Aleksandr Nikolayevich Nefedyev (1887-yil 12-oktyabr, Qozon – 1929-yil 15-may, Toshkent) – rus, sovet astronomi, astrometr, Perm universiteti astronomiya professori, Kitobdagi Xalqaro kenglik stansiyasining asoschisi va birinchi direktori.

Aleksandr Nefedyev
Tavalludi 12-oktyabr 1887-yil
Qozon
Vafoti 15-may 1929-yil
Toshkent, Oʻzbekiston, SSSR
Ilmiy darajasi professor

Botanik A. G. Genkelning kuyovi[1].

Biografiyasi tahrir

Aleksandr Nikolayevich ziyolilar oilasida tavallud topgan.

Nefedyev 1906-yilda 3-Qozon gimnaziyasini kumush medal bilan, 1910-yilda Qozon universitetining fizika-matematika fakultetini tugatgan. Universitetda oʻqib yurganida professor A. P. Kotelnikov va D. I. Dubyago amaliy astronomiyadan ilm olgan. 1908–1910-yillarda Engelxardt rasadxonasida kompyuter olimi boʻlib faoliyat olib borgan[2].

Keyinchalik 1910–1912-yillarda 3-Qozon gimnaziyasida matematika oʻqituvchisi boʻlib ishlagan. Aleksandr Taʼlim okrugi boshqarmasi huzuridagi matematika fakultetining pedagogika kurslari talabasi boʻlgan. 1912-yilda Qozon universiteti qoshidagi fizika-matematika jamiyatining haqiqiy aʼzosi etib saylangan. Qozon shahridagi 2-real maktabda oliy matematika va astronomiya oʻqituvchisi boʻlib ishlagan.

Nefedyev 1918-yildan Tomsk yer boʻlimi kartografiya boʻlimida geodezik, 1919–1920-yillarda Sibirni oʻrganish institutida katta kompyuter olimi boʻlgan.

1920-yilda Bosh gidrografiya boshqarmasining Ob gidrografik partiyasiga, ushbu partiyaning qutb ekspeditsiyalarida qatnashish uchun, astronom lavozimiga taklif qilingan.

Aleksandr 1921–1923-yillarda Qozon astronomik rasadxonasida astronom boʻlgan[3].

Aleksandr Nikolayevich 1922-yilda Kara dengizi va Sibir daryolarining ogʻizlarida navigatsiya xavfsizligini taʼminlash boshqarmasining astronomik boʻlimi boshligʻi etib tayinlangan.

1923-yil kuzida Perm universitetida tavsifiy, sferik va nazariy astronomiya, shuningdek, oliy geodeziya boʻyicha maʼruza qila boshlagan. Perm universitetining birinchi rektori K. D. Pokrovskiy Nefedyevni universitetning astronomiya kafedrasi professori lavozimiga tavsiya qilgan[4].

Aleksandr GUS tomonidan 1925-yilda Perm universitetining astronomiya professori sifatida tasdiqlangan. 1927-yilda Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston astronomik stansiyasi direktori lavozimiga tayinlangani munosabati bilan universitetdagi ishidan ozod qilingan.

Nefedyev 1921–1923-yillarda Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston astronomik stansiyasi direktori lavozimida faoliyat olib borgan[5].

Professor 1929-yil 15-mayda Toshkentda vafot etgan.

Manbalar tahrir

  1. Genkel M. A. Syostri-bliznesi Olga i Nina // Permskiy universitet v vospominaniyax sovremennikov / Otv. za vip. A. S. Stabrovskiy. Perm: Izd-vo Perm. un-ta, 1996. Vip. III. Uralskie prosvetiteli: semya Genkel. 156 s. 76.
  2. Покровский К. Д. Новая широтная станция в Туркестане // Природа. 1928. № 5. С. 490–491.
  3. „Полярная Почта • Просмотр темы - Нефедьев Александр Николаевич (1887-1929)“. polarpost.ru. Qaraldi: 2023-yil 21-noyabr.
  4. Pokrovskiy K. D. Novaya shirotnaya stansiya v Turkestane // Priroda. 1928. № 5. S. 490–491.
  5. Nefedev Aleksandr Nikolaevich (1887–1929) // Rossiyane v Uzbekistane. Chast II. Vklad rossiyan v razvitie nauki, ekonomiki i kulturi Uzbekistana.