Yiyang
Yiyang (soddalashtirilgan xitoycha: 益阳, anʼanaviy xitoycha: 益陽, pinyin: Yìyáng) — Xitoyning Xunan provinsiyasidagi Zi daryosi boʻyida joylashgan, Duntinxu koʻli boʻylab choʻzilgan va shimolda Xubey bilan chegaradosh boʻlgan prefektura darajasidagi shahar. 2010-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Yiyang aholisi 4,313,084 nafar kishidan iborat boʻlib, 12,144 km2 (4,689 kv mi) hududda istiqomat qiladi. Avvalgi aholini roʻyxatga olish 2000-yilda boʻlib oʻtgan va unda 4,309,143 nafar kishi qayd etilgan[1].
Yiyang 益阳市 | |
|---|---|
| Prefektura darajasidagi shahar | |
.png) | |
| 28°35′0″N 112°20′0″E / 28.58333°N 112.33333°E | |
| Prefektura darajasidagi shahar | Xitoy |
| Asos solingan | Mil. avv. 221-yil |
| Maydon | 12,144 km2 (4,689 kv mi) |
| Rasmiy til(lar)i | Xitoycha |
| Aholisi (2010-yil aholini ro'yxatga olish) |
4 313 084
|
| Zichligi | 360 (920/kv mi) kishi/km2 |
| Konfessiyaviy tarkib | Buddizm va nasroniylik |
| Vaqt mintaqasi | UTC+8 Xitoy standard |
| Pochta indeks(lar)i | 413 000 |
|
| |
Tarixi
tahrirYiyang grafligi miloddan avvalgi 221-yilda Sin Chu davlatini bosib olgandan keyin tashkil topgan. U Yiyang deb atalgan, chunki okrug markazi Yi daryosining (zamonaviy Zi daryosi) shimoliy qirgʻogʻida joylashgan edi. Keyin hozirgi yurisdiksiya asosan Gʻarbiy Xan davrida Changsha knyazligi qoʻmondonligining bir qismiga aylantirildi[2].
Qismlari
tahrir
Yiyang ikkita tuman, bitta okrug darajasidagi shahar va uchta okrugni boshqaradi. Bu yerda taqdim etilgan maʼlumotlarda metrik tizim va 2010-yilgi milliy aholini roʻyxatga olish maʼlumotlaridan foydalanilgan.
| Xarita |
|---|
Ziyang
okrugi Heshan
okrugi Nan
okrugi Taojiang
okrugi Anhua
okrugi Yuanjiang
(shahar) |
| Inglizcha nomi | Soddalashtirilgan xitoycha | Anʼanaviy xitoycha | Pinyin | Hudud | Aholi | Zichlik |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ziyang District | 资阳区 | 資陽區 | Zīyáng Qū | 680 | 410,542 | 604 |
| Heshan District | 赫山区 | 赫山區 | Hèshān Qū | 1,379 | 839,265 | 609 |
| Yuanjiang City | 沅江市 | Yuánjiāng Shì | 2,071 | 667,104 | 322 | |
| Nan County | 南县 | 南縣 | Nán Xiàn | 1,075 | 725,562 | 675 |
| Taojiang County | 桃江县 | 桃江縣 | Táojiāng Xiàn | 2,063 | 769,568 | 373 |
| Anhua County | 安化县 | 安化縣 | Ānhuà Xiàn | 4,950 | 901,043 | 182 |
Iqlimi
tahrir| Yiyang shahri (1981—2010-yillar uchun normal) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 8,2 | 10,5 | 14,9 | 21,6 | 26,6 | 29,6 | 33,2 | 32,3 | 27,8 | 22,5 | 17,0 | 11,2 | 21,3 |
| Oʻrtacha harorat, °C | 4,8 | 7,1 | 11,0 | 17,3 | 22,3 | 25,7 | 29,0 | 28,1 | 23,7 | 18,3 | 12,7 | 7,3 | 17,3 |
| Oʻrtacha minimal, °C | 2,3 | 4,4 | 8,0 | 14,0 | 18,7 | 22,5 | 25,5 | 25,0 | 20,6 | 15,3 | 9,6 | 4,3 | 14,2 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 76,9 | 93,7 | 140,3 | 191,0 | 184,9 | 215,1 | 165,8 | 128,5 | 90,7 | 92,8 | 82,6 | 50,2 | 1 512,5 |
| Manba: Xitoy meteorologiya boshqarmasi[3] | |||||||||||||
Qishloq xoʻjaligi
tahrirYiyang yaqinida koʻplab tepalikli qishloq xoʻjaligi yerlari mavjud. Shahar atrofida asosiy ekin guruch, choy, bambuk ham yetishtiriladi.
