Vikipediya

Andrew Gelman

Andrew Eric Gelman talaffuzi: Endryu Erik Gelman[1] (1965-yil 11-fevralda tugʻilgan) — amerikalik statistik mutaxassis, Kolumbiya universitetining statistika va siyosatshunoslik professori.

Andrew Gelman
Tavalludi 11-fevral 1965-yil (1965-02-11) (59 yosh)
Philadelphia, Pennsylvania
Fuqaroligi American
Millati American
Sohasi Statistics
Ish joylari Columbia University
Taʼlimi Massachusetts Institute of Technology (SB)
Harvard University (MA, PhD)
Tezis sarlavhasi Topics in Image Reconstruction from Emission Tomography
Akademik rahbarlari Donald Rubin
Mukofotlari COPSS Presidents' Award (2003)
Veb-sayt stat.columbia.edu/~gelman/

Gelman 1986-yilda MITda matematika hamda fizika fanlari boʻyicha bakalavr darajasini oldi, oʻqish davomida Milliy xizmatlari uchun stipendiyaga ega boʻlgan. Shundan soʻning1987-yilda fan magistri va 1990-yilda Donald Rubin rahbarligida Garvard universitetining statistika boʻyicha falsafa doktori unvonini oldi[2][3].

Andrew Eric Gelman talaffuzi: Endryu Erik Gelman uch marta Amerika Statistika Assotsiatsiyasining eng yaxshi statistik dastur mukofotiga sazovor boʻlgan[4]. U Amerika Statistika Assotsiatsiyasi va Matematik Statistika Institutining saylangan aʼzosi. Bundan tashqari 2020-yilda Amerika sanʼat va fanlar akademiyasining (AAAS) aʼzosi etib saylangan[5].

Shaxsiy hayoti tahrir

Gelman Matematika jihatidan erta rivojlangan yoshlarni oʻrganish ishtirokchisi[6]. Gelman 2002-yilda Karolin Rozentalga turmushga chiqdi[7] va uning uch farzandi bor[8].

Oʻz davrining mutahisi Psixolog Susan Gelman talaffuzi: Syuzan Gelman uning opasi, Karikaturachi Woody Gelman talaffuzi: Vudi Gelmanesa uning amakisi[9].

Ish jarayoni tahrir

 
2017-yilda Vashington universitetida nutq soʻzladi.

Gelman hozirda Kolumbiya universitetida siyosatshunoslik va statistika professori. Gelman statistik falsafa va usullarga, ayniqsa Bayes statistikasi[10] va hierarchical talaffuzi: ierarxik models katta hissa qoʻshgan[11]. U Stan statistik dasturlash asosini ishlab chiqishga rahbarlik qilgan.

Statistik xulosalar va gipotezalarni tekshirish boʻyicha istiqboli tahrir

Gelmanning statistik xulosaga boʻlgan yondashuv sitatistik ahamiyatga ega boʻlishni qidirishdan koʻra, oʻzgaruvchanlik va maʼlumotlar oʻrtasidagi bogʻlanishni oʻrganishga urgʻu beradi[12]. Gelmanning taʼkidlashicha, uning gipotezalarni sinab koʻrishga boʻlgan yondashuvini quydagicha aytdi, odatda statistik xulosalar uchun qilingan amalning „anʼanaviy nuqtai nazarga qarama-qarshi“[13]. Standart yondashuv nol boʻlgan gipotezani rad etish maqsadiga ega boʻlishi mumkin boʻlsada, Gelman rad etishdan koʻp narsani oʻrganish mumkin emasligini taʼkidlaydi. Boshqa tomondan, rad qilmaslik sizga nimanidir aytad: „u sizning tadqiqotingiz shovqinli ekanligini, tadqiqotda sizni qiziqtirgan narsani aniqlash uchun yetarli maʼlumot yoʻqligini aytadi — hatto tadqiqot mukammal bajarilgan boʻlsa ham hamda oʻlchovlar xolis boʻlsa va sizning namunangiz populyatsiyangizning vakili boʻlsa va boshqa tasdiqlar. Bu qandaydir foydali bilim boʻlishi mumkin, demak, siz shovqin boʻlishi mumkin boʻlgan qandaydir amalnini tushuntirishga harakat qilyapsiz.“ Gelman fanning kattaroq tasdiqlovchi va soxtalashtiruvchi paradigmalari kontekstida oʻz ish faoliyati haqida blog postini yozgan[14]. Gelmanning statistik xulosaga oʻziga xos yondashuvi uning asarlari, mashhur blogi hamda koʻplab nashr qilingan asarlarining asosiy takrorlanadigan mavzusidir[15].

Ommabop matbuot tahrir

Gelman siyosatshunoslik va statistikani jurnalistlar va jamoatchilik uchun yanada qulayroq qilish borasidagi sayharakatlari bilan mutahasislaridan ajralib turadi. U The Washington Post tomonidan chop etilgan „The Monkey Cage“[16] blogining asosiy mualliflaridan biri edi. Bu blog siyosat haqida xabardor sharhlar berishga va siyosatshunoslikni yanada qulayroq tushunilishga bagʻishlangan edi. Gelman bundan tashqari, ijtimoiy fanlardagi statistik amaliyotlar bilan shugʻullanadigan oʻz blogini ham yuritadi. U tez-tez Bayesian statistikasi, maʼlumotlarni koʻrsatish hamda ijtimoiy fanlardagi qiziqarli tendentsiyalar haqida yozadi The New York Times gazetasidagi maqolalarga koʻra, blogda „u fanlardagi eng yaxshi statistik amaliyotlar haqida oʻz fikrlarini eʼlon qiladi va u bemani va ilmiy boʻlmagan maʼlumotlarga tez-tez urgʻu beradi… U etarlicha hurmatga sazovor, uning yozuvlari sevib oʻqiladi; u oʻzining koʻplab tanqidlari kuchli schadenfreude tuygʻusi bilan zavqlanadigan darajada kechadi“. Gelman kamyob boʻlgan uslubiy ishlarning taniqli tanqidchisi boʻlib, u bunday ishlarni replication crisis hissa qoʻshayotganini aniqlaydi[17].

