FIFA  (/ ˈ f iː f ə /) - futbol, ​​plyaj futboli va futzal assotsiatsiyasining xalqaro boshqaruv organi. Belgiya, Daniya, Fransiya, Germaniya, Niderlandiya, Ispaniya, Shvetsiya va Shveysariya milliy uyushmalari o'rtasidagi xalqaro raqobatni nazorat qilish uchun 1904-yilda tashkil etilgan  . Shtab-kvartirasi Tsyurixda (Shveysariya) joylashgan bo'lib, hozir uning a'zolari tarkibiga kiradi. 211 ta milliy assotsiatsiyalar ; Rossiya 2022-yilda faoliyatini toʻxtatib qoʻydi. Bu milliy birlashmalarning har biri ham dunyo boʻlingan oltita mintaqaviy konfederatsiyalardan biriga aʼzo boʻlishi kerak: Afrika, Osiyo, Yevropa, Shimoliy va Markaziy Amerika hamda Karib dengizi , Okeaniya va Janubiy Amerika .

International Federation of Association Football
(FIFA)
Turi Notijorat tashkiloti
Egasi KONKAKAF
UEFA
KONMEBOL
Afrika Futbol Konfedratsiyasi
AFC
Okeania Futbol Konfediratsiyasi
Shiori For the Game. For the World.
Qachon asos solingan 21-may 1904-yil
Joylashuvi Tsyurix, Shveytsariya bayrogʻi Shveysariya
Prezidenti Gianni Infantino
Bosh vitse-prezident Issa Ayatu
Bosh kotib Fatma Samura
Aʼzolari 211 assotsiatsiya
Vebsayti www.FIFA.com

Unda tashkilot nizomida bir qator maqsadlar belgilab berilgan, jumladan, xalqaro miqyosda assotsiatsiya futbolini rivojlantirish, uni hamma uchun ochiq bo'lishini ta'minlashga qaratilgan sa'y-harakatlarni ta'minlash, halollik va halol o'yinni himoya qilish.  U futbol assotsiatsiyasining yirik xalqaro turnirlarini , xususan, 1930-yilda boshlangan Jahon chempionati va 1991-yilda boshlangan ayollar oʻrtasidagi jahon chempionatini tashkil etish va targʻib qilish uchun javobgardir . Garchi FIFA oʻyin qonunlarini faqat oʻrnatmasa ham , bu FIFA aʼzosi boʻlgan Xalqaro futbol assotsiatsiyasi kengashi masʼuliyati boʻlib, barcha FIFA musobaqalarida qoidalarni qoʻllaydi va amalga oshiradi. Barcha FIFA turnirlari homiylikdan daromad keltiradi; 2018-yilda FIFA 4,6 milliard dollardan ortiq daromadga ega bo'lib , 2015–2018 yillar davrini 1,2 milliard AQSh dollari sof ijobiy natija bilan yakunladi va 2,7 milliard dollardan ortiq pul zaxirasiga ega edi.

Tergov jurnalistlarining xabarlarida FIFA rahbariyatini korruptsiya, poraxo'rlik va FIFA prezidenti Zepp Blatter saylanishi hamda tashkilotning 2018 va 2022 yilgi jahon chempionatlarini mos ravishda Rossiya va Qatarga berish haqidagi qarori bilan bog'liq ovozlarni soxtalashtirish bilan bog'lagan. Ushbu ayblovlar AQSh Adliya Departamenti tomonidan FIFAning to'qqiz nafar yuqori martabali amaldori va besh nafar korporativ rahbariga nisbatan reket , firibgarlik va pul yuvish kabi ayblovlar bo'yicha ayblov e'lon qilinishiga olib keldi.. 2015-yilning 27-mayida ushbu amaldorlarning bir nechtasi Shveysariya hukumati tomonidan hibsga olindi, ular tashkilot 2018 va 2022-yilgi jahon chempionatlarini qanday taqdirlagani yuzasidan bir vaqtda, lekin alohida jinoiy tergov boshlagan edi. Bu amaldorlar orasida AQShda ham ayblanayotganlar o'sha yerda ham ayblovlar qo'yilishi uchun ekstraditsiya qilinishi kutilmoqda.  FIFAning axloq qoʻmitasi tomonidan koʻplab amaldorlar, jumladan Zepp Blatter  va Mishel Platini ishdan chetlashtirildi .  2017-yil boshida FIFA prezidenti Janni Infantino axloq qoʻmitasining ikkala raisining  qayta saylanishiga toʻsqinlik qilishga uringani haqida xabarlar ommaga eʼlon qilindi.Kornel Borbély va Xans-Yoaxim Ekkert , 2017-yil may oyida FIFA kongressida.  2017-yil 9-mayda Infantinoning taklifiga binoan,  FIFA Kengashi Borbeli va Ekkertning mandatlarini uzaytirmaslikka qaror qildi.  Raislar bilan birgalikda 13 ta qoʻmita aʼzosidan 11 nafari olib tashlandi.

Tarix

 
FIFA Nizomi birinchi marta 1905-yil 1-sentabrda Federatsiya rasmiy nashrida eʼlon qilindi.

Asosiy maqola: FIFA tarixi

Futbol assotsiatsiyasini nazorat qilish uchun yagona organga ehtiyoj XX asrning boshlarida xalqaro o'yinlarning tobora ommalashib borishi bilan aniq bo'ldi. Xalqaro futbol assotsiatsiyasi (FIFA) 1904-yil 21-mayda Parijdagi Saint-Honoré 229 koʻchasida Union des Sociétés Françaises de Sports Athlétiques (USFSA) shtab-kvartirasining orqa tomonida tashkil etilgan.  Fransuzcha nomi va qisqartmasi. fransuz tilida so'zlashuvchi mamlakatlardan tashqarida ham qo'llaniladi. Belgiya , Daniya , Fransiya , Niderlandiya , Ispaniya milliy assotsiatsiyalari (o'sha paytdagi Madrid futbol klubi tomonidan taqdim etilgan) ta'sischi a'zolari edi ;Ispaniya qirollik futbol federatsiyasi 1913-yilgacha tuzilgan), Shvetsiya va Shveysariya . Shuningdek, o'sha kuni Germaniya futbol assotsiatsiyasi (DFB) telegram orqali a'zo bo'lish niyatini e'lon qildi.

FIFAning birinchi prezidenti Robert Gerin edi . Gerin o'rniga 1906-yilda assotsiatsiya a'zosi bo'lgan angliyalik Daniel Burli Vulfoll keldi . 1908 yilgi London Olimpiadasi uchun FIFA tomonidan uyushtirilgan birinchi turnir, FIFAning asos solgan tamoyillariga zid ravishda professional futbolchilar borligiga qaramay, olimpiya oʻyinlaridan oldingi musobaqalarga qaraganda ancha muvaffaqiyatli boʻldi. [ shubhali - muhokama ]

1909-yilda Janubiy Afrika , 1912-yilda Argentina , 1913-yilda Kanada va Chili , 1914-yilda AQShning arizasi bilan FIFAga aʼzolik Yevropadan tashqariga ham kengaydi

1912 Spalding Athletic Library "Rasmiy qo'llanma" 1912 yilgi Olimpiada (ballar va hikoyalar), AAFA va FIFA haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. 1912-yil FIFA prezidenti Den B Vulfoll edi.  Daniel Burli Vulfoll 1906-yildan 1918-yilgacha prezident boʻlgan

Birinchi jahon urushi paytida , ko'plab o'yinchilar urushga jo'natilgan va xalqaro o'yinlar uchun sayohat qilish imkoniyati keskin cheklangan edi, tashkilotning omon qolishi shubha ostida edi. Urushdan keyin, Vulfollning o'limidan so'ng, tashkilotni gollandiyalik Karl Xirshman boshqargan . U yo'q bo'lib ketishdan qutqarildi, ammo yaqinda Jahon urushidagi dushmanlari bilan xalqaro musobaqalarda ishtirok etishni istamagan vatan xalqlarining (Birlashgan Qirollik) olib chiqib ketilishi evaziga. Uy xalqlari keyinchalik a'zolikni qayta tikladi.

