AR MFA Informatika va avtomatlashtirish muammolari instituti

AR MFA Informatika va avtomatlashtirish muammolari instituti — Armaniston Respublikasi Milliy Fanlar Akademiyasi (AR MFA)ning ilmiy-tadqiqot instituti boʻlib, 1957-yilda tashkil etilgan.

Informatika va avtomatlashtirish muammolari instituti Armaniston Respublikasi Milliy Fanlar akademiyasining (AR MFA) amaliy matematika, informatika va fan va texnikaning turli sohalarida hisoblash texnologiyalarini joriy etish sohasidagi yetakchi ilmiy-tadqiqot instituti hisoblanadi^[1].

U 1957-yilda Armaniston SSR Fanlar akademiyasi va Yerevan davlat universitetining Hisoblash markazi sifatida tashkil etilgan.

Birinchi direktor taniqli matematik Sergey Mergelyan edi.

1950-yillarning boshlarida IAMI ning asosiy ilmiy yoʻnalishlari hisoblash fanlari va amaliy matematika edi. Sovet Armanistoni Sovet Ittifoqining sanoat hisoblashlari, dasturiy taʼminotni ishlab chiqish va boshqa sohalardagi hisoblash va tadqiqot faoliyatining asosiy markazlaridan biri edi.

Institut amaliy matematikaning turli zamonaviy yoʻnalishlarining asoschisi boʻldi.

Hisoblash markazida faoliyat yuritish asnosida, koʻplab olimlar kibernetika va amaliy matematika sohalariga oʻz hissalarini qoʻshdilar, ular orasida taniqli olimlar Sergey Mergelyan, Rom Varshamov, Ashot Petrosyan, Yuriy Shukuryan, Igor Zaslavskiy va boshqalar bor.

1963-yildan Informatika va avtomatlashtirish muammolari instituti tomonidan „Kompyuter fanlarining matematik muammolari“ jurnali nashr etilmoqda.

1994-yilda IAMI da Arman ilmiy-tadqiqot kompyuter tarmogʻi (ASNET-AM) ishlab chiqilgan, tuzilgan va ishlab kelmoqda. U Armanistonning turli hududlarida faoliyat yurituvchi 65 dan ortiq ilmiy va taʼlim tashkilotlari tarmogʻiga xizmat koʻrsatadi.

2004-yilda institutda Armcluster superkompyuteri ishga tushirildi^[2].

2015-yilda institutda Milliy superkompyuter markazini tashkil etish rejalashtirilgan edi^[3].

Hozirgi kunda institut Yevropa Ittifoqi tashkilotlari bilan bilim talab qiladigan kichik biznesni qoʻllab-quvvatlash yoʻnalishida faol hamkorlik qilmoqda^[4]^[5].

Institut har yillik Fan va texnologiyalar konferensiyasining tashkilotchisi hisoblanadi^[6].

Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin institutning nomi oʻzgartirildi. IAMI informatika boʻyicha magistrlik dasturini olib boradi.

Hozirgi vaqtda IAMI da nazariy tadqiqotlarning asosiy yoʻnalishlari — matematik mantiq, algoritmlar nazariyasi, avtomatlar nazariyasi, algebraik kodlash nazariyasi, sunʼiy intellekt va kognitiv modellar, diskret matematika, graflar nazariyasi, obrazlarni aniqlash, axborot nazariyasi va statistikasi, son usullari va fanometriya.

Asosiy ilmiy yoʻnalishlar

Hisoblash fanlari va axborot texnologiyalari sohasida nazariy va amaliy tadqiqotlar;
sunʼiy intellekt tizimlarini yaratish va tarqatish;
avtomatlar nazariyasi va kompyuter tizimini loyihalashni avtomatlashtirish; algoritmlar nazariyasi va dasturiy tizimlarning avtomatlashtirilgan sintezi;
kognitiv algoritmlar va modellar;
tasvirni aniqlash tizimlari va dasturlash;
biznesni boshqarish tizimlari; matematik mantiq va avtomatlashtirilgan mantiqiy xulosa;
hisoblash usullari va diskret tasvirlarni qayta ishlash;
kodlash va maʼlumotlarni uzatish muammolari; axborot nazariyasi va amaliy statistika;
diskret tahlil va dasturlash texnologiyalari;
taqsimlangan tizim dasturiy taʼminoti;
chiziqli algebra va chiziqli dasturlashning matematik usullari;
kompyuter telefoniyasi;
fanometriya.

Manbalar

↑ Hrachya Astsatryan, Vladimir Sahakyan, Yuri Shoukourian, Jack Dongarra, Pierre-Henri Cros. Strengthening compute and data intensive capacities of Armenia^(ingl.) // 2015 14th RoEduNet International Conference - Networking in Education and Research (RoEduNet NER). — Craiova, Romania: IEEE, 2015. — September. — P. 28–33. — ISBN 9781467381796. — DOI:10.1109/RoEduNet.2015.7311823. Архивировано 10 aprel 2019 года.
↑ „В Армении создан суперкомпьютер -“. ИА REGNUM. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.
↑ Noev Kovcheg Media. „Юрий ШУКУРЯН: ЦИФРОВАЯ ЭПОХА ТРЕБУЕТ НОВЫХ ВОЗМОЖНОСТЕЙ“ (ru). novostink.net. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.
↑ „Science and Technology Convergence Conference successfully held in Yerevansmeda.am“. www.smeda.am. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.^{[sayt ishlamaydi]}
↑ „EU-supported forum discussed better cooperation between science and industry in Armeniа“. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.
↑ „Science and Technology Convergence Forum 2019“ (en) (deadlink). Science and Technology Convergence Forum 2019. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.

Havolalar

[1] Hrachya Astsatryan, Vladimir Sahakyan, Yuri Shoukourian, Jack Dongarra, Pierre-Henri Cros. Strengthening compute and data intensive capacities of Armenia^(ingl.) // 2015 14th RoEduNet International Conference - Networking in Education and Research (RoEduNet NER). — Craiova, Romania: IEEE, 2015. — September. — P. 28–33. — ISBN 9781467381796. — DOI:10.1109/RoEduNet.2015.7311823. Архивировано 10 aprel 2019 года.

[2] „В Армении создан суперкомпьютер -“. ИА REGNUM. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.

[3] Noev Kovcheg Media. „Юрий ШУКУРЯН: ЦИФРОВАЯ ЭПОХА ТРЕБУЕТ НОВЫХ ВОЗМОЖНОСТЕЙ“ (ru). novostink.net. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.

[4] „Science and Technology Convergence Conference successfully held in Yerevansmeda.am“. www.smeda.am. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.^{[sayt ishlamaydi]}

[5] „EU-supported forum discussed better cooperation between science and industry in Armeniа“. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.

[6] „Science and Technology Convergence Forum 2019“ (en) (deadlink). Science and Technology Convergence Forum 2019. 2019-yil 31-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-mart.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]