Albaniyada korrupsiya

Albaniyada korrupsiya juda jiddiy muammo^[1]. Global korrupsiya barometri (2013) maʼlumotlariga koʻra, respondentlarning 66 foizi Albaniyada korrupsiya darajasi oshganini taʼkidlagan^[2].

Transparency International korrupsiyani qabul qilish indeksi 180 ta davlatni davlat sektoridagi korrupsiya darajasiga koʻra baholaydi va keyin bu mamlakatlarni reytingiga koʻra o‘rinlarini belgilaydi. Past ball yuqori reytingga ega boʻladi va korrupsiyalashgan davlat sektorini idrok etishdan dalolat beradi^[3]. 2021-yil indeksida Albaniya 100 balldan 35 ball toʻpladi va 180 mamlakat ichida 110-oʻrinni egalladi; solishtirish uchun, eng yaxshi ball 88 ball (1-o‘rin), eng yomon ball esa 11 ball (180-o‘rin) bo‘lgan^[4].

Korrupsiya hali ham Albaniyada biznesni yoʻlga qoʻyishning eng muammoli omillaridan biri hisoblanadi^[5]. Albaniyada korrupsiyaga qarshi qonunchilik bazasi moʻtadil boʻlsa ham, uning ijrosi zaif va korrupsiya uchun sudlanganlik darajasi hali ham juda past^[5].

Albaniyada korrupsiya va inson taraqqiyoti

1990-yildan keyin Albaniya markazlashgan iqtisodiyotdan liberal iqtisodiyotga o‘tdi. Liberallashtirish siyosatga, iqtisodiyotga va boshqa ijtimoiy jihatlarga asosan salbiy taʼsir koʻrsatdi. Mamlakatning muvaffaqiyat sari olgʻa siljishini oʻlchaydigan ikkita asosiy komponent mavjud. Birinchidan, iqtisodiy oʻsish taraqqiyotning eng koʻp qoʻllaniladigan va muhokama qilinadigan koʻrsatkichidir. Soʻnggi yigirma yil ichida iqtisodchilarni iqtisodiy oʻsish emas, balki sogʻliqni saqlash, taʼlim darajasi va daromadlar yigʻindisidan iborat boʻlgan iqtisodiy rivojlanish koʻproq qiziqtirdi. Ikkinchidan, korrupsiya darajasi taraqqiyotning muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Turli tadqiqotlar korrupsiya darajasi va mamlakatlar taraqqiyoti oʻrtasidagi salbiy bogʻliqlikni aniqladi. Hysa (2011) ning empirik tadqiqoti korrupsiya indekslari va inson taraqqiyoti oʻrtasida statistik jihatdan muhim salbiy munosabatlar mavjudligini koʻrsatadi. Tadqiqotning empirik dalillari, Albaniyani Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlar bilan solishtirganda, koʻproq korrupsiyaga uchragan mamlakatlarda inson rivojlanishining past darajasi borligini koʻrsatadi. Albaniya misolida korrupsiya va inson taraqqiyoti oʻrtasidagi munosabatlar Yevropa Ittifoqi mamlakatlariga qaraganda ancha kuchliroq ekanligi aniqlangan^[6].

Manbalar

↑ „Extent of public corruption in Albania“.
↑ e.V. „Albania 2013 - World's largest opinion survey on corruption - Transparency International“. www.transparency.org. Qaraldi: 2017-yil 22-iyun.
↑ „The ABCs of the CPI: How the Corruption Perceptions Index is calculated“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
↑ „Corruption Perceptions Index 2021: Albania“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.
↑ ^5,0 ^5,1 „Business Corruption in Albania“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2015-yil 14-iyul.
↑ Hysa, E. (2011). Corruption and human development: Albania and EU-27. Social Studies Journal, 5(2), 43-52., https://www.researchgate.net/publication/324273986_CORRUPTION_AND_HUMAN_DEVELOPMENT_ALBANIA_AND_EU-27

[1] „Extent of public corruption in Albania“.

[2] e.V. „Albania 2013 - World's largest opinion survey on corruption - Transparency International“. www.transparency.org. Qaraldi: 2017-yil 22-iyun.

[3] „The ABCs of the CPI: How the Corruption Perceptions Index is calculated“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.

[4] „Corruption Perceptions Index 2021: Albania“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 2-noyabr.

[:0-5] 5,0 ^5,1 „Business Corruption in Albania“. Business Anti-Corruption Portal. Qaraldi: 2015-yil 14-iyul.

[6] Hysa, E. (2011). Corruption and human development: Albania and EU-27. Social Studies Journal, 5(2), 43-52., https://www.researchgate.net/publication/324273986_CORRUPTION_AND_HUMAN_DEVELOPMENT_ALBANIA_AND_EU-27

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]