FIFA kolleksiyasi Angliyaning Manchester shahridagi Urbisdagi Milliy futbol muzeyida saqlanadi .  Birinchi jahon chempionati 1930-yilda Urugvayning Montevideo shahrida boʻlib oʻtgan

Fifa va O'zbekiston

Oʻzbekiston 1994-yildan aʼzo. Turli miqyosdagi xalqaro musobaqalar: milliy jamoalar oʻrtasida jahon chempionati (1930-yildan), mini futbol boʻyicha, ayollar jahon chempionatini, oʻsmirlar oʻrtasida, 16—17 yoshli futbolchilarning jahon chempionatini, qitalararo turnir va kubok musobaqalarini tashkil qiladi va oʻtkazadi. „FIFA magazin“ bezakli jur., „FIFA Nyus“ oylik byulletenini nashr etadi. Futbolni targʻib qilish ishidagi ulkan muvaffaqiyatlari uchun Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sport ustozi S. Arutyunov FIFA medali bilan mukofotlangan (1998), „Neftchi“ (Fargʻona) jamoasi futbolchisi S. Lebedev FIFA terma jamoasi tarkibida oʻynagan (1997).

Identifikatsiya

Bayroq

FIFA bayrog'i ko'k fonga ega bo'lib, o'rtada tashkilotning logotipi joylashgan. Hozirgi FIFA bayrogʻi ilk bor 2018-yilda Rossiyaning Moskva shahrida boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha Jahon chempionatining ochilish marosimida koʻtarilgan va shu vaqtdan beri foydalaniladi

Madhiya

Asosiy maqola: FIFA madhiyasi

UEFA Chempionlar Ligasiga o'xshab , FIFA 1994 yilgi FIFA Jahon chempionatidan beri nemis bastakori Frans Lambert tomonidan yaratilgan madhiyani qabul qildi . U Rob May va Saymon Xill tomonidan qayta tartibga solingan va ishlab chiqarilgan .  FIFA madhiyasi xalqaro oʻrtoqlik oʻyinlari, FIFA Jahon chempionati , FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionati , FIFA U-20 Jahon chempionati , FIFA U-17 Jahon chempionati kabi rasmiy FIFA tomonidan ruxsat etilgan oʻyinlar va turnirlar boshida yangraydi. Futbol yozgi Olimpiya o'yinlarida , FIFA U-20 ayollar o'rtasidagi Jahon chempionati ,FIFA U-17 ayollar o'rtasidagi jahon chempionati , FIFA futzal bo'yicha jahon chempionati , FIFA plyaj futboli bo'yicha jahon chempionati va FIFA klublar o'rtasidagi jahon chempionati .

2007-yildan beri FIFA oʻzining koʻpgina translyatsiya hamkorlaridan FIFA homiylarini targʻib qilishda yordam berish uchun FIFA tadbirlarining boshi va oxiridagi madhiya, shuningdek, tanaffus bamperlari kabi qisqa ketma-ketliklardan foydalanishni talab qildi. Bu UEFA Chempionlar Ligasi kabi boshqa xalqaro futbol tadbirlarida uzoq vaqtdan beri qo'llanilgan amaliyotlarga taqlid qiladi. Muayyan hodisalar uchun istisnolar bo'lishi mumkin; masalan, 2010 yilgi Jahon chempionatida bamperlar uchun Afrika musiqasining asl qismi ishlatilgan.

FIFA Prezidentlari

 
FIFAning amaldagi prezidenti Gianni Infantino
Ismi Mamlakat Muddati
1 Robert Geren   Fransiya 1904—1906
2 Deniel Vulfoll   Birlashgan Qirollik 1906—1918
3 Jyul Rime   Fransiya 1921—1954
4 Rudolf-Uilyam Seldreyers   Belgiya 1954—1955
5 Artur Dryuri   Birlashgan Qirollik 1955—1961
6 Stenli Rouz   Birlashgan Qirollik 1961—1974
7 Joao Avelanj   Braziliya 1974—1998
8 Zepp Blatter   Shveysariya 1998—2015
Issa Hayatu (v.b.)   Kamerun 2015—2016
9 Gianni Infantino   /   2016-yildan

Tuzilishi

Asosiy maqola: Futbol assotsiatsiyasi geografiyasi

Oltita konfederatsiya va 211 milliy assotsiatsiya

Dunyo bo'ylab institutlaridan tashqari, FIFA tomonidan tan olingan oltita konfederatsiya mavjud bo'lib, ular dunyoning turli qit'alari va mintaqalarida o'yinni nazorat qiladi. Qit'a konfederatsiyalari emas, balki milliy assotsiatsiyalar FIFAga a'zo hisoblanadi. Qit'a konfederatsiyalari FIFA nizomida ko'zda tutilgan va konfederatsiyaga a'zolik FIFAga a'zo bo'lish uchun zaruriy shartdir.

  • Osiyo Futbol Konfederatsiyasi (OFK; 47 a'zo)
  • Afrika Futbol Konfederatsiyasi (CAF; 56 a'zo)
  • Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi assotsiatsiyasi futbol konfederatsiyasi (KONKAKAF; 41 a'zo)
  • Confederación Sudamericana de Fútbol (CONMEBOL; 10 a'zo)
  • Okeaniya Futbol Konfederatsiyasi (OFC; 13 a'zo)
  • Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi (UEFA; 55 a'zo)

Hammasi bo'lib, FIFA 211 milliy assotsiatsiyalar va ular bilan bog'liq bo'lgan erkaklar terma jamoalarini, shuningdek, 129 ayollar terma jamoasini tan oladi; milliy futbol jamoalari ro'yxatini va ularning tegishli davlat kodlarini ko'ring . FIFAga aʼzo boʻlgan assotsiatsiyalar soni BMTga aʼzo davlatlar sonidan koʻproq, chunki FIFA 23 ta suveren boʻlmagan tashkilotlarning assotsiatsiyalarini, masalan, Buyuk Britaniyadagi toʻrtta vatandosh davlat va ikki maxsus maʼmuriy hududni aʼzo sifatida qabul qilgan. Xitoy : Gonkong va Makao .

FIFA Kichik Millatlar Ishchi Qo'mitasi FIFAning potentsial a'zolarini uchta toifaga ajratdi:

  1. FIFA tarkibiga kirmagan suveren davlatlar (Mikroneziya Federativ Shtatlari , Kiribati , Marshall orollari , Monako , Palau , Tuvalu va Vatikan shahri)
  2. Suveren boʻlmagan hududlar (Aland , Grenlandiya , Gvadelupa , Gernsi , Men oroli , Jersi , Martinika , Shimoliy Mariana orollari , Reunion , Sint -Marten va Zanzibar)
  3. Siyosiy jihatdan nozik hududlar (Kataloniya , Shimoliy Kipr va Janubiy Osetiya , shuningdek , hozir FIFA aʼzolari boʻlgan Gibraltar va Kosovo).

FIFA erkaklar oʻrtasidagi jahon reytingi har oy yangilanadi va har bir jamoaning xalqaro musobaqalar, saralash va oʻrtoqlik oʻyinlaridagi koʻrsatkichlari asosida reytingini tuzadi. Shuningdek, yiliga to'rt marta yangilanadigan ayollar futboli reytingi ham mavjud.

Qonunlar va boshqaruv

FIFAning Tsyurixdagi qarorgohi FIFA shtab -kvartirasi Tsyurixda joylashgan bo'lib , Shveysariya qonunchiligiga binoan tashkil etilgan uyushma hisoblanadi .

