Austenit

Austenit – temir-uglerod qotishmalarining tarkibiy tuzilmalaridan biri. uglerodning u-temirdagi qattiq eritmasi. Ingliz tadqiqotchisi R. Austen (1843–1902) nomiga qoʻyilgan. Uglerodli poʻlatlarda austenit odatda 727° dan (kritik nuqtadan) yuqori temperaturadagina barqaror boʻladi, ammo asta-sekin sovitib borilsa, temperatura 727° ga yetganda ferrit va sementitga, ya’ni perlitga parchalanadi. Austenitning kristall panjarasi qirralari markazlashgan kub, panjara parametrlari austenit tarkibidagi uglerod miqdoriga qarab oʻzgaradi va 3,63 dan 3,68 A gacha boʻladi. 1147°da u temirda eng koʻp miqdorda (2,14%) uglerod eriydi, binobarin, shu temperaturada austenit tarkibida 2,14% uglerod boʻladi. Temperatura pasaygan sari, austenit tarkibidagi uglerod miqdori kamayib borib, 727°da 0,8% ni tashkil etadi. Austenit yumshoq va plastikdir.

Temir-Uglerod faza diagrammasi

Austenit
Temir-uglerod qotishma fazalari
Ferrit Austenit Sementit Grafit
Temir-uglerod qotishma strukturalari
Ledeburit Martensit Perlit Sorbit Troostit Beynit
Po`latlar
Konstruktsiyaviy po`lat (0,8 % gacha C) Asbobsozlik po`lati (~2 % gacha C) Zanglamaydigan po`lat (xrom bilan ligerlangan) Issiqqa chidamli po`lat Mustahkamligi yuqori po`lat
Cho`yanlar
Oq cho`yan (mo`rt, tarkibida ledeburit bor va grafit mavjud emas) Kulrang cho`yan (grafit plastina shaklida) Bolg`alanuvchan cho`yan (grafit parchalari) Mustahkamligi yuqori cho`yan Yarim cho`yan (grafit va ledeburitdan iborat)

Austenit ($\gamma \,\!$-faza) – Temir-Uglerod qotishmalaring tarkibiy tuzilmalaridan biri. Ingliz tadqiqodchisi R. Austen (1843-1902) nomiga qoʻyilgan. Uglerodli poʻlatlarda Austenit odatda 727°C dan (kritik nuqtadan) yuqori haroratlardagina barqaror boʻladi, ammo asta-sekin sovitib borilsa, harorat 727°C ga yetganda Ferrit va sementitga, yaʻni perlitga parchalanadi. Austenitning kristall panjarasi qirralari markazlashgan kub, panjara parametrlari Austenit tarkibidagi uglerod miqdoriga qarab oʻzgaradi. 1147°Cda $\gamma \,\!$-temirda eng koʻp miqdorda (2,14%) uglerod eriydi, binobarin, shu haroratda Austenit tarkibida 2,14% uglerod boʻladi. Harorat pasaygan sari, Austenit tarkibidagi uglerod miqdori kamaya borib, 727°Cda 0,8% ni tashkil etadi. Austenit yumshoq va plastikdir.

Manbalar

• Oʻzbekiston Milliy Enciklopediyasi