Xeops piramidasi (), Gizaning buyuk piramidasi – Misr piramidalarining eng kattasi, Qadimgi Misr meʼmorlik sanʼati yodgorligi; „Dunyoning yetti moʻjizasi“ dan hozirgi kungacha saqlanib qolgan yagona va ulardan eng qadimgisi: yoshi taxminan 4500 yil deb baholanadi.

Misr poytaxti va Nil deltasi yaqinidagi Giza platosida; Qadimgi podsholikning toʻrtinchi sulolasidan boʻlgan uch fir’avn nomlari bilan atalgan uch yirik piramida joylashgan hududning eng shimoliy qismida joylashgan. Uch piramida – tomonlari dunyoning toʻrt tomoniga aniq yoʻnaltirilgan – Qohira tashkil etilishidan ming yillar oldin Memfis (Qadimgi podsholik poytaxti) va Geliopol shaharlari atrofida qurilgan.

Tomonlari tekis va kvadrat asosga ega bir yarusli piramida boʻlib, ustki qoplami 1395-yilda Sulton Barquq davrida olib tashlangan. Tepa qismi 10x10 m oʻlchamdagi platforma shaklidadir. Piramidani qurish paytida, taxminan 4500 yil oldin, yer oʻqining presessiyasi tufayli, samoviy sferaning shimoliy qutbiga (polarissima) eng yaqin yorqin yulduz Alpha Ursa Minor emas, balki Alpha Draconis boʻlgan. Uch ming yildan koʻproq vaqt davomida (Angliyaning Linkoln sobori qurilgunga qadar, taxminan 1300-yillar) piramida Yerdagi eng baland inshoot boʻlgan. 1979-yildan, Memfis va nekropollarining koʻplab piramidalari – Gizadan Daxshur majmuasigacha boʻlgan piramidalar qatori, UNESCOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan.

Adabiyotlar

tahrir

Havolalar

tahrir