FIFAning oliy organi FIFA Kongressi boʻlib, har bir aʼzo assotsiatsiya vakillaridan iborat assambleyadir. Har bir milliy futbol assotsiatsiyasi, uning kattaligi yoki futbol kuchidan qat'i nazar, bitta ovozga ega. Kongress har yili bir marta navbatdan tashqari sessiyalarda yig'iladi va 1998-yildan buyon navbatdan tashqari sessiyalar yiliga bir marta o'tkaziladi. Kongress FIFAning nizomlari, ularni amalga oshirish va qo'llash usullariga oid qarorlar qabul qiladi. FIFA nizomiga o'zgartirishlar faqat Kongress tomonidan kiritilishi mumkin. Kongress yillik hisobotni tasdiqlaydi va yangi milliy birlashmalarni qabul qilish to'g'risida qaror qabul qiladi va saylovlar o'tkazadi. Kongress FIFA prezidentini , uning bosh kotibini va FIFA Kengashining boshqa aʼzolarini keyingi yilda saylaydi.FIFA Jahon chempionati .

FIFA Kengashi - ilgari FIFA Ijroiya qo'mitasi deb atalgan va prezident tomonidan boshqariladigan - kongress oralig'ida tashkilotning asosiy qaror qabul qiluvchi organi. Kengash 37 kishidan iborat: prezident; 8 ta vitse-prezident; va konfederatsiyalardan 28 nafar a'zo, ulardan kamida bittasi ayol. Ijroiya qoʻmitasi qaysi davlat jahon chempionatiga mezbonlik qilishini hal qiluvchi organ hisoblanadi.

Prezident va bosh kotib FIFAning asosiy lavozim egalari bo'lib, taxminan 280 a'zodan iborat bo'lgan bosh kotibiyat tomonidan amalga oshiriladigan uning kundalik ma'muriyati uchun javobgardir. Janni Infantino 2016-yil 26-fevralda FIFA Kongressining navbatdan tashqari sessiyasida sobiq prezident Zepp Blatter korrupsiya boʻyicha tergov olib borilgunga qadar lavozimidan chetlatilganidan soʻng saylangan amaldagi prezidentdir .

FIFAning butun dunyo bo'ylab tashkiliy tuzilmasi FIFA Kengashiga qarashli yoki Kongress tomonidan doimiy qo'mitalar sifatida tuzilgan bir qancha boshqa organlardan ham iborat. Bu organlar orasida FIFA Favqulodda qo'mitasi, FIFA Etika qo'mitasi , Moliya qo'mitasi, Tartib-intizom qo'mitasi va Hakamlar qo'mitasi bor.

FIFA Favqulodda qo'mitasi FIFA Kengashining navbatdagi yig'ilishlari oralig'ida zudlik bilan hal qilishni talab qiladigan barcha masalalarni ko'rib chiqadi .  Favqulodda qoʻmita FIFA prezidenti hamda har bir konfederatsiyadan bittadan aʼzodan iborat.  Favqulodda vaziyatlar qo'mitasining qabul qilingan qarorlari darhol qonuniy kuchga kiradi, garchi ular keyingi Ijroiya qo'mitasi yig'ilishida ratifikatsiya qilinishi kerak.

Ma'muriy xarajatlar

FIFA o'z natijalarini Xalqaro moliyaviy hisobot standartlariga muvofiq e'lon qiladi . 2011-yilda boshqaruv qo'mitasi uchun jami kompensatsiya 35 kishi uchun 30 mln. Qo'mitadagi yagona to'liq vaqtli xodim bo'lgan Blatter taxminan ikki million shveysariya franki, 1,2 millioni maosh, qolgani esa bonuslar sifatida ishlagan.  Londonning The Sunday Times gazetasida 2014-yil iyun oyida chop etilgan hisobotda aytilishicha, qoʻmita aʼzolari yil davomida maoshlari ikki baravarga 100 000 dollardan 200 000 dollargacha oshirilgan. Hisobotda, shuningdek, oshkor qilingan hujjatlarda 2010 -yilda Janubiy Afrikada boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha jahon chempionatidan soʻng qoʻmita a’zolariga 4,4 million dollar maxfiy bonuslar toʻlangani koʻrsatilgan.

Boshqaruv

Asosiy maqola: O'yin qonunlari (futbol assotsiatsiyasi)

Futbolni boshqaradigan qonunlar, rasmiy ravishda O'yin qonunlari sifatida tanilgan , faqat FIFAning javobgarligi emas; Ular Xalqaro Futbol Assotsiatsiyasi Kengashi (IFAB) deb nomlangan organ tomonidan yuritiladi . FIFA kengashida aʼzolar bor (toʻrtta vakil); Qolgan to'rttasi Buyuk Britaniyaning futbol assotsiatsiyalari tomonidan taqdim etiladi: Angliya , Shotlandiya , Uels va Shimoliy Irlandiya , ular birgalikda 1882-yilda IFABni tashkil qilgan va o'yinning yaratilishi va tarixi uchun tan olingan. O'yin qoidalariga kiritilgan o'zgartirishlar sakkiz delegatdan kamida oltitasi tomonidan kelishilgan bo'lishi kerak. FIFA Nizomi FIFAning boshqaruv tizimini boshqaradigan umumiy hujjatni tashkil qiladi. Boshqaruv tizimi nazorat va muvozanat tizimini yaratish uchun tegishli vakolatlarga ega bo'lgan alohida organlarga bo'linadi. U to'rtta umumiy organdan iborat: kongress, ijroiya qo'mitasi, bosh kotibiyat, doimiy va vaqtinchalik qo'mitalar.

Milliy assotsiatsiyalar intizomi

FIFA tez-tez sportni boshqarishda va butun dunyo bo'ylab o'yinni rivojlantirishda faol rol o'ynaydi. Uning sanktsiyalaridan biri, agar hukumat FIFAning assotsiatsiyalangan aʼzo tashkilotlari faoliyatiga aralashsa yoki assotsiatsiya toʻgʻri ishlamayotgan boʻlsa, jamoalar va unga aloqador aʼzolarni xalqaro musobaqalardan chetlashtirish hisoblanadi.

2007-yilda FIFA qaroriga ko'ra, bir futbolchi 1-iyuldan 30-iyungacha bo'lgan davrda ko'pi bilan uchta klubda ro'yxatdan o'tishi va ko'pi bilan ikki marta rasmiy o'yinlarda maydonga tushishi mumkinligi, ayniqsa mavsumlari o'zaro bog'liq bo'lgan mamlakatlarda bahslarga sabab bo'ldi. bu sana to'siq, ikki sobiq Irlandiya xalqaro taqdirda kabi . Ushbu qarama-qarshilikning to'g'ridan-to'g'ri natijasi sifatida FIFA ushbu qarorni keyingi yili mavsumdan tashqari ligalar o'rtasidagi transferlarni hisobga olish uchun o'zgartirdi.

Video takrori va maqsad chizig'i texnologiyasi

Shuningdek qarang: Goal-line texnologiyasi va Video yordamchi hakam

FIFA endi oʻyinlar vaqtida, shuningdek, keyingi sanksiyalar uchun video dalillardan foydalanishga ruxsat beradi. Biroq, FIFA tarixining ko'p qismida u undan foydalanishga qarshi bo'lgan.  Xalqaro futbol assotsiatsiyasi kengashining 1970 yilgi yig'ilishida "televidenie ma'murlaridan hakamning har qanday qaroriga salbiy ta'sir ko'rsatadigan yoki salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan har qanday sekin harakatda o'ynamaslikni so'rashga rozi bo'ldi".  Yaqinda 2008-yil FIFA prezidenti Zepp Blatter shunday degan edi: "Hammasi shunday bo'lsin va [futbolni] xatolar bilan tark etaylik. Telekompaniyalar [hakam] to'g'ri yoki noto'g'ri ekanligini aytishga haqli, ammo baribir Hakam qaror qiladi - mashina emas, odam.  Bu pozitsiya nihoyat 2018-yil 3 martda bekor qilindi,video yordamchi hakamlar (shuningdek, VAR deb ham ataladi) doimiy ravishda O'yin qonunlariga kiradi.  Ulardan foydalanish musobaqalar uchun ixtiyoriy bo'lib qoladi.

