1990-yilgi Xorvatiya va AQSh futbol uchrashuvi

1990-yil 17-oktyabrda Xorvatiya Zagrebdagi Maksimir stadionida Amerika Qoʻshma Shtatlariga qarshi norasmiy xalqaro oʻrtoqlik oʻyini oʻtkazdi. Yugoslaviyadan mustaqillikka erishish arafasida oʻtkazilgan bu Xorvatiyaning zamonaviy davrdagi ikkinchi xalqaro oʻyini edi[1].

Xorvatiya va AQSh (1990)
Turnir Oʻrtoqlik uchrashuvi
Sana 17-oktyabr 1990-yil
Oʻyin oʻtkazilgan joy Maksimir stadioni, Zagreb
Hakam Sergio Coppetelli (Italiya)
Tomoshabinlar soni 30,000

Oʻyin FIFA tomonidan norasmiy deb topildi, chunki oʻsha paytda Xorvatiya FIFAga aloqador emas edi. Xorvatiya 1992-yil 3-iyulda FIFAga qayta qabul qilindi[2].

Tarixi

tahrir

1990-yilda SFR Yugoslaviyada bir partiyaviy siyosiy tizimning bekor qilinishi bilan SR Xorvatiyada (Yugoslaviya federatsiyasi tarkibidagi taʼsis respublikasi) 1990-yil 22-aprel va 7-mayda ikki turdan iborat birinchi parlament saylovlari boʻlib oʻtdi. Franjo Tudjman boshchiligidagi millatchi Xorvatiya Demokratik Ittifoqi (HDZ) gʻalabaz qozondi. Millatchilik va etnik ziddiyatlar kuchayishi bilan keyingi oylarda SR Xorvatiyadagi futbol oʻyinlarida bir nechta voqealar sodir boʻldi.

Olti kundan soʻng, 1990-yil 13-may, yakshanba kuni, Xorvatiyaning „Dinamo Zagreb“ va Serbiyaning Serbiyaning „Srvena Zvezda“ klublari oʻrtasidagi Yugoslaviya Birinchi ligasi oʻyinida, Maksimir stadionida tartibsizlik boshlandi. „Dinamo“ yarim himoyachisi 21 yoshli Zvonimir Boban politsiyachiga hujum qildi va Yugoslaviya FA (FSJ) tomonidan 6 oyga diskvalifikatsiya qilindi, bu esa uni 1990-yilgi FIFA Jahon chempionati hamda turnirdan oldingi oʻrtoqlik uchrashuvlarini oʻtkazib yuborishiga sabab boʻldi[3].

1990-yil 3-iyun kuni Zagrebdagi „Maksimir“ stadionida Gollandiyaga qarshi oʻtkazilgan oʻrtoqlik oʻyinlaridan birida (Yugoslaviyaning jahon chempionati oldidan soʻnggi tayyorgarlik oʻyini) mahalliy xorvat muxlislari Yugoslaviya madhiyasini kuyladi va futbolchilarni hayratda qoldirib, oʻyinda gʻalaba qozongan raqib Gollandiya terma jamoasini olqishlashdi.

1990-yil 26-sentyabrda, keyingi Yugoslaviya Ligasi mavsumidan bir necha hafta oʻtgach, yana bir voqea sodir boʻldi, bu safar Splitda. „Xayduk Split“ning „Partizan“ga qarshi „Poljud“ stadionida boʻlib oʻtgan uy uchrashuvi mahalliy muxlislarning maydonga bostirib kirishi, „Partizan“ futbolchilarini quvib chiqarishi, rasmiy ustundagi Yugoslaviya bayrogʻini yirtib tashlashi va uni yoqib yuborishi sababli bekor qilindi[4].

Oʻrtoqlik uchrashuvi

tahrir

Amerika Qoʻshma Shtatlari terma jamoasi Yevropa boʻylab gastrol safarida edi, jamoa Polsha bilan oʻynashi kerak edi. Biroq xorvatiyalik tadbirkor Yure Klarich amerikaliklarning keyinchalik Zagrebga borishi uchun zarur boʻlgan 90 000 AQSh dollarini moliyalashtirdi[5].

Oʻyin 1990-yil 17-oktyabrda boʻlib oʻtdi. Oʻyin 1990-yilgi 21 yoshgacha boʻlgan futbolchilar oʻrtasidagi futbol boʻyicha Yevropa chempionati finali bilan bir vaqtda boʻlib oʻtdi. Unda Xorvatiyaning bir qancha yosh isteʼdodlari Yugoslaviya terma jamoasi safida toʻp surdi (Zvonimir Boban, Davor Shuker, Robert Yarni, Igor Shtimac, Robert Prosinečki va Alen Bokshich). Oʻyinni oʻtkazishga Yugoslaviya futbol assotsiatsiyasining xorvat kotibi Ante Pavlovich ruxsat berdi, u assotsiatsiyaning oʻz qoʻmitalarining oʻyin boʻyicha qarorini toʻxtatdi[6].

Oʻyinga 30 000 tomoshabin tashrif buyurdi. Xorvatiya oʻyinda 2:1 hisobida gʻalaba qozondi. Uchrashuvni Serxio Kopetelli, Dario Boemo va Jankarlo Dal Fornodan iborat italiyalik rasmiylar guruhi boshqardi, xorvatiyalik Atif Lipovac esa toʻrtinchi hakam boʻldi[7].

Tarkib

tahrir
17-oktyabr 1990-yil
  Xorvatiya 2–1   AQSh Maksimir stadioni
Tomoshabinlar: 30,000
Hakam: Sergio Coppetelli (Italy)
Asanović   29'
Cvjetković   33'
(Report) Dayak   80'
 
 
 
 
 
 
 
 
Xorvatiya
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Amerika Qoʻshma Shtatlari

Manbalar

tahrir

Havolalar

tahrir