Vikipediya

Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari

Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari — Albaniyada joylashgan ommaviy axborot vositalari hisoblanib, televideniye, jurnal va gazetalar reklama, obuna va sotish bilan bogʻliq boshqa daromadlarga bogʻliq boʻlgan davlat, hamda notijorat korporatsiyalar tomonidan boshqariladigan ommaviy axborot vositalariga aytiladi. Albaniya Konstitutsiyasi soʻz erkinligini kafolatlaydi. Albaniya ommaviy axborot vositalari chop etilishiga qaramay, ular koʻpincha biznes va siyosiy manfaatlarni yoritishda ham xilma-xildir[1].

Albaniya Respublikasi
albancha: Republika e Shqipërisë
Shior: «Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar»
«Albaniya sen menga sharaf ber, sen menga Alban degan nom ber»
Madhiya: «Hymni i Flamurit»
«Bayroq aro birlashaylik»
Location of Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari
Poytaxt Tirana
Eng katta shahar Tirana, Durres, Vlora, Elbasan va Shkoder
Rasmiy til(lar) Albancha
Hukumat Parlamentar Respublika
• Prezident
Bajram Begaj
• Vazirlar Kengashi Raisi
Edi Rama
• Xalq Majlisi Raisi
Lindita Nikolla
Mustaqillik (Usmoniylar imperiyasidan)
• Sana
28-noyabr 1912
Maydon
• Butun
 28,748 km2 (140-oʻrin)
• Suv (%)
 4,7
Aholi
• 2022-yilgi roʻyxat
 2,793,592
• Zichlik 97/km2
YIM (XQT) 2022-yil roʻyxati
• Butun
 $51.1 milliard (118-oʻrin)
• Jon boshiga
 $17,858
Pul birligi Lek (ALL)
Vaqt mintaqasi UTC+1
• Yoz (DST)
 UTC+2
Qisqartma AL
Telefon prefiksi +355
Internet domeni .al
tahrir kuzat

Qonunchilik bazasi

tahrir

Albaniya Konstitutsiyasi soʻz erkinligi va matbuot erkinligini himoyalaydi va hukumat bu qonunlarni amalda qoʻllab-quvvatlaydi. Biroq, hukumat va biznes ommaviy axborot vositalariga taʼsir oʻtkazishi haqida xabarlar mavjud. Konstitutsiyaviy qonunlar shaxsiy hayot, oila, uy yoki boshqa masalalarga ixtiyoriy aralashishni taqiqlaydi va hukumat bu taqiqlarni amalda qoʻllab-quvvatlaydi. Internetga kirish uchun hukumat cheklovlari yoʻq va hukumat tegishli qonuniy vakolatsiz elektron pochta yoki internet chatlarni kuzatishga ruxsat bermaydi[2].

Albaniya Konstitutsiyasi senzurani taqiqlaydi va fuqarolarga maʼlumotlardan foydalanish huquqini beradi. Har bir fuqaro qonunga muvofiq davlat organlari va davlat funksiyalarini bajaruvchi shaxslarning faoliyati toʻgʻrisida maʼlumot olish huquqiga ega[3]:11.

Albaniyada bosma matbuoti oʻz-oʻzini tartibga solishga asoslangan. „Matbuot toʻgʻrisida“gi qonunda „Matbuot erkinligi, matbuot erkinligi qonun bilan himoyalanishi“ aytib oʻtilgan. Bosma nashrlar avtorizatsiyani talab qilmaydi va ular istalgan vaqtda raqam boʻyicha roʻyxatga olinmaydi[4]:11.

Veb-saytni oʻrnatish uchun onlayn ommaviy axborot vositalarini texnik jihatdan tartibga solish uchun mas’ul Elektron va pochta aloqasi organi (AKEP) ruxsati talab qilinadi[5].

