Yvette Andréyor (Yvette Louise Pauline Royé 1891 yil 6 avgust – 1962 yil 30 oktyabr)  — ovozsiz kino davridagi eng mashhur fransuz aktrisasi. U 1910-1962-yillarda 100 dan ortiq filmlarda suratga tushgan[1].

Yvette Andréyor
Tavalludi
Yvette Louise Pauline Royé

6-avgust 1891-yil
Parij, Fransiya
Vafoti 30-oktyabr 1962-yil(1962-10-30)
(71 yoshda)
Parij, Fransiya
Fuqaroligi Fransiya
Kasbi Aktirisa
Faoliyat yillari 1897—1962
Turmush oʻrtogʻi
Jean Toulout
(turm. 1917; ajr. 1926)

Biografiya tahrir

Yvette Louise Pauline Royé 1891-yil 6-avgustda Parijning 14-okrugidagi Port-Royal tugʻruqxonasida rassom Jan-Batist Andre Roye va Mari-Luiz Karsel oilasida tugʻilgan.

Olti yoshida u Theatre de l’Odeon sahnasida debyut qildi. U konservatoriyada badiiy taʼlimni davom ettirdi va u erda 1913-yilda mukofotga sazovor boʻldi. Keyinchalik u Antuan teatrida va Belgiyada chiqish qila boshladi.

Yvette Roye oʻz ismini Yvette Andréyorga oʻzgartirdi va 1910-yilda filmdagi debyutini qildi. U „ Le haleur“ (1911) filmida uni rejissyorlik qilgan Léonce Perret bilan birga va " Le Bossu „da (1912) rol o‘ynagan[2]. 1914-yil dekabr oyida Andreyor Brodveyda “Abadiy ittifoq " spektaklida chiqish qildi[3][4].

Louis Feuillade unga eʼtibor qaratdi va uni Renee Carl, Rene Navarre, Andre Luguet va Syuzanne Grandeis bilan birga koʻplab qisqa metrajli filmlarda suratga oldi. Keyingi oʻn yil ichida Andréyor Feuilladening sevimli aktrisalaridan biriga aylandi.

1912-yil oxirida u Rene Navarre bosh roli bilan oʻn ikki epizoddan iborat " Fantômas " filmidagi Jozefina la Pierreus edi[5][6]. 1916 yilda u Judeksdagi Jaklin Obri edi, u Rene Krestning timsoli boʻlgan mashhur qahramonni sevib qolgan yosh beva ayol rolida edi[7]. Keyingi yili, Judeks suratga olishni tugatgandan soʻng, Andreyorning Louis Feuillade bilan hamkorligi tugadi.

Keyin Andréyor Gaston Ravel, Jak de Baronselli, Robert Pegi va Germen Dulak kabi boshqa kinoijodkorlarda ishlagan. 1921-yilda Andréyor Anri Feskourt tomonidan suratga olingan Jyul Vernning sarguzasht romaniga moslashtirilgan Matias Sandorf filmida Sava Torontal rolini ijro etdi.

1923-yilda u Odeon teatriga qaytib keldi va u erda debyut qildi va keyingi 5 yil davomida oʻzini faqat sahnaga bagʻishladi. 1928-yilda Andreyor rejissyor Rene Clair tomonidan suratga olingan „ Ikki qoʻrqoq qalb“ filmida suratga tushib, ekranga qaytdi[8].

1930-yillarda Andreyor faqat qisqa metrajli filmlarda suratga tushdi va unga Alberto Cavalcanti va Robert Pegi boshchiligida ikkinchi darajali rollar berildi. Ikkinchi jahon urushidan keyin u " Torrents " (1946) filmida Georges Marchal va „Ahmoqona emas“ (1946) filmlarida Burvil bilan birga rol oʻynagan.

Andreyor 1962-yilda oʻzining soʻnggi La Planque filmida suratga tushdi.

Andreyor 1962-yil 30-oktyabrda Parijning 16- okrugida vafot etdi. U Sen-Ouen qabristonining 33-divizionida dafn etilgan.

Tanlangan filmografiya tahrir

  • Fantomas (1913)
  • Judex (1916)
  • Matias Sandorf (1921)
  • Aktrisaning yuragi (1924)
  • Ikki qoʻrqoq qalb (1928)
  • Mening kichkina markizim (1937)
  • Semirib ketgan buzoq (1939)
  • Bugun kechqurun doʻst keladi (1946)
  • Unchalik ahmoq emas (1946)

Manbalar tahrir

  1. Abel, Richard. Encyclopedia of Early Cinema. Taylor & Francis, 9 April 2005. ISBN 9780415234405. 2020-yil 9-aprelda qaraldi. 
  2. Abel, Richard. Encyclopedia of Early Cinema. Taylor & Francis, 9 April 2005. ISBN 9780415234405. 2020-yil 9-aprelda qaraldi. 
  3. „Los Angeles Herald 14 December 1914 — California Digital Newspaper Collection“. cdnc.ucr.edu. Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
  4. „Los Angeles Herald 16 December 1914 — California Digital Newspaper Collection“. cdnc.ucr.edu. Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
  5. Abel, Richard. The Ciné Goes to Town: French Cinema, 1896-1914. University of California Press, 9 April 1994. ISBN 9780520079359. 2020-yil 9-aprelda qaraldi. 
  6. „The Moving Picture World“. World Photographic Publishing Company (1916-yil 9-aprel). Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
  7. „Yvette Andreyor“. BFI. 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.
  8. „Tribeca“. Tribeca. 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-aprel.