Arseniy Yatsenyuk
Oʻtmishdoshi Gennadiy Temnik
Vorisi Gennadiy Zubko
Vinnitsa meri
Mansab davri
2006-yil 28-martdan – 2014-yil 27-fevralgacha
Oʻtmishdoshi Oleksandr Dombrovskiy
Vorisi Sergiy Morgunov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Volodymyr Borisovich Groysman

20-yanvar 1978-yil (1978-01-20) (46 yosh)
Vinnitsa
Siyosiy partiyasi Petro Poroshenko Bloki
(2014–yildan)
Mukofotlari Polsha Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli ordeni

2006-yil martidan 2014-yil fevraligacha Groysman Vinnitsa meri boʻlgan[7][8]. 2014-yil noyabrigacha Ukraina Bosh vazirining mintaqaviy siyosat boʻyicha oʻrinbosari va Ukraina mintaqaviy rivojlanish, qurilish va uy-joy kommunal xoʻjaligi vaziri lavozimlarida (bir vaqtning oʻzida ikkita lavozimda) ishlagan[9]. Petro Poroshenko blokining partiya roʻyxati boʻyicha parlamentga saylangan. Groysmanning keyingi lavozimi 2014-yil noyabr oyi oxiridan bosh vazir etib tayinlangunga qadar Oliy Rada (Ukraina milliy parlamenti) raisi boʻldi[10]. 2019-yilgi Ukraina parlament saylovida „Ukraina strategiyasi“ partiyasi yetakchisi sifatida qatnashgan[11]. Ammo bu partiya parlamentdagi oʻrinlarni qoʻlga kirita olmadi[12]. Groysmanning bosh vazirlik faoliyati 2019-yil 29-avgustda Oleksiy Goncharuk Ukraina bosh vaziri etib tayinlangani bilan yakunlandi[13].

Koʻpgina ommaviy axborot vositalarida, garchi Yuxim Zvyaxilskiy avval bosh vazir vazifasini bajaruvchi boʻlgan boʻlsa-da[14], Groysman Ukrainaning birinchi yahudiy bosh vaziri deb ataladi[15][16][17][18].

Biografiyasi tahrir

Volodimir Borisovich Groysman Vinnitsada yahudiy oilasida tugʻilgan[19][20][21]. Uning otasi Boris Groysman biznesmen va mahalliy siyosatchi[22]. Mehnat faoliyatini 1994-yilda otasining „OKO“ kichik xususiy korxonasida tijorat direktori, „Molodost“ xususiy korxonasida tijorat direktori lavozimlarida boshlagan[22][23]. Groysman Ukrainaning mintaqalararo xodimlarni boshqarish akademiyasida (MAUP nomi bilan tanilgan) tahsil olgan[24].

2002-yilgi mahalliy saylovlarda 29-saylov okrugidan Vinnitsa shahar kengashi deputati etib saylangan. Kengashda inson huquqlari, qonuniylik, kengash aʼzolari faoliyati va odob-axloq masalalari boʻyicha doimiy komissiyasi rahbari oʻrinbosari lavozimida ishlagan[25]. 2003-yilda Hududlararo Xodimlarni boshqarish akademiyasini huquqshunoslik mutaxassisligi boʻyicha tamomlagan[25]. 2004-yilda Groysman „Bizning Ukraina“ partiyasiga qoʻshildi[26].

2005-yil 25-noyabrda shahar Kengashi raisi va shahar maʼmuriyati rahbari (meri) vazifasini bajaruvchi etib saylandi[27]. 2006-yil 26-martdagi mahalliy saylovlarda shahar meri etib saylandi[27]. Ukraina maʼmuriy markazining eng yosh meri boʻldi (saylov paytida 28 yoshda edi)[28]. 2010-yil 10-oktabrda boʻlib oʻtgan mahalliy saylovlarda „Vijdon“ partiyasidan nomzod sifatida ikkinchi muddatga shahar meri etib saylandi. Uni fuqarolarning 77,81% qoʻllab-quvvatladi[27]. Groysman mer boʻlgan davrda Ukraina shaharlari assotsiatsiyasi vitse-prezidenti boʻlgan[27].

