Мavro uzum
Mavro (inglizcha: mavro, grekcha: μαύρο - "qora") - Kiprda yetishtiriladigan qora texnik uzum navi. Turning nomi uzum rangidan kelib chiqqan. Italiyalik ampelograf Count Juzeppe di Rovasenda 1877-yilda uni Cipro Nero[1] deb eslatib o'tgan. Bu uzum navi Kiprga xos issiq iqlimga toqat qiladi.
Buning yordamida u oroldagi eng keng tarqalgan uzumzorga aylandi. XX asrning 90-yillari boshlariga qadar yetishtirilgan uzumning 80% gachasi Mavro naviga toʻgʻri kelgan[2]. Bugungi kunga kelib ushbu nav egallagan maydonlar qisqarib bormoqda, 2013-yilda Mavro navining ekish maydoni umumiy uzumzorning qariyb 12 ming gektaridan 5400 gektarni tashkil etadi[3]. Sababi Mavrodan olingan sharob uzoq vaqt qarishga tobe emas va shuning uchun xilma-xillik istiqbolli deb hisoblanmaydi. Shu bilan birga Mavro bir nechta taniqli Kipr vinolarini (asosan qizil) ishlab chiqarishda qora va oq uzumning boshqa navlari bilan aralashmasida muvaffaqiyatli qo'llaniladi. Eng mashhuri Kommandariya, Kiprning milliy mahsuloti, oq Ksinisteri navi asosida yetishtirish natijasida olingan eng qadimgi tabiiy shirin sharob bo'lib, ishlab chiqarish jarayonida Mavro va boshqa navlar ma'lum nisbatda qo'shiladi. Mavro kuchli spirtli ichimlik zivaniya ishlab chiqarishda ham qo'llaniladi[4].
So'nggi tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, genotipga ko'ra Mavrud uzumzorining bolgar turi Mavro navi bilan hech qanday oilaviy aloqaga ega emas[5].
Shunisi e'tiborga loyiqki, Mavro materik Yevropa uzumzorlaridan farqli o'laroq o'z ildizlarida o'sishda davom etmoqda, ularning aksariyati Shimoliy Amerika uzum navlarining ildiz tizimiga payvand qilingan. Bu Kiprning XIX asrda ko'pgina Yevropa uzumzorlarini vayron qilgan fillokser epidemiyasidan qochishga muvaffaq bo'lganligi bilan bog'liq edi[6].
O'rim-yig'im odatda sentabr oyida amalga oshiriladi.
Manbalar tahrir
- ↑ di Rovasenda, Giuseppe. Saggio di Ampelografia Universale (Essay on Universal Ampelography), Italy, 1877.
- ↑ page 454, Larousse Encyclopaedia of Wine by Christopher Foulkes, ISBN 0-600-60475-6.
- ↑ Yiannos Constantinou. The Cyprus Wine Guide. Oinou Mymvouleftiki, 2013 — 28 bet. ISBN 978-9963-9001.
- ↑ „Zivana (zivania) product description“. LOEL Ltd. 2007-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 30-oktyabr.
- ↑ {{{заглавие}}}.
- ↑ „Cyprus wine comes of age“. Caterer and Hotelkeeper (Archive). CatererSearch (1994-yil 13-yanvar). 2009-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 1-noyabr.