Nazorat qiluvchi organlar

tahrir

Audiovizual Media Authority (AMA) Albaniyadagi asosiy media regulyatori boʻlib, avvalgi Milliy Radio va Televideniya Kengashi (KKRT) oʻrnida faoliyat olib boradi. AMAga radioeshittirish litsenziyalarini berish va ulardan foydalanishni nazorat qilish vazifasi yuklatilgan. U jarimalar, yillik litsenziyalar va yigʻimlar orqali moliyalashtiriladi va u davlat byudjetidan pul olishi mumkin. Uning 5 aʼzosi Parlament tomonidan 5 yil muddatga koʻpi bilan ikki yil muddatga saylanadi. Fuqarolik jamiyati tashkilotlari ekspertlarning nomlarini taklif qiladilar. Koʻp deputatlar roʻyxat asosida saylanadilar (har biri 3 tadan). 7-aʼzo AMA raisi hiosblanib, parlament aʼzolari tomonidan saylanadi[6]:11.

AMA odatda juda siyosiylashgan deb hisoblanadi. Uzoq davom etgan kurashdan soʻng 2014-yil oxirida ikki aʼzo va yangi rais saylangan. Biroq muxolifat ovoz berishni boykot qilgan va ushbu natijalarni tan olmagan[7].

Jurnalistlarning maqomi va oʻzini oʻzi tartibga solish

tahrir

1996-yilda yaratilgan va 2006-yilda qayta koʻrib chiqilgan Alban Media Institutining Axloq kodeksida jurnalistlar „maʼlumot olish, nashr etish va tanqid qilish huquqiga ega“ligi aytiladi va maʼlumotlar toʻgʻri, xolis va tasdiqlangan boʻlishi kerak.

Albaniya jurnalistika bozori beqaror va jurnalistlar koʻpincha shartnomalarsiz ishlashga majburdirlar(ularning 90 foizi, Albaniya Media institutining 2012-yildagi tadqiqotiga koʻra maoshsiz ishlashadi[8].) yoki toʻlanmagan qoʻshimcha soatlar uchun ish haqi kechiktiriladi (70% gacha)[9] Kasbiy barqarorlikning yoʻqligi motivatsiya va xavfsizlikni buzadi va oʻz-oʻzini senzura qilishga yoki biznes va siyosiy aralashuvlarga olib keladi. Mavjud qonunlar jurnalistlar huquqlarini himoya qilishda asosli emas. Tiranada jurnalistlarning oʻrtacha maoshi 300-600 yevro; poytaxtdan tashqarida boʻlgan jurnalistlar bundan ham kamroq maosh oladi va ularning 60 foizi mamlakatdagi oʻrtacha ish haqiga ham yetarli emas[9][10]. Ommaviy axborot vositalari egalari koʻpincha „Mehnat sugʻurtasi toʻgʻrisida“gi qonunga amal qilmaydi[11]:14. Jurnalistlar ushbu vaziyatda ikkinchi ish bilan shugʻullanishga majbur boʻlishi mumkin[12].

Senzura va oʻz-oʻzini senzura qilish

tahrir

Oʻz-oʻzini senzura qilish Albaniya ommaviy axborot vositalarida keng tarqalgan hodisadir[13]. BIRN tadqiqotida ishtirok etgan ommaviy axborot vositalari hodimlarining 70% dan ortigʻi Albaniyadagi jurnalistlar maʼlum voqea va muammolarni yoritish va xabar berishdan qochishadi deb hisoblaydi. Shuningdek, respondentlarning yarmi „tez-tez“ yoki hatto „juda tez-tez“ baʼzi yangiliklardan qochishlarini tan olishdi. Koʻpincha chetlab oʻtilgan masalalar siyosat, uyushgan jinoyatchilik va iqtisodiyotga tegishli boʻlishi mumkin[13].

BIRN maʼlumotlariga koʻra jurnalistlarni senzuraga majburlovchi asosiy omillar „OAV egalarining iqtisodiy va siyosiy manfaatlari“. Bu OAVga egalik qilish va moliyalashtirish tizimi bilan chambarchas bogʻliq boʻlgan muammo, „jismoniy xavfsizlikning yoʻqligi“ va „ish xavfsizligi“ yoʻqligi kabi sabablardir[14][15].

2019-yil avgust oyida Yevropa Kengashi Albaniya ommaviy axborot vositalari ustidan senzura haqida ogohlantirish chiqargan. Bu ogohlantirish Sotsialistik partiya hukumati uchun tanqidiy ikkita tok-shou yopilgandan keyin eʼlon qilingan.

