Anatoliy Andreyevich Volkov (1909-yil 9-iyun Petryaevo, Rossiya imperiyasi, – 1981-yil 28-mart, Perlovka, Moskva viloyati) – sovet adabiyotshunosi, oʻqituvchi, filologiya fanlari doktori (1947), professor.

Anatoliy Andreyevich Volkov
Tavalludi 9-iyun 1909-yil[1]
Petryaevo, Rossiya imperiyasi
Vafoti 29-yanvar 1969-yil(1969-01-29)
(59 yoshda)
Perlovka
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR
Sohasi Filolog
Ish joylari Samarqand davlat universiteti
Taʼlimi Davlat taʼlim universiteti

Hayoti tahrir

1909-yil 9-iyunda Vladimir viloyati, Pokrovskiy tumani, Petryaevo qishlogʻida zemstvo shifokori Andrey Stepanovich Volkov oilasida tugʻilgan.

Uni onasi Lyubov Semyonovna tarbiyalagan. Onasi otasi bilan ajrashgach, Anatoliy Volkov Moskvaga ketgan va u yerda paxta fabrikasi omborida hisobchi boʻlib ishlagan.

Volkov 15 yoshida Moskva paxta fabrikasida ishchi boʻlib ishlay boshladi va u yerda komsomolga oʻtdi.

U keyinchalik fabrikaning komsomol rahbari boʻldi va 1930-yilda 20 yoshida Butunittifoq Kommunistik (bolsheviklar) partiyasi aʼzoligiga qabul qilindi.

U fabrikada ishlash bilan birga Moskva davlat universitetida oʻqidi.

Oʻqishni tugatgandan soʻng, Komsomol Markaziy Qoʻmitasi „Nazariy tadqiqotlar uchun“ jurnali bosh muharriri oʻrinbosari, soʻngra "Smena " jurnaliga muharrir boʻlib ishga yuborildi.

1931-yildan Leningraddagi SSSR Fanlar akademiyasining Adabiyot instituti aspiranti, 1937-yilda „Rossiya imperializmining poetik uslubi“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan[2].

Aspiranturada oʻqish bilan bir vaqtda u „Pravda“ gazetasining Leningrad boʻlimi muxbiri boʻlgan va komsomol yozuvchilari uyushmasini boshqargan.

Aspiranturadan soʻng u „Goslitizdat“ nashriyotida muharrir va boʻlim mudiri sifatida Moskvaga qaytib keldi.

Sovet-fin urushi qatnashchisi. Urushda yarador boʻlgan va armiya safidan chiqarilgan.

Ulugʻ Vatan urushi yillarida evakuatsiya fanidan dars bergan, 1942-yildan boshlab Samarqand davlat universiteti prorektori boʻlgan. Urushdan keyin 1947-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi.

Moskva pedagogika institutida dars bergan. Butunittifoq xorijiy mamlakatlar bilan madaniy aloqalar jamiyati bosh muharriri, SSSR Pedagogika fanlari akademiyasi milliy maktabi qoshidagi Rus tilini oʻqitish ilmiy-tadqiqot institutida rus tili adabiyoti oʻqitish metodikasi boʻlimining birinchi mudiri boʻlgan. 1953-yilda u „XIX asr oxiri va XX asr boshlari rus adabiyotining ocherklari“ kitobi uchun Stalin mukofotiga nomzod boʻlgan, ammo Stalin mart oyida vafot etgan va oʻsha yili hech qanday mukofot berilmagan.

U 1981-yilda vafot etdi va Novokunsevo qabristoniga dafn qilindi.

Mehnati tahrir

Adabiy asarlari asosan 19-asr oxiri va 20-asr boshlari rus adabiyotining rivojlanishiga bagʻishlangan. Uning Maksim Gorkiy, A. I. Kuprin, A. S. Serafimovich, Demyan Bedniy ijodiga oid fundamental tadqiqotlari koʻpchilikka maʼlum va mashhur. Yozuvchining muharrirligi ostida koʻplab sovet mualliflarining toʻplamlari nashr etilgan. Pedagogika universitetlari uchun 1957—1977-yillarda oltita nashrdan oʻtgan „XX asr rus adabiyoti“ darsligi muallifi hisoblanadi.

