Xatolar komediyasi
„Xatolar komediyasi“ (The Comedy of Errors) William Shakespeare 1592—1594-yillar orasida yozgan pyesadir.
| Xatolar komediyasi | |
|---|---|
The Comedy of Errors | |
| Asosiy maʼlumotlar | |
| Janr | komediya |
| Muallif | William Shakespeare |
| Orginal tili | ingliz tili |
| Yozilgan sana | 1594 |
| Xatolar komediyasi | |
Asar haqida tahrir
Asar 1589-yildan 1595-yilgacha boʻlgan har qanday sanaga toʻgʻri keladigan Fransiyadagi vorislik urushlari haqida muhim maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi. Charlz Uitvortning taʼkidlashicha, „Xatolar komediyasi“ „1594-yilning soʻnggi qismida tarixiy manbalar va matnlar asosida yozilgan“ shu vaqt oraligʻida Shakespearening yozilgan boshqa asarlari kabi oʻxshashligi mavjudligini ham taʼkidlagan[1]. Pyesa 1623-yilda Birinchi Folioda paydo boʻlgunga qadar nashr etilmagan.
Asar mazmuni haqida tahrir
Xatolar komediyasi William Shakespearening dastlabki pyesalaridan biridir. Bu uning eng qisqa va eng kulgili komediyalaridan biri boʻlib, hazilning asosiy qismi soʻz oʻyinlari va soʻz oʻyinlariga qoʻshimcha ravishda shapaloq va notoʻgʻri shaxsiyatdan kelib chiqadi. U butun dunyo boʻylab koʻp marta opera, sahna, ekran va musiqali teatr uchun moslashtirilgan. Premyeradan keyingi asrlar davomida spektakl nomi mashhur ingliz terminlariga „Voqea yoki voqealar seriyasi davomida qilingan xatolar tufayli kulgili holga keltiruvchi“ iborasi sifatida kirdi[2]. Yunonistonning Efes shahrida boʻlib oʻtgan „Xatolar komediyasi“ filmi tugʻilish chogʻida tasodifan ajralgan bir xil egizaklarning ikki xil hayoti haqida hikoya qiladi. Sirakuzalik Antifol va uning xizmatkori Sirakuzalik Dromio Efesga etib kelishadi, bu yerda ularning egizak akalari Efeslik Antifol va uning xizmatkori Efeslik Dromioni uchratishadi. Sirakuzaliklar oʻzlarining egizaklarining doʻstlari va oilalari bilan uchrashganda, notoʻgʻri maʼlumotlargaga asoslangan bir qator baxtsiz hodisalar uchun nohaq kaltaklanishga, vasvasaga tushishga, Efeslik Antifolning hibsga olinishiga va xiyonat, oʻgʻirlik, jinnilik kabi yolgʻon ayblovlarga uchrashadi.
Asar qahramonlari tahrir
- Solinus — Efesning Gersogi
- Egeon — Sirakuzalik savdogar — Antifol egizaklarining otasi
- Emiliya — Antifolning yoʻqolgan onasi — Egeonning xotini
- Efeslik Antifol va Sirakuza Antifoli — egizak aka-uka, Egeon va Emiliyaning oʻgʻillari
- Efeslik Dromio va Sirakuzalik Dromio — egizak aka-uka,Krepostnoylik qullar, har biri oʻz Antifoliga xizmat qiladi.
- Adriana — Efeslik Antifolning xotini
- Lusiana — Adriananing singlisi, Sirakuzadagi Antifolning sevgisi
- Nell/Lyus — Efeslik Dromioning rafiqasi Adrianaga oshxona ustasi/xizmatkori
- Baltazar — savdogar
- Anjelo — zargar
- Suhbatdosh
- Birinchi savdogar — Sirakuzalik Antifolning doʻsti
- Ikkinchi savdogar — Anjelo unga qarzdor
- Doktor Pinch — sehrgarlik maktabi oʻqituvchisi
- Gaoler, boshliq, ofitserlar va boshqa xizmatchilar
Manbalar tahrir
- ↑ Charles Walters Whitworth, ed., The Comedy of Errors, Oxford: Oxford University Press, 2003; pp. 1-10
- ↑ „Definition of 'Comedy of Errors'“. merriam-webster.com.
 |