Atika bint Yazid (arabcha: عاتكة بنت يزيد) shuningdek, Atika bint Yazid ibn Muoviya Damashqda Umaviylar halifaligida tugʻilgan Umaviylar malikasi edi. U otasi vafot etgach taxtga oʻtirgan Umaviylar sulolasining ikkinchi hukmdori (680-683) Makka qamali paytida Xevron shahrida vafot etgan Yazid I ning qizi edi. Umaviylar sulolasining beshinchi hukmdori (685-705) Abdulmalik ibn Marvonning turmush oʻrogʻi boʻlgan. Baʼzilar uni olima deb atashgan, chunki u islomni, ayniqsa hadisdan ilmi boʻlgan. Abu Sufyon oilasining kambagʻal aʼzosi uchun barcha yiqqan pullarini bergani uchun uni saxiy deb ham atashgan.[1]

Musulmon dunyosida tutgan oʻrni tahrir

Biroq, Atika bint Yazid oʻn toʻrttadan oʻn ikki Umaviy xalifasiga qarindosh boʻlgani uchun tanilgan edi. Bu ularning oldida hijobini yechib yurishga imkon bergan. Xalifalar orasida bu darajada mahram boʻlgan boshqa hech bir ayol maʼlum emas.[2] U nabirasi Al Valid II vafotidan keyin tirik qolgan.[3] Asosan Iroqda joylashgan kurd tilida soʻzlashuvchi yazidiylar etnik-diniy jamoasi tomonidan eʼtiqod qilinadigan yazidiy dinida Sulton Yazid juda hurmatga sazovor ilohiy shaxsdir. Aksariyat zamonaviy tarixchilar Yazid nomi xalifa Yazid nomidan kelib chiqqan deb hisoblaydilar. Yazidiy diniy ilm-fanida Sulton Yazid va ikkinchi Umaviy halifi oʻrtasida hech qanday aloqa izi yoʻq. Umaviylar tarafdori boʻlgan, ayniqsa Yazidga xayrixohlik, 12-asrgacha kurd togʻlarida mavjud boʻlgan. Yazidiy nomi bu guruhga kelib chiqishi umaviylar boʻlgani uchun qoʻllanganga oʻxshaydi.

U bilan bogʻliq xalifalar tahrir

U bilan qarindosh boʻlgan xalifalar:

Yoʻq. xalifa Aloqa
1 Muoviya I Bobosi
2 Yazid I Otasi
3 Muoviya II Akasi
4 Marvon I Qaynotasi
5 Abdulmalik Eri
6 Al-Valid I Oʻgay oʻgʻillar
7 Sulaymon
9 Yazid II Oʻgʻli
10 Hisham Oʻgay oʻgʻil
11 Al-Valid II Nabira
12 Yazid III Oʻgay nabiralar
13 Ibrohim ibn Valid

Manbalar tahrir

  1. The Ideal Muslimah. Islamic Books. 2015-yil 11-fevralda qaraldi. 
  2. „لحلقة (29) عاتكة بنت يزيد بن معاوية (العالمة السّخيّة (Atikah bint Yazid bin Muwaiyah, The Generous scholar (Arabic))“. alssunnah.com. 2013-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-fevral.
  3. „موسوعة شبكة المعرفة الريفية (Atikah bint Yazid bin Muwaiyah (Arabic))“. encyc.reefnet.gov.sy. 2015-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 11-fevral.