Jurnalistlar va ommaviy axborot vositalari huquqlari bilan shugʻullanuvchi koʻplab mahalliy va xalqaro tashkilotlar yopilishi tanqid qilingan. News 24 ikkala tok-shou, Ylli Rakipi ning „The Unexposed Ones“ va Adi Krastaning „Krasta A Show“ tok-shoulari yopilganini eʼlon qilgan[16].

Ommaviy axborot vositalari

tahrir

Ommaviy axborot vositalari sohasiga davlat tomonidan ajratilayotgan mablagʻlarda shaffoflik yoʻq[17]. Albaniya ommaviy axborot vositalariga davlat reklamasining adolatsiz taqsimlanishi doimiy tashvishga sabab boʻlishi taʼkidlanmoqda va bu masala aniq tartibga solinmagan.

  • 2012—2013-yillarda ommaviy axborot vositalariga 780 000 yevrodan ortiq mablagʻ yoʻnaltirilgani xabar qilingan. Eng katta ulush hukumat uchun qulay deb topilgan Rezart Taciga tegishli boʻlgan yagona media guruhiga toʻgʻri keladi[18].
  • PD hukumati goʻyo davlat reklama mablagʻlarini ommaviy axborot vositalariga yoʻnaltirgan va buni 2014-yildan keyin ham Tirana shahar hukumati orqali davom ettirgan. BIRN maʼlumotlariga koʻra, 2014-yilning birinchi uch choragida Tirana maʼmuriyati Albaniya davlat muassasalari tomonidan bosma reklama uchun sarflangan barcha xarajatlarning 64,5 foizini tashkil qilgan[19].

Chop etish vositalari

tahrir
 
Rilindja Demokratike gazetasining birinchi nusxasi. (1991-yil 5-yanvar)

Usmonlilar davrida alban tilidagi gazetalar taqiqlangan edi. Imperiyaning boshqa qismlaridan (Sofiya, Bukarest, Saloniki, Afina, Istanbul) alban tilidagi nashrlar hududga noqonuniy olib kirilgan. 1912-yilda mustaqillikka erishgach, yangiliklar nashrlari qatoriga Koha („The Times“, 1920-26), Demokratiya (1925—39) va Drita („The Light“ 1936—39) kirgan. Sotsialistik Albaniya "Zëri i Popullit " („Xalq ovozi“, 1944)ni Albaniya Mehnat partiyasining rasmiy targʻibot nashri sifatida qabul qilgan va gazeta demokratlashtirish davrida Albaniya Sotsialistik partiyasining gazetasi sifatida qolgan. Rilindja Demokratike („Demokratik qayta tugʻilish“ 1991) birinchi muxolifat gazetasi sifatida tashkil etilgan.

Albaniyada gazetalar soni 2001-yilda 92 taga yaqin, 2002-yilda esa 98 tani tashkil etgan[20][21]. Biznes va siyosiy magnatlarga egalik aloqalari va moliyaviy qaramlik jurnalistika sifati va mustaqilligini cheklagan va sensatsiya va tijoratlashuvni kuchaytirishga asos boʻlgan.

Shtat axborot agentligi — Albaniya telegraf agentligi (ATSH)[22].

Nashriyot

tahrir

Albaniya nashriyotlari quyidagilarni oʻz ichiga oladi[23]:

