Asop (qadimgi yunoncha: Ἀσωπὸς Ἀsωpὸs) — qadimgi yunon mifologiyasida daryo xudosi[1]. Asoplar deb ataladigan daryolardan ikkita eng yirik va eng mashhurlari Sikyon va Boeotiya mifologiyada oʻz oʻrnini topgan va bundan tashqari, mifologik afsonalarda bu ikki daryo koʻpincha aralashib ketadi[2].

Okean va Tefining oʻgʻli; yoki (Akusilayga koʻra) Pero va Poseidon; yoki Zevs va Evrinom. Phliasians koʻra, Selus va Poseydon oʻgʻli[3]. Metopaning xotini. Oʻgʻillari Ismen va Pelagont va 20 qizi (ulardan biri Egina). Boshqalarga koʻra, Pelasg va Ismenning oʻgʻillari va 12 qizi: Kerkira, Salamina, Egina, Pirena, Κλεώνη, Thebe, Tanagra, Thespia, Asopida, Sinope, Ornia, Chalkis[4]. Yoki uning 9 ta qizi bor: 3 ta suyukli Zevs, 3 tasi Poseydon, 2 tasi Apollon, 1 tasi Germes[5]. Qizlar orasida Euboea ham nomlanadi. Phliunt aholisining soʻzlariga koʻra, uning 3 qizi bor: Korkira, Aegina va Thebe[6]. Aegina va Thebe Asopusning kichik qizlari[7]. Asopning qizlari Memnon uchun motam tutdilar[8][9].

Zevs qizini oʻgʻirlaganida, Asop uni taʼqib qildi, lekin Zevs uni momaqaldiroq bilan urdi. Shuning uchun Asop daryosida koʻmirlar mavjud[10]. Burgut qiyofasini olgan Zevs tomonidan magʻlubiyatga uchradi[11]. Fliasiylar va siyoniyaliklarning fikriga koʻra, Milet yaqinida dengizga oqib oʻtadigan Meander daryosi Peloponnesga yetib boradi va Asopni tashkil qiladi[12]. Ivikning soʻzlariga koʻra, Sikyondagi Asop Frigiyadan oqib oʻtadi[13]. Uni buqa bilan tenglashtirishadi[14].

Manbalar tahrir

  1. Мифы народов мира. Энциклопедия. В 2 томах. М.: Советская энциклопедия, 1991—92 — 115 bet. 
  2. Любкер Ф. Asopus // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 169.
  3. Pavsaniy. Opisanie Elladi II 12, 4
  4. Диодор Сицилийский. Istoricheskaya biblioteka IV 72, 1
  5. Коринна, fr. 1 Peydj
  6. Pavsaniy. Opisanie Elladi II 5, 2
  7. Пиндар. Istmiyskie pesni VIII 18
  8. Квинт Смирнский. Posle Gomera II 718—730
  9. Asopus // Реальный словарь классических древностей / авт.-сост. Ф. Любкер ; Под редакцией членов Общества классической филологии и педагогики Ф. Гельбке, Л. Георгиевского, Ф. Зелинского, В. Канского, М. Куторги и П. Никитина. — СПб., 1885. — С. 169.
  10. Псевдо-Аполлодор. Mifologicheskaya biblioteka I 9, 3; III 12, 6
  11. Нонн Панополитанский. Deyaniya Dionisa XXIII 279
  12. Pavsaniy. Opisanie Elladi II 5, 3
  13. Страбон. Geografiya VI 2, 4
  14. Клавдий Элиан. Pyostrie rasskazi II 33

Adabiyotlar tahrir

  • Asopus // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.