Xrayme (arabcha: حرايمي haraime, chraime; ivritcha: חריימה ‎ — Magʻrib va Isroil mamlakatlarida mashhur boʻlgan styu achchiq baligʻi hisoblanadi. Taom uchun sous sharmola deb nomlangan eski arab sousiga oʻxshash boʻlgan. (arabcha: شرمولة Taomning nomi arabchadan „qaynoq“ soʻzidan kelib chiqqan.[1]

Xrime

Ushbu taomning oʻziga xos xususiyati — yangi non bilan isteʼmol qilinuvchi quyuq achchiq sousdir. Uning achchiqligini moʻtadillashtirish uchun nonni odatda sousga botirish maʼqul hisoblangan.[2]Garnir sifatida esa kuskus eng yaxshi tanlovga aylanadi. Xraymening yagona retsepti yoʻqligi sababli, uning bir necha retseptlari mavjud. Marokancha baliqlar koʻplab shirin va achchiq qalampirdan tayyorlanadi va uning sousi tarkibida koʻplab yogʻ (baliq faqat yogʻda yaxshi pishadi) va pomidor bezak uchun xizmat qiladi. Retseptga koʻra, baliqning qanday turda boʻlishi muhim emas, faqatgina oq boʻlsa bas. Bayramona xrayme uchun eng mashhur baliq — nil olabugʻa boʻlib, ammo file sifatida istalgan boshqa har qanday baliqlar mos keladi: bass, dengiz olabugʻasi yoki treskalar.

Xrayme Tunis va Liviyadan kelib chiqqan boʻlib, aliyadan keyin Isroilda juda mashhur boʻlgan. U anʼanaviy ravishda Shabbat, shuningdek, seder uchun Rosh xa-Shana va Pesaxda isteʼmol qilishgan.[3][4][5].Ushbu taom sefard yahudiylarining oshxonasida Kolumbning ekspeditsiyalarida ishtirok etgan va Eski Dunyoga pomidorni olib kelgan marranam (Ispaniya va Portugaliyaning majburiy suvga choʻmdirilgan yahudiylari) tufayli paydo boʻlgan degan fikr mavjud. Xrayme koʻpincha shanba kunlari tayyorlangan, chunki taomni ham sovuq, ham issiq holda isteʼmol qilish mumkin boʻlgan.[6].

Manbalar

tahrir
  1. „This Passover, Swap Your Gefilte Fish for This Spicy North African Stew“. Edible Brooklyn.
  2. Учимся готовить храйме: главный секрет в соусе
  3. „Recipe: Chraime (Spicy Sephardi Fish fillets)“. The Jewish Chronicle. Qaraldi: 2019-yil 1-oktyabr.
  4. „Shabbat Dinner, Libyan Style“. Tablet Magazine. Qaraldi: 2019-yil 1-oktyabr.
  5. „The Sephardic Answer to Gefilte Fish“. The Jewish Journal of Greater Los Angeles. Qaraldi: 2019-yil 1-oktyabr.
  6. Храйме, 2021-05-02da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-15