Al Janoub stadioni
Al-Janub stadioni (arabcha: استاد الجنوب), ilgari Al-Vakrah stadioni (arabcha: استاد الوكرة) nomi bilan atalgan, Qatarning Al-Vakra shahrida 2019-yil 16-mayda ochilgan tomga yopiladigan futbol stadioni. Bu 2022-yilda Qatarda boʻlib oʻtadigan futbol boʻyicha jahon chempionati uchun sakkizta stadion orasida „Xalifa“ xalqaro stadioni taʼmirdan keyin ikkinchisi boʻldi.[1] U iroqlik arxitektor Zaha Hadid tomonidan AECOM firmasi bilan birgalikda ishlab chiqilgan.[2]
| Toʻliq nomi | ملعب الجنوب |
|---|---|
| Joyi | Al Wakrah, Qatar |
| Koordinatalari | 25°09′35.2″N 51°34′26.7″E / 25.159778°N 51.574083°E |
| Qachon ochilgan | 2019-yil 19-may |
| Egasi | Qatar Football Association |
| Meʼmor | Zaha Hadid |
| Hajmi | 40,000 |
| Maydon egalari | |
| Al-Wakrah Sports Club | |
Stadion egri chiziqli postmodernistik va neo-futuristik dizaynga ega. Tomning koʻrinishi Fors koʻrfazining oqimlari orqali oʻtuvchi mintaqadagi marvarid gʻavvoslari tomonidan ishlatiladigan anʼanaviy Dhow qayiqlarining yelkanlaridan ilhomlanib qurilgan.[3]
Bu Qatar Yulduzlar ligasi uchun oʻyinlar oʻtkaziladigan Al-Vakrah SC futbol klubining rasmiy qarorgohi boʻladi. Stadion sigʻimi 40 000 oʻringa teng, jahon chempionatidan soʻng bu koʻrsatkich ikki baravar kamayib, 20 mingga tushishi kutilmoqda.[4]
Tarixi
tahrir
Qatar 2010-yilda 2022-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionatiga mezbonlik qilish uchun tanlangan. U birinchi musulmon davlati va Yaqin Sharqdagi jahon chempionatiga mezbonlik qilgan birinchi davlatga aylanadi.[5] Qatarda avval kubok uchun sport imkoniyatlari yoʻq edi va shu sababli kubokga tayyorgarlik koʻrish uchun 8 ta yangi stadion qurilishi kutilmoqda.[6]
Stadionda 2019-yilning 16-may kuni, „Al Sadd“ va „Al-Duhail“ jamoalari oʻrtasidagi 2019-yilgi Amir kubogi finalida 38,678 kishilik tomoshabinlar oldida oʻyin oʻtkazildi va bu „Al Khalifa“ xalqaro stadionidan keyin qurib bitkazilgan ikkinchi stadionga aylandi.[7] Ushbu uchrashuvda Qatar amiri (davlat rahbari) shayx Tamim bin Hamad Ol Soniy ishtirok etdi.[8][9]
2020-yil dekabr oyida „Al Janub“ stadioni 2020-yilgi Osiyo Chempionlar Ligasi finaliga mezbonlik qildi.[10]
Stadionda 2021-yilgi FIFA Arab Kubogi doirasida oltita oʻyin boʻlib oʻtdi.[11]
Dizayn
tahrirStadion arxitektor Zaha Hadid va uning Zaha Hadid Architects arxitektura firmasi tomonidan loyihalashtirilgan.[12] Zaha Hadid Architectsning taʼkidlashicha, „Stadion shahar kengaytmasining markazida joylashgan boʻlib, stadionda oʻyin reja qilinmagan kunlarda stadionda va uning atrofida jamoatchilik asosidagi tadbirlarni tashkil etishi uchun yaratilgan“.[13]
Dizaynerlarning fikriga koʻra, u Fors koʻrfazining oqimlari orqali oʻtadigan mintaqadagi marvarid gʻavvoslari tomonidan ishlatiladigan anʼanaviy Dhow qayiqlarining yelkanlaridan ilhomlangan.[14][15] Egri chiziqli tom va tashqi koʻrinish Al-Vakrahning dengizchilik tarixiga ishora qiladi va tomoshabinlarga kemada boʻlish hissini beradi.[16] Kema korpusiga oʻxshab, egilgan toʻsinlar tomni ushlab turadi.[17] Stadionning tomi yopiladigan boʻlib, plitli PTFE mato va kabellardan yasalgan, tom yoylarining uzunligi 230 metrni tashkil qiladi.[18]
Sovutish tizimi Qatarning issiq va qurgʻoqchil iqlimi tufayli stadion foydalanuvchilarining haddan tashqari qizib ketishining oldini oladi. U tomoshabinlar joylarini 18 °C gacha va oʻyin maydonini 20 °C gacha sovutishga qodir.[19] Qatar Delivery & Legacy Oliy qoʻmitasi (SC) maʼlumotlariga koʻra, „mikroiqlimning batafsil tahlili arena shaklini, aerodinamika va tomning optimal soyasini koʻrsatdi, u minimal miqdordagi shishani oʻz ichiga olgan va harorat boshqaruviga katta hissa qoʻshgan.“[20]
Imkoniyatlar
tahrirSport majmuasi suzish havzalari va kurortlari boʻlgan koʻp xonani va yashil tomli savdo markazini oʻz ichiga oladi. Stadionga kirish yashil landshaftli hududda boʻladi.