 
Ismoil Kadare
  • Onufri nashriyotxonasi 1992-yilda tashkil etilgan va Ismoil Kadare va Martin Camaj bir nechta xorijiy klassik nashriyotlari nashriyotchisi hisoblanishadi.
  • Ombra GVG nashriyotxonasi, shu jumladan Margaret Mazzantini, Antonio Tabucchi, Dino Buzzati, Bernard Cromwell, Edmond Tupja nashriyotlari.
  • 2002-yilda tashkil etilgan Neraida nashriyotxonasi, bolalar adabiyotida va klassik va zamonaviy yunon adabiyotini nashr etishda ixtisoslashgan.
  • Dituriya nashriyotxonasi, 1991-yildan beri nofiksiya kitoblarini nashr etib kelmoqda.
  • Argeta-LMG nashriyotxonasi (1996-yilda tashkil etilgan). Albaniya xalqi tarixi, tili, madaniyati va anʼanalari, shu jumladan, Kosovo mualliflarining nashrlari bilan shugʻullanadigan milliy tarixiy asarlarga ixtisoslashgan.
  • Toena (1993-yilda Rexhep Qosja nashriyotchisi)[24][25].
  • Pika pa sipërfaqe (2009) kichik va tan olingan nashriyotxona. Chet el adabiyotlari va assaylari hamda alban mualliflarining asl asarlari tarjimalarini nashr etadi. Albaniya jamiyatida ularning hikoyasi va roli etnograf Matyu Rosen tomonidan „Tirana Modern: Biblio-Etnografiya Yevropaning chegaralari“da (2022) aytib oʻtilgan[26].
  • boshqalar nashriyotlar: Plejad (filozofiya seriyasi bilan), Dita2000, UET, Shtepia Botuese 55,[27] Mediaprint, Ombra,[28] Dudaj (Italiyalik yozuvchilarning asarlarini nashr etish)ga asoslangan[29].

Radioeshittirish

tahrir
 
Qirol Zog va qirolicha Geraldin Apponyi (1939-yildagi rasmda) 1938-yilda Tirana radiosini ishga tushirgan.

Albaniyada 2 ta ommaviy radio tarmogʻi va 25 ga yaqin xususiy radiostansiyalar mavjud. Bir nechta xalqaro teleradiokompaniyalar mavjud (2010-yil holatiga koʻra)[30].

BBC Jahon xizmati (103.9 Poytaxt Tiranda MHz), Radio France Internationale va China International Radio 2019-yildan boshlab faoliyat olib boradi. BBC Alban xizmati 1940-yildan 1967-yilgacha va 1993-yildan 2011-yilgacha ishlagan[31].

Televizion eshittirish

tahrir

Televideniye Albaniyadagi eng nufuzli vositadir. Mamlakatda 3 ta ommaviy televideniye tarmogʻi (ulardan biri qoʻshni mamlakatlardagi alban tilidagi jamoalarga sunʼiy yoʻldosh orqali koʻrsatuvlar olib boradi) va 60 dan ortiq xususiy telestansiyalar mavjud va kabel televideniyesi xizmati mavjud (2010)[32]. RTSH davlat teleradiokompaniyasidan tashqari, umummilliy telekanallarga Top Channel, TV Klan va Vizion Plus kiradi. Baʼzi milliy kanallar endi oʻz faoliyatini toʻxtatgan va TVA, Albanian Screen va Agon Channel shular jumlasidandir. Tiranada joylashgan kanallar asosan barcha yangiliklar yoki musiqa formatida eshittirishlar uzatishga qaratilgan boʻlib, ular orasida Ora News, News24, Top News, A1 Report, ABC News, UTV, SuperSonic, BBF, Channel 1 va TeleSport kabi telekanallar mavjud.

Kino sanoati

tahrir

Albaniya kinosi 1911—1912-yillarda birinchi xorijiy filmlar namoyishi va urushdan oldingi va urush davrida bir nechta hujjatli filmlar suratga olinishi bilan faoliyat boshlagan.

1990-yillardagi iqtisodiy oʻtishdan keyin kino sohasi xususiylashtirildi. Yangi Milliy Kinematografiya Markazi tashkil etilgan va shaharlarda zamonaviy kinoteatrlar qurilib, asosan AQSH filmlarini tomosha qilish mumkin edi.

Telekommunikatsiya

tahrir

Investitsiyalarga qaramay statsionar liniyalarning zichligi Yevropada haligacha kam. Ammo, mobil telefon xizmati 1996-yildan beri mavjud va uyali aloqa vositalaridan foydalanish keng tarqalgan va odatda samarali. Bir nechta kompaniyalar mobil aloqa xizmatlarini taqdim etmoqda va mobil aloqa zichligi 100% ga yetgan. Bu holat xalqaro trafik optik tolali kabel orqali va kerak boʻlganda Tirana almashinuvidan Italiya va Gretsiyaga mikrotoʻlqinli radiorele orqali amalga oshiriladi (2011)[33].

