Yuriy Mixailovich Lujkov — sovet va Rossiya davlat va siyosat arbobi. Moskvaning ikkinchi meri (1992-yil 6-iyundan 2010-yil 28-sentyabrgacha). Gavriil Popov Moskvaning birinchi meri etib saylanishidan oldin u 1990-1991 yillarda Moskva shahar kengashi ijroiya qo‘mitasi raisi sifatida ham poytaxtni boshqargan. "Vatanga xizmatlari uchun" ordeni toʻliq kavaleri (2016), SSSR va Rossiya Federatsiyasi Davlat mukofotlari laureati, RSFSRda xizmat koʻrsatgan kimyogar (1986), Rossiya Federatsiyasining xizmat koʻrsatgan quruvchisi (1996).

2010-yilning kuzida u Rossiya prezidenti Dmitriy Medvedev tomonidan „prezident ishonchini yo‘qotgani uchun“ ishdan bo‘shatildi. 2001-yildan 2010-yilgacha „Yagona Rossiya“ partiyasi Oliy Kengashining hamraisi boʻlgan, u mer lavozimini tark etgandan soʻng darhol uni tark etgan. 2020-yil fevral oyida prezident Vladimir Putin Lujkov xotirasini abadiylashtirish haqidagi farmonni imzoladi[1] .

Sovet davri haqida qisqacha tahrir

1936-yil 21-sentyabrda Moskvada duradgor oilasida tugʻilgan[2].Ota ajdodlari Tver gubernatorligidagi hozirda yoʻqolgan,Lujkovo qishlogʻida yashagan.

Otasi-Mixail Andreevich Lujkov (1902—1975 yillarda) Molodoy Tud qishlogʻida (hozirgi Tver viloyati Olenin tumani) tugʻilgan (boshqa maʼlumotlarga koʻra — Kalinin viloyati, Molodotudskiy tumani, Bolshaya Xmelevka qishlogʻida); 1928 yilda u Moskvaga koʻchib oʻtdi va neft bazasiga ishga kirdi. Ulug Vatan urushi qatnashchisi.1941-yilda Moskva shahri Kirov tuman harbiy komissarligi tomonidan Qizil Armiya safiga chaqirilgan; ogʻir yaralangan 1942-yil 16-martda qoʻlga olindi. 1944-yilda Odessadagi Ananyevskiy tuman harbiy xizmat ko‘rsatish boshqarmasi tomonidan Qizil Armiya safiga qayta chaqirilgan; 1945-yilda 3-Ukraina fronti 299-piyoda diviziyasining 960-piyoda polkida jang qilgan. Ikkita „Harbiy xizmatlari uchun“ medali bilan taqdirlangan[3][4].

Onasi — Anna Petrovna (niya Syropyatova; 1912 1994-yillarda) Ufa viloyati,Birskiy tumani, Kalegino qishlogʻida tugʻilgan (hozirgi Boshqirdistonning Kaltasin tumanidagi qishloq), fabrikada ishchi boʻlib ishlagan. Yuriy Mixaylovich bolaligi va yoshligini Konotop shahrida (Ukraina SSR) buvisi bilan oʻtkazgan, yetti yillik oʻqishni tugatib, Moskvaga qaytib kelgan[2] .

Oxirgi 3yil davomida (8-10-sinflar) Yuriy Lujkov 1259-sonli (keyinchalik — 529-son) maktabda oʻqidi[2].1953 yilda oʻrta maktabni tugatgan.1954-yilda u Qozogʻistonda bokira yerlarni oʻrgangan birinchi talabalar otryadida ishlagan[2] (A. P. Vladislavlev).Neft-kimyo va gaz sanoati institutini tamomlagan. Gubkin[2][5],institutda oʻqiyotganda Lujkov komsomol ishlarini faol olib bordi, ommaviy tadbirlarni tashkil etdi[2].

1958-1963 yillarda Plastmassa ilmiy-tadqiqot institutida[2] kichik ilmiy xodim, guruh rahbari, texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish laboratoriyasi mudirining oʻrinbosari boʻlib ishlagan.

1964-yildan 1971-yilgacha — Davlat kimyo qoʻmitasining boshqaruvni avtomatlashtirish boshqarmasi boshligʻi,1971-yildan 1974-yilgacha — SSSR Kimyo sanoati vazirligining avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari (AKS) boʻlimi boshligʻi[2].

1974-yilda Lujkov avtomatlashtirish eksperimental konstruktorlik byurosi (OKBA) direktori etib tayinlandi[2] . 1980-yildan u "Ximavtomatika" ilmiy-ishlab chiqarish birlashmasi[5]" direktori boʻlib, uning tarkibiga avvalroq rahbarlik qilgan Moskva OKBA ham kiradi[6]. 1986-yildan — SSSR Kimyo sanoati vazirligining Fan va texnologiyalar boshqarmasi boshligʻi[2][5].

Manbalar tahrir

  1. „Кремль объяснил указ Путина по Лужкову восстановлением доверия“. РБК (2020-yil 14-fevral). 2020-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 „Лужков Юрий Михайлович“. 2013-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-yanvar. // Vesti.ru, 16 iyulya 2009
  3. „Документ о награде :: Лужков Михаил Андреевич, Медаль «За боевые заслуги»“. pamyat-naroda.ru - Память народа. 2017-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-sentyabr.
  4. „Память народа :: Документ о награде :: Лужков Михаил Андреевич, Медаль «За боевые заслуги»“. pamyat-naroda.ru. 2017-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-sentyabr.
  5. 5,0 5,1 5,2 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named temadnya
  6. „Официальная биография Ю. М. Лужкова на сайте bfs.ru“. 2013-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-yanvar.