2010-yil fevral oyida Groysman Milliy Davlat boshqaruvi akademiyasini Jamiyat rivojlanishini boshqarish, mahalliy va mintaqaviy darajadagi menejment mutaxassisligi boʻyicha tamomlagan[29].

2014-yil 27-fevralda Groysman bir vaqtning oʻzida Yatsenyuk birinchi hukumatida Mintaqaviy siyosat boʻyicha bosh vazir oʻrinbosari, Ukrainaning mintaqaviy rivojlanish, qurilish va uy-joy-kommunal xoʻjaligi vaziri etib tayinlandi[30]. Bu davrda Groysman Donbassdagi urush paytida Malaysia Airlines 17-reysi („MH17“) halokati boʻyicha Ukraina maxsus hukumat komissiyasining raisi etib tayinlandi[31][32].

Ushbu hukumatni qoʻllab-quvvatlagan parlament koalitsiyasi 2014-yil 24-iyulda Bosh vazir Arseniy Yatsenyuk boshchiligida darhol isteʼfoga chiqishini eʼlon qildi[33][34][35][36]. Biroq Yatsenyukning isteʼfosi parlament tomonidan qabul qilinmadi[37]. Shunga qaramay, 2014-yil 25-iyulda Yatsenyuk hukumati Groysmanni bosh vazir vazifasini bajaruvchi etib tayinladi[38]. 2014-yil 31-iyulda Oliy Rada Yatsenyukning isteʼfosini rad etdi, chunki 450 deputatdan atigi 16 nafari uning isteʼfosi uchun ovoz berdi[39].

Jamoatchilikning noroziligi va hukumatdagi korrupsiya ayblovlari bilan Bosh vazir Arseniy Yatsenyuk 2016-yil 10-aprelda isteʼfoga chiqishni rejalashtirayotganini eʼlon qildi[40]. Bir necha kunlik parlament muhokamalaridan soʻng, 2016-yil 14-aprelda Groysman 257-dan 50-ga qarshi deputatlar tomonidan Ukrainaning bosh vaziri etib saylandi[41]. Groysman Ukrainaning eng yosh bosh vaziri (saylovda 38 yoshda) va yahudiy millati yoki diniga mansub boʻlgan yagona shaxs[42][43][44].