Internet

tahrir

Internetning kirib borishi 2012-yilda bu baʼzi qishloq joylarni hisobga olmaganda aholining 54,7 foizini, 2014-yilda esa 60 foizni tashkil etgan[34].

Onlayn ommaviy axborot vositalari va bloglar asosiy ommaviy axborot vositalaridan mustaqil va muqobil maʼlumotni taklif qilgan va ular kichikroq auditoriyani qamrab olgan. Ular koʻpincha resurslarga ega boʻlmagan[35].

OAV mulki

tahrir

OAVga egalik qilishning shaffofligi

tahrir

Albaniyadagi media landshafti boy. Ammo mulkchilikning shaffofligi ancha past. Albaniya media bozorida shaffoflikning yoʻqligi, yashirin egalik va media aksiyalarining shaffof boʻlmagan savdosi bilan tavsiflanadi. Barcha xususiyatlar mijoz munosabatlari tarmogʻi bilan bir qatorda siyosiy partiyalar va tadbirkorlar tomonidan ommaviy axborot vositalarining kun tartibiga taʼsir qilish uchun foydalaniladi[36]. Shuningdek, ommaviy axborot vositalaridan tashqari boshqa sohadagi biznes bilan bogʻliq boʻlgan ommaviy axborot vositalari egalarining xatti-harakati ommaviy axborot vositalarining yaxlitligiga toʻsqinlik qiladigan turli xil ommaviy axborot vositalarining chekloviga olib kelishi mumkin[36].

Ommaviy axborot vositalariga egalik konsentratsiyasi

tahrir

Albaniya media muhiti shaffoflikning yoʻqligi, notoʻgʻri tartibga solish va noqonuniy konsentratsiya monitoringi yashirin mulk shakllari va ommaviy axborot vositalari aksiyalari savdosida shaffoflikning yoʻqligi bilan tavsiflanadi. Bu omillarning barchasi ommaviy axborot vositalarining siyosiy partiyalarga, ularning kun tartibiga, shuningdek, mijoz munosabatlariga qaramligini oshirishga yordam beradigan holatlardan biridir[37].

20 yildan ortiq bozor liberalizatsiyasidan soʻng, Albaniya media sektori haqida ishonchli maʼlumotlar yoʻq[38]. Mavjud ommaviy axborot vositalarining koʻpligi ommaviy axborot vositalarining plyuralizmiga aylangan[38]. Ommaviy axborot vositalarining soni boʻyicha media landshafti yuqori. Lekin uning dinamika shaffofligi past[39].