2012-yil iyul oyi boshida FIFA Xalqaro futbol assotsiatsiyasi kengashi (IFAB) tomonidan belgilangan qoidalarga rioya qilgan holda, gol chizigʻi texnologiyasidan foydalanishga ruxsat bergan (lekin shart emas) uchun Oʻyin qonunlariga oʻzgartirishlar kiritish orqali rasman maʼqullagan. .  Bu 2010-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionatida Angliya va Germaniya oʻrtasidagi ikkinchi davra oʻyinida roʻy bergan shov-shuvli voqeadan soʻng sodir boʻldi , u yerda ingliz Frenk Lempard tomonidan zarba yoʻlladi , bu esa hisobni 2-2ga tenglashtirgan boʻlardi. Nemislarning 4:1 hisobidagi gʻalabasi bilan yakunlangan oʻyin chiziqni kesib oʻtdi, ammo oʻyin rasmiylari buni koʻrmadilar, bu esa FIFA rasmiylarini darvoza chizigʻi texnologiyasidan foydalanishni qayta koʻrib chiqishlarini e’lon qilishiga sabab boʻldi..

Qarama-qarshilik

2022-yilning 28-fevralida Rossiyaning 2022-yilda Ukrainaga bostirib kirishi munosabati bilan va Xalqaro olimpiya qoʻmitasi (XOQ) tavsiyasiga koʻra , FIFA Rossiyaning ishtirokini toʻxtatdi.  Rossiya futbol ittifoqi FIFA taqiqi boʻyicha Sport arbitraj sudiga muvaffaqiyatsiz shikoyat qildi va u taqiqni oʻz kuchida qoldirdi.  ​​Ba'zi kuzatuvchilar Rossiyaga boykotni ma'qullagan holda, FIFA Saddam Husayn Iroqini Eron- Iroq urushi paytida tajovuzkor sifatida boykot qilmaganini ta'kidladilar  Saudiya Arabistoni Yamanga harbiy aralashuvi uchun  Buning uchun Qatarinson huquqlari buzilishi ,  yoki AQSh harbiylarining Iroq urushi davridagi harakatlari uchun Qo'shma Shtatlar .

Avvalroq FIFA Indoneziyaga hukumatning jamoaga aralashuvi sabab boʻlganini taqiqlagan edi. FIFA a'zolaridan "uchinchi tomonlarning ta'sirisiz" o'ynashni talab qiladi.[1]

Eʼtirof va mukofotlar

FIFA har yili 2016 - yildan beri FIFAning eng yaxshi futbol mukofotlarini taqdirlash marosimini oʻtkazib keladi, bu xalqaro futbol assotsiatsiyasida ham individual, ham jamoaviy yutuqlarni taqdirlaydi. Individual ravishda eng yaxshi erkaklar o'yinchisi FIFAning eng yaxshi erkaklar o'yinchisi va eng yaxshi ayollar o'yinchisi FIFAning eng yaxshi ayol o'yinchisi hisoblanadi . Boshqa asosiy mukofotlar - FIFAning eng yaxshi futbol murabbiyi va FIFA FIFPro World11 .

2000-yilda FIFA XX asrning eng buyuk futbol klubi va futbolchisini aniqlash uchun ikkita mukofotni taqdim etdi: FIFA asrning klubi va FIFA asrning eng yaxshi futbolchisi. "Real Madrid" klub g'olibi bo'ldi, Diego Maradona va Pele esa qo'shma o'yinchi g'olibi bo'ldi.

FIFA musobaqalari

Shuningdek qarang: Assotsiatsiya futbol musobaqalari roʻyxati va FIFA xalqaro oʻyinlar taqvimi

Milliy jamoalar

Erkaklar

  • FIFA Jahon chempionati
  • Futbol bo'yicha erkaklar o'rtasidagi Olimpiya turniri (U-23)
  • FIFA U-20 Jahon chempionati
  • FIFA U-17 Jahon chempionati
  • FIFA futzal bo'yicha jahon chempionati
  • Futzal bo'yicha erkaklar o'rtasidagi Olimpiya turniri (U-20)
  • FIFA plyaj futboli bo'yicha jahon chempionati
  • FIFA Arab Kubogi (UAFA (arab dunyosi) katta jamoalari)

Ayollar

  • FIFA ayollar o'rtasidagi jahon chempionati
  • Futbol boʻyicha ayollar olimpiya turniri
  • FIFA U-20 ayollar o'rtasidagi jahon chempionati
  • FIFA U-17 ayollar o'rtasidagi jahon chempionati
  • Futzal bo'yicha ayollar o'rtasidagi Olimpiya turniri (U-20)

Klublar

Erkaklar

  • FIFA klublar o'rtasidagi jahon chempionati
  • FIFA yoshlar kubogi

Ayollar

  • FIFA ayollar klublari o'rtasidagi jahon chempionati (taklif qilingan)

eSport

Individual

  • FIFA Jahon chempionati

Jamoa

  • FIFA klublar o'rtasidagi jahon chempionati (FIFAe klublar seriyasi)
  • FIFA Millatlar kubogi (FIFA Millatlar seriyasi)

Oldingi turnirlar [ manbani tahrirlash ]

  • FIFA Konfederatsiyalar kubogi

Joriy unvon egalari

Shuningdek qarang: Portal:Hozirgi voqealar/Sport , 2022-yil futbol assotsiatsiyasi , 2022-yil sport turlari boʻyicha oylar va FIFA xalqaro oʻyinlar taqvimi

COVID-19 pandemiyasi tufayli keyinga qoldirilgan yoki bekor qilingan tadbirlar uchun COVID-19 pandemiyasining sportga taʼsiri boʻlimiga qarang .

Musobaqa Yillar Chempion Umumiy

g'alaba

Ikiinchi o'rin Keyingi musobaqa[2]
National teams
FIFA Jahon chempionati 2018 (Final)   Fransiya 2nd   Xorvatiya 2022 (Final)
Men's Olympic Football Tournament (U-23) 2020 (Final)   Braziliya 2nd   Spain 2024
FIFA U-20 World Cup 2019 (Final)   Ukraina 1st   Janubiy Koreya 2023
FIFA U-17 World Cup 2019 (Final)   Braziliya 4th   Meksika 2023
FIFA Futsal World Cup 2021 (Final)   Portugaliya 1st   Argentina 2024
Men's Youth Olympic Futsal Tournament (U-20) 2018 (Final) Andoza:Fsu 1st Andoza:Fsu 2026
FIFA Beach Soccer World Cup (see the BSWW) 2021 (Final)   Rossiya 3rd   Yaponiya 2023
FIFA Arab Cup (senior teams of the UAFA (Arab world)) 2021 (Final)   Jazoir 1st   Tunis TBD
National teams (women)
FIFA ayollar o'rtasidagi jahon chempionati 2019 (Final)   AQSh 4th   Niderlandiya 2023 (Final)
Women's Olympic Football Tournament 2021 (Final)   Kanada 1st   Shvetsiya 2024
FIFA U-20 Women's World Cup 2018 (Final)   Yaponiya 1st   Ispaniya 2022 (Final)
FIFA U-17 Women's World Cup 2018 (Final)   Ispaniya 1st   Meksika 2022 (Final)
Women's Youth Olympic Futsal Tournament (U-20) 2018 (Final)   Portugaliya 1st   Yaponiya 2026
Club team
FIFA Club World Cup 2021 (Final)   Chelsea 1st   Palmeiras TBD (China)
Blue Stars/FIFA Youth Cup 2022[3]   Basel 3rd   Mainz 2023
Club teams (women)
Blue Stars/FIFA Youth Cup 2022[3]   Zürich 1st   Lyon 2023

Esports

Shuningdek qarang: Portal:Hozirgi voqealar/Sport , esports boʻyicha 2022 va oylar boʻyicha sport boʻyicha 2022

