Yangi Zelandiyada korrupsiya
Yangi Zelandiya korrupsiya boʻyicha dunyodagi eng past davlatlardan biri hisoblanadi[1].
Agentliklar
tahrirJiddiy firibgarlik idorasi
tahrirJiddiy firibgarlik idorasi (SFO) ogʻir moliyaviy jinoyatlarni, jumladan poraxoʻrlik[2] va korrupsiyani tergov qilish va taʼqib qilish boʻyicha yetakchi huquqni muhofaza qiluvchi organ hisoblanadi. 2020-yilda SFO soʻnggi besh yil ichida davlat amaldorlari, markaziy va mahalliy hokimiyat organlari bilan bogʻliq ishlar 40 foizga oshganini xabar qilgan[3].
Saylov komissiyasi
tahrirSaylov komissiyasi parlament saylovlarini oʻtkazish va saylov qonunlariga, shu jumladan xayriya miqdori va shaffofligiga rioya etilishiga koʻmaklashish uchun javobgardir. Agar ular qonun buzilganligiga ishonishsa, ular bu masalani Politsiya yoki Jiddiy firibgarlik idorasiga yuboradilar[4][5].
Mustaqil politsiya xulq-atvori organi
tahrirMustaqil politsiya organi Yangi Zelandiya politsiyasiga qarshi shikoyatlarni koʻrib chiqadigan va ularning xatti-harakatlarini nazorat qiluvchi mustaqil organdir[6]. 1988-yildagi "Mustaqil politsiya xulq-atvori organi to‘g‘risida "gi qonunning 12-bo‘limiga ko‘ra, "Hokimiyatning vazifalari quyidagilardan iborat: politsiyaning har qanday aʼzosi tomonidan noto‘g‘ri xatti-harakati yoki o‘z burchini eʼtiborsiz qoldirganligi, shikoyatchiga taʼsir etuvchi politsiya amaliyoti, siyosati yoki tartib-qoidalariga oid shikoyatlarni qabul qilish; politsiya aʼzosi (oʻz burchini bajarishda harakat qilgan) oʻlimga yoki badanga ogʻir shikast yetkazishga sabab boʻlgan ishlarni qilmaslik kabilarni bajarishi kerak[7].
Ombudsman
tahrirOmbudsmanning vazifasi fuqarolarning davlat tuzilmalari bilan oʻzaro munosabatlarida „adolatli qaror“ga ega boʻlishini taʼminlashdan iborat boʻlib, ular zarur hollarda tekshiruv oʻtkazadi[8]. Yillar davomida idoraning vakolatlari taʼlim va shifoxona kengashlarini (1968-yildan), mahalliy davlat idoralarini (1975), Rasmiy axborot toʻgʻrisidagi qonun (2003) va 2005-yilda barcha hukmron subyektlari boʻyicha soʻrovlarni oʻz ichiga olgan holda kengaytirildi[9].
Konvensiyalar
tahrirYangi Zelandiya korrupsiyaga qarshi kurash boʻyicha bir qancha muhim xalqaro konvensiyalarni ratifikatsiya qildi: masalan, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining Xalqaro biznes operatsiyalarida xorijiy davlat amaldorlarining poraxoʻrligiga qarshi kurash toʻgʻrisidagi konvensiyasi[10] va Birlashgan Millatlar Tashkilotining korrupsiyaga qarshi konvensiyasi[11].
Xalqaro reyting
tahrirYangi Zelandiya korrupsiya boʻyicha dunyodagi eng past davlatlardan biri hisoblanadi[1]. Transparency International korrupsiyani qabul qilish indeksi 180 ta davlatni davlat sektoridagi korrupsiya darajasiga koʻra baholaydi va keyin bu mamlakatlarni oʻrniga koʻra reytingga kiritadi. 2021-yil indeksida Yangi Zelandiya 180 mamlakat ichida eng yuqori ballni (100 tadan 88 tasi) toʻpladi va uchinchi oʻrinni egalladi; taqqoslash uchun, eng yomon ball 11 ball (180-oʻrin Janubiy Sudan) boʻlgan[12].
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 Gregory. „Assessing 'Good Governance' and Corruption in New Zealand: 'Scientific' Measurement, Political Discourse, and Historical Narrative“. Institute for Governance and policy Studies. Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
- ↑ Owen, Catrin. „Auckland businessman, council official admit corruption and bribery charges“ (2020-yil 26-fevral). Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
- ↑ Devlin, Collette. „The Serious Fraud Office takes months on big political decisions. Here's why.“. Stuff. Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
- ↑ Cooke, Henry. „Explainer: How New Zealand's convoluted electoral law works“. Stuff (2019-yil 20-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
- ↑ Cooke, Henry. „Complaint about political donations referred to Serious Fraud Office“ (2019-yil 12-mart). Qaraldi: 2020-yil 27-fevral.
- ↑ Itʼs our job to keep watch over Police IPCA website
- ↑ Role and powers IPCA website
- ↑ „Ombudsman looks into Auckland Transport road maintenance case“. The New Zealand Herald (2016-yil 12-dekabr).
- ↑ History of the Ombudsman
- ↑ „Ratification Status as of May 2017“. OECD Convention on Combating Bribery of Foreign Public Officials in International Business Transactions. Qaraldi: 2018-yil 7-yanvar.
- ↑ „Signature and Ratification Status“. United Nations Office on Drugs and Crime. Qaraldi: 2018-yil 7-yanvar.
- ↑ „Corruption Perceptions Index 2021: New Zealand“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 10-iyul.
Adabiyotlar
tahrir- Henderson. „National Integrity Systems TI Country Study Report New Zealand 2003“. Transparency International (2003). 2012-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-may.
Havolalar
tahrir- Jiddiy firibgarlik idorasida poraxoʻrlik va korrupsiya sahifasi (Wayback Machine saytida 2021-04-11 sanasida arxivlangan)
- Transparency International Yangi Zelandiya (Wayback Machine saytida 2020-08-11 sanasida arxivlangan)