Abastumani
- Ushbu maqola Abastumani (disambiguation) haqidadir. {{{2}}} soʻzining boshqa maʼnolari uchun [[{{{3}}}|bu yerga]] qarang.
Abastumani (gruzincha: აბასთუმანი) kichik shaharcha (daba) va Adigeni munitsipalitetidagi iqlim kurorti, Samtsxe - Javaxeti, Gruziya.U Mesxeti tizmasining (Kichik Kavkaz) janubiy yon bagʻirlarida, Otsxe kichik daryosi vodiysida,Adigenidan 25 km shimoli-sharqda va gʻarbiy Axaltsixedan 28 km uzoqlikda joylashgan.2014-yildagi aholini roʻyhatga olish maʼlumotlariga koʻra, uning aholisi 937 kishini tashkil etadi. Abastumani shahrida Gruziya milliy astrofizika observatoriyasi joylashgan.
Tarixi tahrir
Oʻrta asrlarda Gruziyada hozirgi Abastumani hududi Odzrxe tumanining bir qismi boʻlib, shaharcha yaqinidagi xarobalari saqlanib qolgan qal’a nomi bilan atalgan.16-asrda u Usmonli imperiyasi qoʻliga oʻtdi, uning hukmronligi ostida hudud choʻl edi, lekin uning issiq buloqlari diqqatga sazovor boʻlgan va mahalliy aholi tomonidan tez-tez tashrif buyurilgan. Rossiya hukmronligi ostida Fridentalning qisqa muddatli Germaniya mustamlakasi (ruscha: Фрейденталь) 1842-yilda shu yerda paydo boʻlgan.1850-yillarda u Kavkaz vitse-qiroli Mixail Vorontsov boshchiligida ruslar tomonidan qayta mustamlaka qilindi. Yangi aholi punkti yaqin atrofdagi qishloq nomidan Abbos-Tuman nomini oldi va iqlimi va termal suvlari bilan mashhur boʻldi. Uning kurort sifatida rivojlanishi, asosan, Rossiya imperatorlik oilasining aʼzosi boʻlgan, sogʻligʻi tufayli nafaqaga chiqqan Buyuk Gertsog Jorj Aleksandrovich (1871-1899) bilan bogʻliq. Abastumani 1926-yilda Sovet Ittifoqiga qarashli shahar tipidagi aholi punkti (gruz. daba) maqomini oldi[1] 2000-yillarning oʻrtalaridan boshlab shahar turizm infratuzilmasi qayta tiklandi[2].
Spa tahrir
Abastumani oʻrtacha quruq togʻli iqlimga ega, nisbiy namlik faqat yozda 50% ga yetadi. Quyosh nurlarining yillik oʻrtacha soati 3000 soatni tashkil qiladi. Oʻrtacha yillik yogʻin miqdori 626 mm. Oʻrtacha yillik harorat yanvarda 6.4–6.5 °C (44–44 °F) ni, iyulda 17.2 °C (63 °F) ni tashkil etadi. Abastumani uchta gipertermik buloq (39-48,5 °C), kam minerallashgan va sulfat-natriy xloridli suv havzalariga ega. Ular uzoq vaqt davomida sil kasalligini davolashda ishlatilgan[3]. Abastumani, shuningdek, Borjomi-Xaragauli milliy bogʻiga tashrif buyuruvchilar uchun boshlangʻich nuqtadir.
Diqqatga sazovor joylar tahrir
Abastumani sayohatchilarga va sanatoriyalarga ega kurort shaharcha boʻlishdan tashqari, oʻzining oʻrta asr va zamonaviy tarixini aks ettiruvchi bir nechta tarixiy va madaniy diqqatga sazovor joylariga ham ega. Bular:
- 14-asrga oid Avliyo Jorj cherkovi. Taʼmirlangan va uning hozirgacha nomaʼlum boʻlgan oʻrta asr freskalari 2008-yilda topilgan[4].
- 13-asrda vayron boʻlgan qal’a va oʻrta asr qirolichasi Tamar nomi bilan atalgan bitta kamar koʻprik.
- Avliyo Aleksandr Nevskiyning „Yangi Zarzma“ (Axali Zarzma) cherkovi, 14-asrdagi Zarzma gruzin soborining 19-asrdagi kichik nusxasi. U 1899-1902- yillar oraligʻida Tbilisilik meʼmor Otto Jeykob Simons va Buyuk Gertsog Jorj tomonidan oʻrta asrlar gruzin dizayni asosida zamonaviy meʼmoriy shakllar bilan uygʻunlashtirilgan tarzda qurilgan. Uning ichki qismini rus rassomi Mixail Nesterov freskalagan.
- Hammom Abastumani issiq buloqlarida 1879-1881 yillarda asli nemis boʻlgan shifokor Adolf Remmert (Adolf Aleksandrovich Remmert) tomonidan Sankt-Peterburgda loyihalashtirilgan. Remmert Germaniyada vafot etgan va oʻz vasiyatiga koʻra Abastumanidagi katolik cherkoviga dafn etilgan, ammo uning jasadi saqlanib qolmagan.
- Buyuk Gertsog Jorjning qishki va yozgi uylari. Bu uylar Otto Jeykob Simons tomonidan ishlab chiqilgan va mos ravishda tosh va yogʻochdan qurilgan. Otsxening qarama-qarshi qirgʻogʻida joylashgan boʻlib, ular kichik koʻprik orqali bogʻlangan. Yozgi qasrga sovet davrida partiya amaldorlari tez-tez kelib turardi.1990-yillarda u Gruziya pravoslav cherkoviga topshirildi va Muqaddas Panteleimon rohibasiga aylantirildi. Bino 2008-yil 12-martda sodir bo‘lgan yong‘inda vayron bo‘lgan va hozirda qayta qurilmoqda[5].
Yana qarang tahrir
Maʼlumotnomalar tahrir
- ↑ (ruscha) Amiredjibi K.
- ↑ (gruzincha) აბასთუმანი საქართველოს ტურისტულ რუკაზე (Wayback Machine saytida 2011-07-21 sanasida arxivlangan) (Abastumani on the tourist map of Georgia). 24 Saati.
- ↑ (gruzincha) აბასთუმანი//ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.
- ↑ (ruscha) V Abastumani obnarujeni unikalnie srednevekovie freski.
- ↑ (ruscha) V Abastumani (Gruziya) sgorela letnyaya rezidensiya rossiyskoy imperatorskoy familii ("A summer residence of the Russian Imperial Family burned down in Abastumani, Georgia).
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ ↑
- ↑ (ruscha) V Abastumani (Gruziya) sgorela letnyaya rezidensiya rossiyskoy imperatorskoy familii ("A summer residence of the Russian Imperial Family burned down in Abastumani, Georgia).