Musobaqa Yillar G'oliblar Title Ikkinchi o'rin Keyingi musobaqa
Esports
FIFAe World Cup 2022[4]   Umut Gültekin

(Umut)

1st   Nicolas Villalba

(Nicolas99FC)

2023
FIFAe Club World Cup(part of the FIFAe Club Series) 2022[5]   Riders 1st   SAF 2023
FIFAe Nations Cup(part of the FIFAe Nations Series) 2022[6]   Brazil

(Gabriel Crepaldi, Klinger Correa, Paulo Henrique Chaves)

1st   Poland

(Bartosz Jakubowski, Damian Augustyniak, Kacper Furmanek)

2023
FIFAe Continental Cup 2021[7]   WhizFox 1st   FaZe Clan 2022[8]

FIFA Jahon reytingi

Qo'shimcha ma'lumot: FIFA Jahon reytingi va FIFA ayollarning jahon reytingi

Erkaklar

2022-yil 23-iyun holatiga koʻra eng yaxshi 20 ta reyting
Daraja O'zgartirish Jamoa Ballar
1 Braziliya 1837.56
2 Belgiya 1821.92
3 1 Argentina 1770.65
4 1 Fransiya 1764.85
5 Angliya 1737.46
6 1 Ispaniya 1716.93
7 1 Italiya 1713.86
8 2 Niderlandiya 1679.41
9 1 Portugaliya 1678.65
10 1 Daniya 1665.47
11 1 Germaniya 1658.96
12 3 Meksika 1649.57
13 Urugvay 1643.71
14 1 Qo'shma Shtatlar 1635.01
15 1 Xorvatiya 1632.15
16 2  Shveysariya 1621.43
17 Kolumbiya 1604.07
18 2 Senegal 1593.45
19 1 Uels 1582.13
20 1 Shvetsiya 1563.44
*2022-yil 31-martdan boshlab oʻzgartirish
FIFA.com saytida toʻliq reyting

Ayollar

Daraja O'zgartirish Jamoa Ballar
1 Qo'shma Shtatlar 2111.47
2 3 Germaniya 2059.75
3 1 Shvetsiya 2050.18
4 4 Angliya 2039.44
5 2 Fransiya 2037.69
6 2 Niderlandiya 2002.99
7 1 Kanada 1986.51
8 1 Ispaniya 1983.13
9 Braziliya 1975.82
10 Shimoliy Koreya 1940 yil
11 2 Yaponiya 1917.07
12 Avstraliya 1906.2
13 2 Norvegiya 1889.96
14 3 Islandiya 1870.66
15 1 Italiya 1868.29
16 Xitoy PR 1862.87
17 2 Daniya 1855.49
18 1 Janubiy Koreya 1850.09
19 1 Belgiya 1823.83
20 1 Avstriya 1813.37
*2022-yil 17-iyundan boshlab oʻzgartirish
FIFA.com saytida toʻliq reyting

FIFA homiylari

2022-yil iyun holatiga ko'ra
FIFA hamkori

Glory International

  • Adidas
  • Coca-Cola
  • Hyundai/Kia Motors
  • Qatar Airways
  • QatarEnergy
  • Viza
  • Wanda guruhi

FIFA+

2022-yil aprel oyida FIFA FIFA+ ni ishga tushirdi, [  OTT xizmati yiliga 40 000 tagacha jonli oʻyinni, shu jumladan 11 000 ta ayollar oʻyinlarini taqdim etadi.  Shuningdek, FIFA arxiv kontentini, jumladan, kameraga yozib olingan har bir FIFA Jahon chempionati va FIFA ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionati oʻyinlarini  original hujjatli kontent bilan birga taqdim etishi tasdiqlandi.  Keyinroq FIFA+ platformasini jonli oʻyinlar bilan toʻldirish uchun Eleven Sports masʼul ekanligi xabar qilindi.

Korruptsiya

Asosiy maqola: 2015-yil FIFA korruptsiya ishi

2006-yil may oyida britaniyalik tadqiqotchi Endryu Jenningsning " Ful! FIFAning maxfiy olami: pora, ovozlarni soxtalashtirish va chipta mojarolari (Xarper Kollinz) FIFAning marketing bo'yicha hamkori Xalqaro Sport va Bo'sh vaqt (ISL) qulashi ortidan shartnomalar evaziga naqd pul bilan bog'liq janjalni batafsil bayon qilib, futbol olamida bahs-munozaralarga sabab bo'ldi. va ba'zi futbol amaldorlari qanday qilib olgan shirinliklarini yashirincha qaytarishga chaqirilganini oshkor qildi. Kitobda, shuningdek, Zepp Blatterning tashkilot prezidenti sifatida FIFA ustidan nazoratni davom ettirishi uchun kurashda ovozlar soxtalashtirilgani aytilgan . Foul chiqqanidan ko'p o'tmay ! BBC Panoramasi _Jennings va BBC prodyuseri Rojer Kork tomonidan 2006-yil 11-iyunda namoyish etilgan fosh, Blatter futbol amaldorlari cho'ntagiga tushgan 1 million funt sterlingdan ortiq poralarni qaytarish bo'yicha maxfiy kelishuvda ishtirok etgani uchun Shveysariya politsiyasi tomonidan tergov qilinayotgani haqida xabar berdi. Angliya futbol assotsiatsiyasining sobiq raisi Lord Trisman FIFAni "o'zini mafiya oilasi kabi tutadigan tashkilot" deb ta'riflab , tashkilotning "o'nlab yillik poraxo'rlik, poraxo'rlik va korruptsiya an'analarini" ta'kidladi.

Panorama foshida taqdim etilgan barcha guvohliklar yashirin ovoz, tashqi ko'rinish yoki ikkalasi orqali taqdim etilgan, faqat bittasi: KONKAKAFning sobiq amaldori Mel Brennan korruptsiya, noqonuniylik va jiddiy ayblovlar bilan ommaga e'lon qilingan birinchi yuqori darajadagi futbol insayderiga aylandi. KONKAKAF va FIFA rahbariyatining suiiste'moli. Brennan - jahon futboli boshqaruvi tarixidagi eng yuqori darajadagi afro-amerikalik - Jennings, trinidadlik jurnalist Lisana Liburd va boshqalar bilan birgalikda KONKAKAF tomonidan go'yoki nomaqbul pul ajratilganligini fosh qilishda ishtirok etdi va KONKAKAFning ko'zga ko'ringan jinoyatchiligi va FIFAdagi shunga o'xshash xatti-harakatlar o'rtasidagi aloqalarni o'rnatdi. O'shandan beri va 2010-yil oxirida FIFA tomonidan yangi korruptsiya ayblovlari asosida Jennings ham, Brennan ham FIFAni qattiq tanqid qilishmoqda Brennan to'g'ridan-to'g'ri FIFAning muqobilini butun dunyo bo'ylab sport manfaatdor tomonlari tomonidan ko'rib chiqilishiga chaqirdi.