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  2. ↑ „Albania“, Country Reports on Human Rights Practices for 2012, Bureau of Democracy, Human Rights and Labor, U. S. Department of State, 18 April 2013. Retrieved 30 January 2014.
  3. ↑ Elda Brogi, Alina Dobreva, and Pier Luigi Parcu, „Freedom of Media in the Western Balkans“, study for the European Parliament's Subcommittee on Human Rights, October 2014, EXPO/B/DROI/2013/16
  4. ↑ Elda Brogi, Alina Dobreva, and Pier Luigi Parcu, „Freedom of Media in the Western Balkans“, study for the European Parliament's Subcommittee on Human Rights, October 2014, EXPO/B/DROI/2013/16
  5. ↑ Londo, Ilda (2012), Mapping Digital Media: Albania. Open Society Foundation.
  6. ↑ Elda Brogi, Alina Dobreva, and Pier Luigi Parcu, „Freedom of Media in the Western Balkans“, study for the European Parliament's Subcommittee on Human Rights, October 2014, EXPO/B/DROI/2013/16
  7. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  8. ↑ Albanian Media Institute (2012), ebute.pdf Self-censorship and soft censorship in Albanian media[sayt ishlamaydi]. Tirana: Albanian Media Institute.
  9. ↑ 9,0 9,1 Londo, Ilda (2012), Mapping Digital Media: Albania. Open Society Foundation.
  10. ↑ Data released by the head of the Albanian Union of Journalists, Aleksander Çipa
  11. ↑ Elda Brogi, Alina Dobreva, and Pier Luigi Parcu, „Freedom of Media in the Western Balkans“, study for the European Parliament's Subcommittee on Human Rights, October 2014, EXPO/B/DROI/2013/16
  12. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  13. ↑ 13,0 13,1 A blind eye on news: self-censorship in the Albanian media. Balkan Investigative Reporting Network, Albania. 2015. Archived from the original on 2016-01-22. https://web.archive.org/web/20160122053432/http://birn.eu.com/en/file/show/Report%20on%20self-censorship%20in%20the%20Albanian%20media.pdf. Qaraldi: 30 April 2017. Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari]]
  14. ↑ A blind eye on news: self-censorship in the Albanian media. Balkan Investigative Reporting Network, Albania. 2015. Archived from the original on 2016-01-22. https://web.archive.org/web/20160122053432/http://birn.eu.com/en/file/show/Report%20on%20self-censorship%20in%20the%20Albanian%20media.pdf. Qaraldi: 30 April 2017. Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari]]
  15. ↑ „Self-Censorship Rampant in Albanian Media, Study Says“. BalkanInsight (2015-yil 3-dekabr). Qaraldi: 2017-yil 30-aprel.
  16. ↑ „Council of Europe Issue Media Freedom Alert after Two Albanian Journalists Are Fired for Criticising Government“, Exit.al, 29 August 2019
  17. ↑ Ilda Londo, Media integrity report: State-media financial relations in Albania, SEEMO, 27 November 2015
  18. ↑ Likmeta, Big advertisers subvert Albanian media freedom, Balkan Insight, 20 December 2013]
  19. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  20. ↑ „I media in Albania“. Balcani Caucaso (2002-yil 2-avgust). Qaraldi: 2014-yil 3-sentyabr.
  21. ↑ Ilda Londo. „Albania“. Media Institute (2002). 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-fevral.
  22. ↑ ATA.gov.al
  23. ↑ SHBSH Catalogue 2012
  24. ↑ Toena Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh., PubMatch
  25. ↑ History of Toena
  26. ↑ Rosen, Matthew. Tirana modern: biblio-ethnography on the margins of Europe. Nashville: Vanderbilt University Press, 2022. ISBN 978-0-8265-0484-5. 
  27. ↑ „Botimet 55“. 2016-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 7-yanvar.
  28. ↑ Pub Profile, Ombra
  29. ↑ Dudaj
  30. ↑ „Communications: Albania“, World Factbook, U. S. Central Intelligence Agency, 15 January 2014. Retrieved 30 January 2014.
  31. ↑ „Albania profile: Media“, BBC News, 20 December 2012. Retrieved 30 January 2014.
  32. ↑ „Communications: Albania“, World Factbook, U. S. Central Intelligence Agency, 15 January 2014. Retrieved 30 January 2014.
  33. ↑ „Communications: Albania“, World Factbook, U. S. Central Intelligence Agency, 15 January 2014. Retrieved 30 January 2014.
  34. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  35. ↑ Freedom House, Albania 2015 Press Freedom report
  36. ↑ 36,0 36,1 Londo. „Media integrity in Albania: Who owns the owners?“. Mediaobservatory.net (2014-yil 14-iyul). Qaraldi: 2016-yil 7-dekabr.
  37. ↑ Londo. „Media integrity in Albania: Who owns the owners?“. Mediaobservatory.net (2017-yil 14-iyul). Qaraldi: 2017-yil 10-aprel.
  38. ↑ 38,0 38,1 A blind eye on news: self-censorship in the Albanian media. Balkan Investigative Reporting Network, Albania. 2015. Archived from the original on 2016-01-22. https://web.archive.org/web/20160122053432/http://birn.eu.com/en/file/show/Report%20on%20self-censorship%20in%20the%20Albanian%20media.pdf. Qaraldi: 30 April 2017. Albaniyadagi ommaviy axborot vositalari]]
  39. ↑ Petković, Brankica „Albania“,. Media Integrity Matters. Reclaiming public service values in media and journalism. Ljubljana, Slovenia: Peace Institute. Institute for Contemporary Social and Political Studies, 2014. ISBN 978-961-6455-77-0. 2017-yil 10-aprelda qaraldi.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Albaniyadagi_ommaviy_axborot_vositalari&oldid=4331776" dan olindi