Hukumat
tahrirYiyangning hozirgi CPC partiyasi kotibi Qu Xay va hozirgi meri Chjan Chjihengdir.
Madaniyati, xalqi va tili
tahrirHuaguxi, mahalliy Hunan operasi Yiyangda juda mashhur. Yiyang oshxonasi (Xiang oshxonasining bir turi) toza chili qalampiridan tayyorlangan achchiq taomlari bilan mashhurlikka erishgan.
Yiyangda Xitoyning zamonaviy davrida yetishib chiqqan koʻplab mashhur odamlar bor. Xo Feng-Shan Xitoyning tashqi ishlari boʻyicha tarixida juda mashhur, chunki u Ikkinchi jahon urushi paytida Xitoyda diplomat boʻlib ishlagan va bu davrda Yevropa hamda Xitoyda koʻplab yahudiy oilalarini qutqargan. Yiyang shahrida tugʻilgan Libo Chjou Xitoyda taniqli yozuvchidir.
Yiyang tili „Yiyong-Wa“ (Yiyang lahjasi) xitoy tilining Yangi Syan dialektiga tegishli. Bu dialekt butun Yiyangda juda keng tarqalgan. Ammo Yiyangning Anhua okrugining gʻarbiy hududi biroz boshqacha urgʻuga ega va Loudi tumanidagi Eski Syan aksentiga yaqin. Yiyang dialekti koʻplab qadimiy soʻzlar hamda talaffuzlarni oʻzida saqlab qolgan va mandarin xitoy tilidan hayratlanarli darajada kam farq qiladi. Binobarin, Yiyang lahjasini begonalarning tushunishi juda qiyin, biroq uning maʼruzachilari boshqa Yangi Syan lahjalari soʻzlovchilari bilan yaxshi muloqot qilishlari mumkin.
Dinlari
tahrirTarixiy jihatdan buddizm va daosizm dinlari Yiyang xalqi hayotida juda muhim rol oʻynagan. Hozirgi vaqtda bu dinlarning ikkalasi ham Xitoyning boshqa koʻplab joylarida boʻlgani kabi tanazzulga yuz tutdi. Biroq, bugungi kunda, buddizm va nasroniylik Yiyangda koʻplab tarafdorlarga ega, mos ravishda bu dinlarga Yiyang aholisining 340,500 hamda 238,100 nafari eʼtiqod qiladi.
Kollejlari va universitetlari
tahrir- Xunan shahar universiteti (湖南城市学院)
Xalqaro munosabatlari
tahrirQardosh shaharlar
tahrirYiyang qardosh shaharlari:
Namxae okrugi, Janubiy Koreya (2006)
Petah Tikva, Isroil (2011)
Stara Zagora, Bolgariya (1994.12.04)
Guarulhos, Braziliya (2019)
Manbalar
tahrir- ↑ (xitoycha) Compilation by LianXin website.
- ↑ 中国大百科全书（第二版） (zh). Encyclopedia of China Publishing House, 2009 — 388-bet. ISBN 978-7-500-07958-3.
- ↑ „zh:中国气象数据网 - WeatherBk Data“ (zh-cn). China Meteorological Administration. Qaraldi: 2020-yil 15-aprel.
Havolalar
tahrir- Hntj.gov.cn (Wayback Machine saytida 2006-05-27 sanasida arxivlangan) — shahar haqida qisqacha maʼlumot