Al Janub stadioni bilan birga maktab, toʻy saroyi, velosport, ot minish va yugurish yoʻlaklari, restoranlar, bozorlar va sport zallari qurilishi rejalashtirilgan.[21]
Taʼmirlash ishlari
tahrir2022-yilgi FIFA Jahon chempionatidan soʻng, Al Janub stadioni oʻrindiqlar sigʻimi ikki barobarga, 40 000 dan 20 000 gacha kamaytirilgandan soʻng hozirgi Saud bin Abdulrahmon stadioni oʻrniga Al-Vakrah sport klubining uyiga aylanadi va Qatar Yulduzlar Ligasi uchun foydalaniladi.„Al Janoub Stadium / Zaha Hadid Architects“ (inglizcha). ArchDaily (18-may 2019-yil). Qaraldi: 11-iyun 2019-yil.</ref> Qatar Delivery & Legacy boʻyicha Oliy qoʻmitasi stadion oʻrindiqlarining qolgan yarmi sport infratuzilmasiga muhtoj rivojlanayotgan mamlakatlarga sovgʻa qilinishini daʼvo qildi.[22][23]
2022-yilgi FIFA Jahon chempionati
tahrirAl Janub stadioni 2022-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionatida yettita oʻyinga mezbonlik qiladi.
| Sana | Vaqt | 1-jamoa | Natija | 2-jamoa | Bosqich | Tomoshabinlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022-yil 22-noyabr | 22:00 |  Fransiya
|
4-1 |  Avstraliya
|
D guruhi | |
| 2022-yil 24-noyabr | 13:00 |  Shveysariya
|
1-0 |  Kamerun
|
G guruhi | |
| 2022-yil 26-noyabr | 13:00 |  Tunis
|
0-1 | Avstraliya
|
D guruhi | |
| 2022-yil 28-noyabr | 13:00 | Kamerun
|
3-3 |  Serbiya
|
G guruhi | |
| 2022-yil 30-noyabr | 18:00 | Avstraliya
|
- |  Daniya
|
D guruhi | |
| 2022-yil 2-dekabr | 18:00 |  Gana
|
- |  Urugvay
|
H guruhi | |
| 2022-yil 5-dekabr | 18:00 | E guruhi gʻoliblari | - | „F“ guruhi 2-oʻrinlari | 16-tur |
Manbalar
tahrir- ↑ „Amir inaugurates Al Janoub Stadium“. thepeninsulaqatar.com (17-may 2019-yil). Qaraldi: 22-mart 2022-yil.
- ↑ „Al Janoub Stadium“. zaha-hadid.com. Qaraldi: 24-avgust 2021-yil.
- ↑ „Al Wakrah Stadium Design“. sc.qa. 5-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
- ↑ „Al Janoub Stadium / Zaha Hadid Architects“ (inglizcha). ArchDaily (18-may 2019-yil). Qaraldi: 11-iyun 2019-yil.
- ↑ „Qatar wins 2022 World Cup bid“. theguardian.com (2-dekabr 2010-yil). Qaraldi: 13-avgust 2021-yil.
- ↑ „Fifa urged to press Qatar on conditions for World Cup stadium workers“. theguardian.com (9-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 13-avgust 2021-yil.
- ↑ „Al Janoub stadium: a milestone on the road to Qatar 2022“. en.as.com (12-yanvar 2021-yil). Qaraldi: 19-avgust 2021-yil.
- ↑ „Tradition and innovation come together as striking Al Janoub Stadium in Al Wakrah City is opened“. FIFA (16-may 2019-yil). Qaraldi: 18-may 2019-yil.
- ↑ „Amir inaugurates Al Janoub Stadium“. thepeninsulaqatar.com (17-may 2019-yil). Qaraldi: 13-avgust 2021-yil.
- ↑ „600 days to go: Qatar’s FIFA World Cup stadiums are looking incredible“. thepeninsulaqatar.com (31-mart 2021-yil). Qaraldi: 16-avgust 2021-yil.
- ↑ „2021 FIFA Arab Cup: Participating teams, fixtures and all you need to know“. goal.com (18-dekabr 2021-yil). Qaraldi: 18-mart 2022-yil.
- ↑ „See the first photos of Zaha Hadid’s controversial World Cup stadium here“. fastcompany.com (21-may 2019-yil). Qaraldi: 16-avgust 2021-yil.
- ↑ „Zaha Hadid’s 2022 World Cup stadium in Qatar adapts for future use“. inhabitat.com (21-may 2019-yil). 20-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart 2022-yil.
- ↑ „Al Wakrah Stadium Design“. sc.qa. 5-may 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
- ↑ „Tradition and innovation come together as striking Al Janoub Stadium in Al Wakrah City is opened“. fifa.com (16-may 2019-yil). 8-noyabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-mart 2022-yil.
- ↑ „Get To Know The 2022 Qatar World Cup Stadiums“ (inglizcha). ArchDaily (2-avgust 2018-yil). Qaraldi: 11-iyun 2019-yil.
- ↑ „A modern take on a historic design“. qatar2022.qa. 9-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
- ↑ „Get To Know The 2022 Qatar World Cup Stadiums“. archdaily.com (2-avgust 2018-yil). Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
- ↑ „The mastermind behind Qatar 2022’s air-cooled stadiums“. qatar2022.qa (16-dekabr 2019-yil). Qaraldi: 6-aprel 2022-yil.[sayt ishlamaydi]
- ↑ „A modern take on a historic design“. qatar2022.qa. 9-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
- ↑ „A modern take on a historic design“. qatar2022.qa. 9-dekabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-aprel 2022-yil.
- ↑ „Zaha Hadid Architects Al Janoub Stadium Wakrah, Qatar“. floornature.com (14-iyun 2019-yil). Qaraldi: 19-avgust 2021-yil.
- ↑ „2022 FIFA World Cup: French delegation praises Al-Wakrah stadium“. gdnonline.com (21-oktabr 2016-yil). Qaraldi: 6-aprel 2022-yil.