2010-yil 29-noyabrda boʻlib oʻtgan navbatdagi “ Panorama ” fosh koʻrsatuvida Jennings FIFAning uchta yuqori martabali amaldorlari Nikolas Leoz , Issa Hayatou va Rikardo Teyşeyraga 1989-1999 yillar oraligʻida ISL tomonidan katta miqdorda pora toʻlaganliklarini daʼvo qilgan, FIFA buni tergov qilmagan. Jenningsning ta'kidlashicha, ular ISL tomonidan to'langan jami 100 million dollarga teng 175 ta pora ro'yxatida paydo bo'lgan. ISL sobiq rahbarining aytishicha, kompaniyada ular FIFA rasmiylariga pora berish orqali faqat ketma-ket Jahon chempionatlari uchun marketing shartnomasi bilan taqdirlanganiga shubha bor. Dasturda, shuningdek, boshqa amaldor Jek Uorner da'vo qilingan, Jahon chempionati chiptalarini toutlarga qayta sotishda bir necha bor ishtirok etgan; Blatterning aytishicha, FIFA bu ayblovni "rasmiy kanallar" orqali aytilmagani uchun tekshirmagan. Panorama , shuningdek, FIFA Jahon chempionatini o'tkazish uchun da'vogar davlatlardan maxsus qonunlarni, jumladan FIFA va uning korporativ homiylarini soliqdan ozod qilish va ishchilar huquqlarini cheklashni amalga oshirishga rozi bo'lishni talab qilmoqda.. FIFA talablaridan farqli o'laroq, bu shartlar Gollandiya hukumati tomonidan ochib berildi, natijada FIFA tomonidan ularning taklifiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkinligi aytildi. Jenningsning oldingi tekshiruvlaridan so'ng, u FIFAning barcha matbuot anjumanlarida qatnashishi taqiqlangan edi, chunki u aniq aytilmagan sabablarga ko'ra. Ayblanuvchi amaldorlar uning so'nggi ayblovlari haqidagi savollarga og'zaki yoki xat orqali javob bera olmadilar.

Bosh vazir Devid Kemeron va Angliyaning Jahon chempionatiga da'vogar bo'lgan rahbari Endi Anson , 2018 yilgi FIFA Jahon chempionati mezbonligi haqidagi FIFA qaroridan uch kun oldin translyatsiya vaqtini tanqid qilishdi, chunki bu Angliyaning taklifiga zarar etkazishi mumkin; saylovchilar orasida dastur tomonidan ayblangan mansabdor shaxslar ham bor edi.

2011-yil iyun oyida Xalqaro Olimpiya qoʻmitasi FIFA faxriy prezidenti Joau Avelanjga nisbatan poraxoʻrlik iddaolari boʻyicha surishtiruv ishlarini boshlagani ma’lum boʻldi . Panorama da'vo qilishicha, Avelanj 1997-yilda ISLdan 1 million dollarlik "bung" qabul qilgan. XOQ "korruptsiyaga oid barcha da'volarni juda jiddiy qabul qilishini va biz har doim XOQ a'zolari bilan bog'liq har qanday qonunbuzarlik haqidagi dalillarni axloqiy komissiyamizga topshirishni so'raymiz" dedi.

2014-yilda bergan intervyusida amerikalik sport yozuvchisi Deyv Zirin korruptsiya FIFA rahbariyatiga xos ekanligini va o'yinning foydasi uchun tashkilotni yo'q qilish kerakligini aytdi. Uning soʻzlariga koʻra, hozirda FIFA futbol assotsiatsiyalari oʻyinlaridagi korruptsiyani kuzatish, shuningdek, sportni sotish va sotish bilan shugʻullanadi, ammo ikkita “alohida” tashkiliy organ zarur: korruptsiya, kelishilgan oʻyinlar va shunga oʻxshashlarni nazorat qiluvchi tashkilot organi. va marketing va homiylik va sportni sotish uchun mas'ul bo'lgan tashkilot. Zirinning aytishicha, ikkalasiga ham mas'ul bo'lgan yagona tashkilotga ega bo'lish g'oyasi juda samarasiz va sport uchun zararli ko'rinadi.

2015-yilning may oyida korrupsiyada ayblanib, 14 kishi, jumladan, toʻqqiz FIFA rasmiysi hibsga olingan edi.

Aybdorlikni tan olish

2013 va 2015 yillar oralig'ida to'rt nafar shaxs va ikkita sport televideniyesi huquqlari korporatsiyasi Qo'shma Shtatlardagi moliyaviy qonunbuzarlik ayblovlarini tan oldi. Chak Bleyzer , Xose Xavilya , Daryan Uorner, Darrell Uorner, Traffic Group va Traffic Sports AQShning iltimoslari 2015-yilning may oyida ochilgan edi.  Yana bir 2015-yilda Singapur ham oʻyin uchun olingan 6 yillik “eng qattiq jazo”ni tayinladi. Livanlik uch nafar FIFA futbol amaldoriga ular boshqaradigan bo'lajak o'yinlarni o'zgartirish maqsadida fohishalar bilan pora bergan kelishilgan o'yinchi Erik Dingni tuzatib, adolat yo'nalishini buzgan.

Ayblov va hibsga olishlar

2015-yilning may oyida AQSh Adliya vazirligi tomonidan FIFAning 14 nafar amaldori va marketing boʻyicha rahbarlariga nisbatan ayblov e’lon qilindi. Ushbu amaldorlar Shveysariyada hibsga olinib , AQShga ekstraditsiya qilinish jarayonida. Maxsus ayblovlar (RICO qonuni bo'yicha) o'z ichiga firibgarlik , reketlik va pul yuvish kiradi .

"Shveysariya rasmiylari FIFAning 2018 va 2022 yilgi jahon chempionatlariga da'vogarliklari bilan bog'liq operatsiyalari bo'yicha ham alohida jinoiy tergov ochganini aytishdi".

FIFAning yuqori mansabdor shaxslari Shveysariyadagi mehmonxonalardan birida jami 100 million dollar (65 million funt sterling) miqdorida pora olayotganlikda gumonlanib hibsga olindi. AQSh Adliya vazirligining ma'lum qilishicha, FIFAning to'qqiz nafar xodimi va sport boshqaruvi kompaniyalarining to'rt nafar rahbari 150 million dollardan ortiq pora olishda ayblanib, hibsga olingan.  Buyuk Britaniyaning Soya uy kotibi va parlamentning mehnat a'zosi Endi Burnham 2015-yil may oyida Angliya FIFAdagi korruptsiyaga va Rossiya tomonidan harbiy tajovuzga qarshi 2018 yilgi Jahon chempionatini boykot qilishi kerakligini aytdi.

2018 va 2022 yilgi jahon chempionati takliflari

Qo'shimcha ma'lumot: 2018 va 2022 FIFA Jahon chempionati takliflari va Garsiya hisoboti

FIFA 2018-yilgi jahon chempionatini Rossiyaga, 2022-yilgi jahon chempionatini esa Qatarga berishni tanlagani ommaviy axborot vositalari tomonidan qattiq tanqid qilindi.  FIFAning baʼzi ichki manbalari FIFA ijrochi aʼzolariga berilgan naqd pul va sovgʻalar Rossiyaning 2018 yilgi tender natijalari eʼlon qilinishidan bir necha hafta oldin qoʻlga kiritilishi uchun yetarli ekanligini taʼkidlamoqda.  Zepp Blatter FIFA ijroiya qoʻmitasi aʼzolari 2018-yilgi jahon chempionatiga mezbonlik qilish boʻyicha ovoz berishdan bir oz oldin soʻzlagan nutqida “ommaviy axborot vositalarining yovuzliklari” haqida ogohlantirgani uchun ommaviy axborot vositalarida keng tanqidga uchradi, The Sunday Times nashriga havola foshlar,  va Panorama tergovi .

FIFA ijroiya qoʻmitasining ikki aʼzosi 2010-yilning noyabr oyida oʻz ovozlarini gazeta muxbirlariga sotishni taklif qilganlikda ayblanib, futbol bilan bogʻliq har qanday faoliyatdan chetlashtirildi. 2011-yil may oyi boshida, Angliya 2018-yilgi finalni nima uchun qoʻlga kirita olmagani haqidagi Britaniya parlamenti surishtiruviga parlament a’zosi Demian Kollinz “The Sunday Times ” gazetasida kamerunlik Issa Hayatou va Kot- d’Ivuarlik Jak Anouma boʻlganligi haqida dalillar borligini aytdi. Qatar tomonidan to'langan. Qatar, Hayatou va Anouma kabi ayblovlarni qat'iyan rad etdi.

FIFA prezidenti Blatter, 2011-yil 23-may holatiga ko'ra , Britaniyaning The Sunday Times gazetasi o'zining ma'lumot beruvchi manbasini FIFAning yuqori martabali amaldorlari bilan uchrashishga rozi bo'ldi. “[The Sunday Times ] xursand, ular bu xabarchini bu yerga, Tsyurixga olib kelishga kelishib oldilar, keyin biz buni muhokama qilamiz, tergov qilamiz”, dedi Blatter.