Manbalar tahrir

  1. Groysman or Hroysman? The Ukrainian Weekly. 22-aprel 2016
  2. Hroisman as appointed Ukraineʼs acting prime minister
  3. Official biography on the web-site of the Ukrainian Government
  4. „Ukraine MPs approve Volodymyr Groysman as new PM“. BBC News (14-aprel]] 2016). Qaraldi: 14-aprel 2016.
  5. „Mayor Volodymyr Groysman described the reception...“. 2016-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 23-iyun. (Wayback Machine saytida 2016-11-14 sanasida arxivlangan)
  6. „Whoʻs who of the Council of Europe Congress - Individual Member data“.
  7. „News - Mayor Volodymyr Groysman described the reception...“. www.vmr.gov.ua. 2021-yil 16-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 26-fevral.
  8. „Congress of Local and Regional Authorities“. Congress of Local and Regional Authorities.
  9. http://www.heritageabroad.gov/ (PDF), 2013-12-23da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2018-06-23 {{citation}}: External link in |title= (yordam)
  10. „Letter to Volodymyr Groysman“. 2013-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 27-fevral.
  11. „Гройсман розповів про партію, з якою піде на вибори“. Українська правда.
  12. Servant of the People Party wins 124 mandates on party ticket in Rada elections, Interfax-Ukraine (5 August 2019)
  13. Ukrainian Lawmakers Approve Political Novice Honcharuk As Prime Minister, Radio Free Europe (29 August 2019)
  14. Yefim Zvyagilskiy: „UMIRAT Ya BUDU DOMA, V DONYeTsKYe, KAK BI MNYe NYe STARALIS POMYeShAT“
  15. „Jewish Wunderkind Turned Ukrainian Prime Minister – Who Is Vlodymir Groysman?“ (en). Haaretz (2016-yil 14-aprel). Qaraldi: 2018-yil 17-may.
  16. „Analysis: Choice of Jewish PM undercuts long-held accusations of state anti-Semitism in Ukraine“. The Jerusalem Post | JPost.com. Qaraldi: 2018-yil 17-may.
  17. Скрипін, Роман. „Мер Вінниці Володимир Гройсман: "Сьогодні ми прибираємо краще і витрачаємо в два рази менше коштів"“. Радіо Свобода (2009-yil 30-mart). Qaraldi: 2019-yil 20-may.
  18. Ofіsіyniy portal Verxovnoї Radi Ukraїni
  19. JNi.Media. „Meet Volodymyr Groysman, Ukraine's Jewish Prime Minister“ (en-US). Qaraldi: 2018-yil 17-may.
  20. Israeli envoy warns of growing trend as Ukraine unveils statue of anti-Semite, The Times of Israel (28 October 2017)
  21. Russia and Ukraine at war – among the Jews anyway, Jewish Telegraphic Agency (27 March 2014)
  22. 22,0 22,1 (ruscha) Short bio, LIGA
  23. The rapid rise of Ukraineʼs Volodymyr Groysman, Deutsche Welle (12 April 2016)
  24. (ruscha) Short bio of Volodymyr Groysman, LIGA
  25. 25,0 25,1 (ruscha) Short bio, LIGA
  26. The rapid rise of Ukraineʼs Volodymyr Groysman, Deutsche Welle (12 April 2016)
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 (ruscha) Short bio, LIGA
  28. Ukrainian president taps Jewish politician to be next prime minister, Jerusalem Post (14 April 2016)
  29. (ruscha) Short bio, LIGA
  30. (ruscha) Short bio, LIGA
  31. "Malaysia demands unrestricted access to crash site, " 21 July 2014, The Star/Asia News Network in The Straits Times, retrieved 18 April 2016
  32. Higgins, Andrew & Rick Gladstone, "More bodies possible at Ukraine crash site, officials say, " 23 July 2014, NYT News Service in The Times of India, retrieved 18 April 2016
  33. Herszenhorn, David M.. „Ukraine Prime Minister Resigns, as Kiev Moves Toward Elections“. New York Times (2014-yil 24-iyul). Qaraldi: 2014-yil 24-iyul.
  34. Rada speaker announces dissolution of parliamentary coalition, Interfax-Ukraine (24 July 2014)
  35. Ukrainian PM Yatseniuk announces resignation in parliament, Interfax-Ukraine (24 July 2014)
  36. Yatseniuk says collapse of Rada coalition means failure to pass laws on filling budget, Interfax-Ukraine (24 July 2014)
  37. Yatseniuk’s statement of resignation sent to parliament – Hroisman, Interfax-Ukraine (25 July 2014)
  38. Government adopts resolution appointing Hroisman as Ukraineʼs acting PM, Interfax-Ukraine (25 July 2014) Deputy PM Hroisman appointed Ukraineʼs acting premier, says Avakov, Interfax-Ukraine (25 July 2014)
  39. Rada expresses confidence in PM Yatseniuk, Interfax-Ukraine (31 July 2014)
  40. Ukrainian PM Yatsenyuk resigns, UNIAN (10 April 2016) Ukraine Prime Minister Arseniy Yatsenyuk to resign, BBC News (10 April 2016)
  41. „Ukraine MPs approve Volodymyr Groysman as new PM“. BBC News (2016-yil 14-aprel). Qaraldi: 2016-yil 14-aprel.
  42. Kramer, Andrew E.. „Volodymyr Groysman Approved as New Prime Minister by Ukraine's Parliament“. The New York Times (2016-yil 14-aprel). Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  43. „Ukraine MPs approve Volodymyr Groysman as new PM,“ 14 April 2016, BBC World News, retrieved 18 April 2016
  44. IANS, "Ukrainian parliament accepts PM’s resignation and appoints new head, " 14 April 2016, IANS in The Times of India, retrieved 18 April 2016