Bibliografiyasi tahrir

– Komsomol adabiyoti uchun: toʻplam / A. Volkov va B. Meilax. – Moskva: Yosh gvardiya („Oʻzgarishlar“ kutubxonasi), 1931. – 32 b. – Rus imperializmi sheʼriyati. – Moskva: Goslitizdat, 1935. – 219 b. – Rus imperializmining sheʼriy uslubi: fanlar nomzodi ilmiy darajasini olish uchun dissertatsiya tezislari / A. A. Volkov; SSSR Fanlar akademiyasi. – Leningrad: turi. SSSR Fanlar akademiyasi, 1935. – 5 b. – A. M. Gorkiy: Moskvadagi „Bilimlar“ jamiyatining markaziy maʼruza zalida oʻqilgan ommaviy maʼruzaning stenogrammasi. – Moskva: Pravda, 1950. – 39 b. – A. S. Serafimovich: Tanqidiy-biografik insho. – Moskva: Goslitizdat, 1951. – 116 b. – 19-asr oxiri – 20-asr boshlari rus adabiyotining insholari. – Moskva: Goslitizdat, 1952. – 576 b. – 19-asr oxiri – 20-asr boshlari rus adabiyotining insholari. – 2-nashr, rev. va qoʻshimcha – Moskva: Goslitizdat, 1955. – 564 b. – M. Gorkiy va 19-asr oxiri 20-asr boshlari adabiy harakati. – Moskva: Sovet yozuvchisi, 1951. – 532 b. – M. Gorkiy va 19-asr oxiri 20-asr boshlari adabiy harakati. – Ed. korr. va qoʻshimcha – Moskva: Sovet yozuvchisi, 1954. – 495 b. – A. M. Gorkiy: Maʼruzalar … / Doktor Filol. fan prof. A. A. Volkov; Yuqori stol KPSS Markaziy – Qoʻmitasi qoshidagi maktab. Rus tili va adabiyoti kafedrasi. – Moskva: [b. i.], 1953. – 86 b. – A. S. Serafimovich ijodi. – Moskva: Bilim, 1954. – 32 b. – Rus adabiyoti va 1905-1907 yillar inqilobi. – Moskva: Bilim, 1955. – 40 b. – A. M. Gorkiy va sovet davri adabiy harakati. – Moskva: Sovet yozuvchisi, 1958. – 664 b. – A. I. Kuprin. – Moskva: Bilim, 1959. – 32 b. – A. I. Kuprin ijodi. – Moskva: Sovet yozuvchisi, 1962. – 432 b. – A. S. Serafimovichning ijodiy yoʻli. – Moskva: Goslitizdat, 1960. – 415 b. – A. S. Serafimovichning ijodiy yoʻli. – 2-nashr. – Moskva: Goslitizdat, 1963. – 382 b. – Sovet adabiyoti: taniqli rus yozuvchilari: chet ellik talabalar uchun darslik / A. A. Volkov, L. I. Zalesskaya, M. P. Zalesskiy. – Moskva: Oliy maktab, 1968. – 301 b. – Rassomning yoʻli: M. Gorkiy oktyabrgacha. – Moskva: Badiiy adabiyot, 1969. – 407 b. – A. S. Serafimovich: Hayot va ijod haqida insho. – Moskva: Taʼlim, 1969. – 239 b. – Ivan Bunin nasri. – Moskva: Moskva ishchisi, 1969. – 446 b. – A. M. Gorkiy va sovet davri adabiy harakati. – 2-nashr, qoʻshimcha. – Moskva: Sovet yozuvchisi, 1971. – 575 b – Lenin va Gorkiy. – Moskva: Sovremennik, 1972. – 287 b. – Lenin va Gorkiy. – 2-nashr, qoʻshimcha. – Moskva: Sovremennik, 1974. – 383 b. – A. M. Gorkiy. – Moskva: Taʼlim, 1975. – 206 b. – Yeseninning badiiy izlanishlari. – Moskva: Sov. yozuvchi, 1976. – 440 b. – Gorkiyning badiiy dunyosi: Sovet yillari. – Moskva: Sovremennik, 1978. – 367 b. – A. I. Kuprin ijodi. – 2-nashr. – M.: Badiiy adabiyot, 1981. – 360 b. – Zamondoshlar va salaflar: Adabiy insholar. – M.: Sovremennik, 1984. – 336 b.

Manbalar tahrir