Xususan, hushtakboz FIFA ijroiya qoʻmitasi a’zolari Issa Hayatu va Jak Anouma Qatarga ovoz berishlari uchun 1,5 million dollar toʻlaganini daʻvo qilmoqda.  Oʻtgan dekabr oyidagi ovoz berishning soʻnggi bosqichida amirlikning taklifi Qoʻshma Shtatlardan ustun keldi. Blatter korruptsiya isbotlansa, 2022 yilgi ovoz berish jarayoni qayta boshlanishini istisno etmadi, biroq bu masalani “bosqichma-bosqich” olib borishga chaqirdi. FIFA prezidentining ta'kidlashicha, uning tashkiloti 2011-yil may oyi boshida Britaniya parlamentida e'lon qilingan ayblovlarni o'rganish uchun axloq qo'mitasiga murojaat qilishdan oldin qo'shimcha dalillarni "sabrsizlik bilan kutmoqda".

Kamerundan bo'lgan Hayatou Afrika futbol konfederatsiyasini boshqaradi va FIFA vitse-prezidenti hisoblanadi. Anouma - Kot- d'Ivuar futbol federatsiyasi prezidenti . Hushtakchining aytishicha, Qatar uchinchi afrikalik saylovchi Amos Adamuni qo'llab-quvvatlagani uchun pul to'lashga rozi bo'lgan. Keyinroq nigeriyalik FIFA axloq sudi oʻzini lobbichi sifatida koʻrsatgan Sunday Times jurnalistlaridan pora soʻraganligi haqidagi qaroriga koʻra ovoz berishdan toʻxtatildi. Blatterning aytishicha, gazeta va uning xabarchisi FIFA bosh kotibi Jerom Valke va huquq direktori Marko Villiger bilan uchrashadi.

FIFA rasmiylariga qarshi ayblovlar Angliya va Angliya futbol assotsiatsiyasining sobiq rahbari Devid Trisman tomonidan Buyuk Britaniya parlamentiga ham kiritilgan. Trisman qonunchilarga FIFA ijroiya qoʻmitasining uzoq yillik toʻrt a’zosi – Jek Uorner , Nikolas Leoz , Rikardo Teyşeyra va Voravi Makudi 2018-yilgi tenderda Rossiya gʻolib chiqqan “notoʻgʻri va axloqsiz” xatti-harakatlar bilan shugʻullanganini aytdi. FIFAning olti nafar saylovchisi ham qonunbuzarlikni rad etishdi.

2015-yil 28-sentabr kuni Zepp Blatter JCh - 2018 Rossiyaga berilishi ovoz berishdan oldin rejalashtirilganligini va 2022-yilgi jahon chempionati AQShga berilishini taklif qildi. Biroq, bu reja saylov byulletenidan keyin o'zgardi va 2022 yilgi jahon chempionati AQSh o'rniga Qatarga berildi

The Sunday Times tomonidan oshkor qilingan hujjatlarga ko'ra , Qatar davlat telekanali Al-Jazira FIFA Qatar 2022 yilgi jahon chempionatini o'tkazishini e'lon qilishdan atigi 21 kun oldin yashirin ravishda FIFAga translyatsiya huquqi uchun 400 million dollar taklif qilgan. Shartnoma, shuningdek, FIFA va Qatarning Al-Jazira davlat OAVlari o'rtasida tuzilgan maxfiy televidenie kelishuvini hujjatlashtirgan, agar Qatar 2010-yilda JChda g'olib chiqsagina, FIFAning belgilangan hisob raqamiga 100 million dollar to'lanadi. Qo'shimcha 480 million dollar ham taklif qilingan. Qatar hukumati, dastlabki taklifdan uch yil o'tib, Qatar tomonidan 2022 yilgi jahon chempionatiga mezbonlik qilish uchun taklif qilingan summa 880 million dollarni tashkil etadi. Hujjatlar endi Shveysariya politsiyasining poraxoʻrlik surishtiruvining bir qismidir. FIFA so'rovga izoh berishdan bosh tortdi va The Sunday Times gazetasiga elektron pochta orqali javob berdi va "FIFA JCH-2022 da'vosi bilan bog'liq ayblovlar allaqachon Fifa tomonidan keng izohlangan, 2017-yil iyun oyida Fifa.com saytida Garsiya hisobotini to'liq e'lon qilgan. Bundan tashqari, iltimos, FIFA Shveysariya Bosh prokuraturasiga jinoiy ish bo'yicha ariza berganini, u haligacha ko'rib chiqilayotganini e'tiborga oling. FIFA rasmiylar bilan hamkorlik qiladi va davom etadi.  Damian Kollinz Al-Jaziradan toʻlovlarni muzlatib qoʻyishga va aniq shartnoma boʻyicha tekshiruv boshlashga chaqirdi, chunki shartnoma “qoidalarni aniq buzgan koʻrinadi”.

2011-yil FIFA prezidentlik saylovi

FIFA 2011-yil 25-may kuni toʻrt nafar amaldor – Muhammad Bin Hammam va Jek Uorner hamda Karib dengizi futbol ittifoqi (CFU) rasmiylari Debbi Minguell va Jeyson Silvestrning ijroiya qoʻmitasi tomonidan bildirilgan da’volarga nisbatan xatti-harakatlarini tekshirish uchun tergov boshlaganini e’lon qildi. a'zosi, Chak Blazer .  O'sha paytda KONKAKAF konfederatsiyasining bosh kotibi bo'lgan Bleyzer 10 va 11 kunlari Bin Hammam va Uorner tomonidan uyushtirilgan yig'ilishda FIFA axloq kodeksiga muvofiq qoidabuzarliklar sodir etilganini da'vo qildi. May - xuddi shu vaqtda Lord Trisman Uornerni JCh-2018 uchun ovoz berish uchun pul talab qilishda ayblagan edi - 2011 yilgi FIFA prezidentlik saylovi munosabati bilan, unda Qatar-2022 FIFA Jahon chempionatiga da'vogarlik qilishda muhim rol o'ynagan Bin Hammamprezidentlik saylovlarida uning foydasiga berilgan ovozlar uchun moliyaviy imtiyozlar taklif qilgan. Tergov natijasida Bin Hammam ham, Uorner ham ishdan chetlatildi.  Uorner oʻzining diskvalifikatsiyasiga Blatterning xatti-harakatlarini soʻroq qilib, FIFA bosh kotibi Jerom Valke elektron pochta orqali Qatar 2022 yilgi jahon chempionatini sotib olganini aytganini qoʻshimcha qildi.  Keyinroq Valke buni poraxo'rlik deb taxmin qilganini rad etib, buning o'rniga mamlakat "qo'llab-quvvatlash uchun lobbi qilish uchun o'zining moliyaviy kuchidan foydalanganini" aytdi. Qatar rasmiylari har qanday nomaqbullikni rad etishdi. Bin Hammam, shuningdek, FIFAga yozma ravishda javob berib, FIFA Etika qo'mitasi va FIFA ma'muriyati tomonidan to'xtatilgan adolatsiz munosabatga norozilik bildirdi.

Korruptsiyaga oid qo'shimcha dalillar paydo bo'ldi. 2011-yil 30-may kuni Bagama orollari futbol assotsiatsiyasi vitse-prezidenti Fred Lunn FIFA prezidentligiga nomzod Muhammad bin Hammamga ovoz berishga undash uchun unga 40 000 dollar naqd pul Bundan tashqari, 2011-yil 11-iyunda Surinam futbol assotsiatsiyasi prezidenti Lui Giskus unga Bin Hammamga ovoz berish uchun rag'batlantirish sifatida "rivojlanish loyihalari" uchun naqd 40 000 dollar berilganini da'vo qildi.