Bibliografiya tahrir

  • Endryu Gelman, Devid Park, Boris Shor va Jeronimo Kortina. " Qizil shtat, koʻk davlat, boy davlat, kambagʻal shtat: Nima uchun amerikaliklar oʻzlari kabi ovoz berishadi (2-nashr). Prinston universiteti matbuoti, 2009 yil. ISBN 0-691-14393-5
  • Endryu Gelman va Jennifer Xill. " Regressiya va koʻp darajali/ierarxik modellar yordamida maʼlumotlarni tahlil qilish ". Kembrij universiteti nashriyoti, 2006 yil.ISBN 978-0-521-68689-1
  • Endryu Gelman va Debora Nolan. " Oʻqitish statistikasi: hiylalar sumkasi ". Oksford universiteti matbuoti, 2002 yil.ISBN 978-0-19-857224-4ISBN 978-0-19-857224-4
  • Endryu Gelman, Jon B. Karlin, Hal S. Stern, Devid Dunson, Aki Vehtari va Donald B. Rubin. " Bayes maʼlumotlarini tahlil qilish " (3-nashr). Chapman & Hall / CRC, 2013 yil. ISBN 1-4398-4095-4
  • Endryu Gelman, Jennifer Xill va Aki Vehtari. " Regressiya va boshqa hikoyalar ". Kembrij universiteti nashriyoti, 2020.ISBN 978-1107023987ISBN 978-1107023987

Manbalar tahrir

  1. ↑ Gelman. „Topics in Image Reconstruction from Emission Tomography“. Columbia University. 6-iyun 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-oktabr 2022-yil.
  2. ↑ Kesselman. „Statistics comes to Swarthmore College“ (10-sentabr 2014-yil). — „...familiar name on that very short list of all Harvard Statistics PhD alumni: Columbia University political science and statistics professor Andrew Gelman in 1990“. 30-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-noyabr 2016-yil.
  3. ↑ „Andrew Gelman, Department of Statistics and Department of Political Science, Columbia University“. www.stat.columbia.edu. 23-sentabr 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-oktabr 2022-yil.
  4. ↑ „Outstanding Statistical Application Award“. American Statistical Association. 2016-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ „AAAS Fellows Elected“ (PDF). Notices of the American Mathematical Society. 67-jild. 22–avgust 2020–yilda asl nusxadan (PDF) arxivlandi. Qaraldi: 27–sentabr 2020–yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  6. ↑ „"Life Paths and Accomplishments of Mathematically Precocious Males and Females Four Decades Later"“. 5-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-may 2022-yil.
  7. ↑ „WEDDINGS; Caroline Rosenthal, Andrew Gelman“. The New York Times (12-may 2002-yil). 13-dekabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr 2016-yil.
  8. ↑ „The way science works…or doesn't“. Life After Baby. 2017-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-noyabr 2016-yil.
  9. ↑ Gelman. „Uncle Woody“. Statistical Modeling, Causal Inference, and Social Science (14-iyul 2006-yil). 2018-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-iyul 2018-yil.
  10. ↑ Andrew Gelman, John B. Carlin, Hal S. Stern and Donald B. Rubin. „Bayesian Data Analysis“ (2nd edition). Chapman & Hall/CRC, 2003. ISBN 978-1-58488-388-3
  11. ↑ Gelman, Andrew (2006). „Multilevel (hierarchical) modeling: what it can and cannot do“ (PDF). Technometrics. 48-jild, № 3. 432–435-bet. doi:10.1198/004017005000000661. 6 May 2006da asl nusxadan (PDF) arxivlandi.
  12. ↑ Gelman, Andrew. Regression and Other Stories. Cambridge University Press, 2022 — 59 bet. 
  13. ↑ „What hypothesis testing is all about. (Hint: It's not what you think.) | Statistical Modeling, Causal Inference, and Social Science“ (inglizcha). statmodeling.stat.columbia.edu. 10-fevral 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-fevral 2022-yil.
  14. ↑ „Confirmationist and falsificationist paradigms of science | Statistical Modeling, Causal Inference, and Social Science“ (inglizcha). statmodeling.stat.columbia.edu. 4-aprel 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-mart 2022-yil.
  15. ↑ Gelman, Andrew. Regression and Other Stories (en), 23-iyul 2020-yil. DOI:10.1017/9781139161879. ISBN 9781139161879. 2022-yil 10-fevralda qaraldi. 
  16. ↑ „Monkey Cage“. The Washington Post. 19-noyabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-noyabr 2016-yil.
  17. ↑ Dominus, Susan. „When the Revolution Came for Amy Cuddy“ (inglizcha). The New York Times (18-oktabr 2017-yil). 3-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-oktabr 2017-yil.

Havolalar tahrir 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrew_Gelman&oldid=3731427" dan olindi