Ayblovlarga javob

FIFA prezidenti etib qayta saylanganidan so'ng, Zepp Blatter poraxo'rlik mojarosidan so'ng FIFAni isloh qilishni va'da qilib , 2010-yilda Janubiy Afrikada bo'lib o'tgan futbol bo'yicha Jahon chempionati bosh direktori Denni Jordan islohotdan katta umidlar borligini aytdi. .  AQShning sobiq davlat kotibi Genri Kissinger yangi taklif qilingan "Yechimlar qo'mitasi"ga taklif qilinmoqda va Gollandiya milliy futbol jamoasining sobiq o'yinchisi Yoxan Kroyff ham bu rol bilan bog'langan edi.

UYEFA bosh kotibi Janni Infantino jahon oʻyinining hokimiyati tomonidan "aniq" choralar koʻrilishiga umid qilishini aytdi. "UEFA ijroiya qo'mitasi FIFAning samarali boshqaruv uchun aniq va samarali choralar ko'rish istagini e'tiborga oldi... [va] vaziyatni diqqat bilan kuzatib bormoqda".

XOQ prezidenti Jak Rogge vaziyatni izohlab, FIFAning eng ogʻir inqirozidan “kuchliroq chiqishi”ga ishonishini aytib, “Men barmogʻimni koʻrsatib, ma’ruza qilmayman... Ishonchim komilki, FIFA kuchliroq va ichkaridan chiqishi mumkin. ".

FIFAning bir qancha hamkorlari va homiylari korruptsiya ayblovlari, jumladan Coca-Cola , Adidas , Emirates va Visa haqida xavotir bildirishdi . Coca-Cola "hozirgi da'volar sport uchun qayg'uli va yomon" deya xavotir bildirdi; Adidas "hozirda FIFA atrofidagi ommaviy munozaralarning salbiy tenori na futbol uchun, na FIFA va uning hamkorlari uchun yaxshi emas" degan; Bundan tashqari, Emirates o'z xavotirlarini "bu muammolar imkon qadar tezroq hal qilinishiga umid qilamiz" deb aytdi; va Visa "hozirgi vaziyat o'yin uchun yaxshi emas va biz FIFAdan ko'tarilgan xavotirlarni bartaraf etish uchun barcha zarur choralarni ko'rishini so'raymiz" deb qo'shimcha qildi.

Avstraliya sport vaziri Mark Arbib FIFAni o'zgartirish zarurligi aniq ekanini aytdi va "FIFAni isloh qilish kerakligiga shubha yo'q. Buni butun dunyo bo'ylab eshityapmiz", deb aytdi va avstraliyalik senator Nik Ksenofon FIFAni "firibgarlikda" aybladi. Avstraliya 2022 yilgi futbol bo'yicha Jahon chempionatiga da'vogarlik qilish uchun sarflagan 46 million Avstraliya dollaridan (35 million AQSh dollari) mamlakat "FIFA bo'yicha tergov yakunlanmaguncha, Avstraliya soliq to'lovchilarning pullarini kelajakdagi har qanday dunyoga sarflashni to'xtatishi kerak" dedi. Kubok takliflari."

Germaniya futbol assotsiatsiyasi prezidenti Teo Zvanziger ham FIFAni 2022 yilgi jahon chempionati Qatarga berilishi masalasini qayta ko'rib chiqishga chaqirdi.

FIFAni saylovni to'liq mustaqil tergovgacha qoldirishga chaqirgan Transparency International FIFAni boshqaruv tuzilmasini o'zgartirishga chaqirdi.

Bundan tashqari, argentinalik sobiq futbolchi Diego Maradona korruptsiya mojarosi fonida FIFAni tanqid qilib, boshqaruv a'zolarini dinozavrlarga qiyosladi. U "Fifa - katta muzey. Ular hokimiyatdan voz kechishni istamaydigan dinozavrlar. Har doim shunday bo'ladi" dedi.  2011-yil oktabr oyida Dik Paund tashkilotni tanqid qilib, shunday dedi: “FIFA oʻzi duch kelayotgan koʻplab muammolarni tan olishi, ularni hal qilishga irodasi borligi va shaffof boʻlishga tayyor ekanligini ishonchli namoyish etishdan ancha kam boʻldi. u nima bilan shug'ullanayotgani va nima topayotgani va kelajakda uning xatti-harakatlari jamoatchilikning sportni boshqarishga ishonchi komil bo'lishi haqida.

2018 yilgi axloq kodeksining qayta ko'rib chiqilishi

2018-yilda FIFA axloqiy qoidabuzarliklarning sanab oʻtilgan asoslaridan biri sifatida korruptsiyani olib tashlash uchun axloq kodeksini qayta koʻrib chiqdi.  Unda poraxo'rlik, mablag'larni o'zlashtirish va musobaqalarni manipulyatsiya qilish jinoyat sifatida saqlanib qoldi, biroq bu jinoyatlarni o'n yillik muddatdan keyin davom ettirib bo'lmasligi to'g'risida da'vo muddati bandi qo'shildi .

Qayta ko'rib chiqish, shuningdek, FIFAga nisbatan tuhmat qiluvchi xarakterdagi bayonotlar berishni ham jinoyat deb hisobladi.  FIFA boshqaruv qoʻmitasining sobiq aʼzosi va poraxoʻrlikka qarshi kurash boʻyicha ekspert Aleksandra Rayjning taʼkidlashicha, “FIFA uchun haqiqiy qadriyat bu tanqidchilarga sovuq taʼsir qilishidir”.

Yana qarang

  • Sport portali
  • Futbol assotsiatsiyasi portali
  • Ayollar assotsiatsiyasi futbol portali
  • Futbol madaniyati uyushmasi
  • Assotsiatsiya futbol taktikasi va mahorati
  • FIFA (video o'yinlar seriyasi)
  • Assotsiatsiya futbol klublari ro'yxati
  • Assotsiatsiya futbol musobaqalari ro'yxati
  • Mamlakatlar boʻyicha assotsiatsiya futbol stadionlari roʻyxati
  • Ayollar milliy assotsiatsiyasining futbol jamoalari ro'yxati
  • Futbol assotsiatsiyasining eng yaxshi gol mualliflari ro'yxati
  • Ayollar assotsiatsiyasi futbol klublari ro'yxati
  • Assotsiatsiya futbolchilari ro'yxati
  • FIFA Kongressi

Manbalar

  1. „Fifa Indoneziyani futboldan chetlatdi“ (2015-yil 15-iyun). 2022-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.
  2. „Upcoming Tournaments“. www.fifa.com. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  3. 3,0 3,1 „Blue Stars/FIFA Youth Cup 2022“. www.fifa.com. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 24-iyul.
  4. „Knockouts | FIFAe World Cup 2022™“. www.fifa.gg. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 17-iyun.
  5. „Knockouts | FIFAe Club World Cup 2022™ | FIFAe Club Series 2022™“. www.fifa.gg. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 10-iyul.
  6. „Knockouts | FIFAe Nations Cup 2022™ | FIFAe Nations Series 2022™“. www.fifa.gg. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 10-iyul.
  7. „Final | FIFAe Continental Cup 2021™“. www.fifa.gg. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 19-iyun.
  8. „Overview | FIFAe Continental Cup 2022“. www.fifa.gg. FIFA. Qaraldi: 2022-yil 19-iyun.

Qo'shimcha o'qish

  • Pol Darbi, Afrika, Futbol va FIFA: Siyosat, mustamlakachilik va qarshilik (Global jamiyatda sport), Frank Cass Publishers 2002, ISBN 0-7146-8029-X .
  • Jon Sugden, FIFA va Jahon futboli tanlovi , Politi Press 1998, ISBN 0-7456-1661-5 .
  • Jim Treker, Charlz Miers, J. Brett Uaytsell, tahr., Ayollar futboli: o'yin va FIFA Jahon kubogi , Koinot 2000, qayta ko'rib chiqilgan nashr, ISBN 0-7893-0527-5 .


Havolalar