Bahor ansambli

Bahor ansambli – Mukarrama Turgʻunboyeva nomidagi „Bahor“ xalq raqs ansambli – „Oʻzbekraqs“ birlashmasidagi jahonga mashhur ansambl. 1957-yil tashkil etilgan. Ansamblning asoschisi va birinchi badiiy rahbari Mukarrama Turgʻunboyeva (1979-yilgacha), shuningdek B. Aliyev, Q. Dadayev ham tashkilotchilardan. Keyingi badiiy rahbarlari: Qunduz Mirkarimova (1979 – 1988), Ravshanoy Sharipova (1988 – 1990), Maʼmura Ergasheva (1990-yildan). Musiqa rahbari Baxtiyor Aliyev (1965-yildan). 1964-yildan Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan ansambl. 1979-yildan M. Turgʻunboyeva nomida.

Bahor ansambli ijrochilarining asosini Toshkent Xoreografiya bilim yurtini tamomlagan qizlar va Toshkent davlat konservatoriyasi. Oʻzbekiston musiqa maktablarini tugatgan joʻrnavoz sozanda. xonandalar tashkil etadi. Z. Rahmatullayeva, D.Kerimova, N. Atamanova, T. Yunusova, A.Toʻlaganova, D. Abdullayeva, N. Bashirova, E. Rasulxoʻjayeva, K. Rahmatullayeva, N. Alimboyeva kabi raqqo-salar, B. Aliyev, R. Hamdamov, E. Karimov, Q. Dadayev, R. Akbarbekov, Oʻ. Rizayev, S Toʻxtasinov, B. Xoliqov, K. Nosirov, K. Komilov singari sozandalar hamda O. Matyoqubov, B. Ioʻddoshev va boshqa xonandalar ansamblning dastlabki ijodkorlaridir. Ansambl repertuarida 200 dan ortiq yakka va ommaviy raqslar bor. Bahor ansambli oʻzbek xalqining koʻp asrlar mobaynida toʻplangan anʼanaviy raqs madaniyati bilan jahon zamonaviy raqslari yutuqlarini mujassamlantirgan. U tarixiy-etnografik va zamonaviy xalq raqslari asosida yangi maz-mun kasb etuvchi sahna raqslari ijod etdi. „Zang“, „Davra“, „Katta oʻyin“, „Tanavor“, „Lazgi“, „Munojot“ kabi oʻzbek mumtoz raqslari shular jumlasidandir. Ansambl repertuarini yanada boyishi, jahonga tanilishida 60-yillarning oxiri va 70-yillarda ansamblga kelib qoʻshilgan M. Ergasheva, G. Fo-ziljonova, Oʻ. Muhamedova, G. Joʻrayeva, F. Nizomitdinova, D. Ziyoxonova, R. Ni-zomova, R. Sharipova, V. Romanova, G. Hamroyeva, M. Haydarova, D. Yunusovalarning xizmatlari kattadir. Bahor ansambli oʻz dasturini Oʻzbekistonning turli hududlariga xos yangi-yangi raqslar bilan ham boyitmoqda. Fargʻona, Namangan, Andijon, Buxoro, Toshkent, Samarqand, Xorazm raqslari qatorida Oʻzbekistonda istiqomat qiluvchi barcha xalqlar va qoraqalpoq xalqining raqslari ansambl dasturidan oʻrin olgan. „Bahor valsi“, „Diddor“, „Fargʻona ruboiysi“, „Gulnoz“, „Namangan olmasi“, „Andijon polkasi“, „Piyola“ singari fargʻonacha uslubda yaratilgan raqslar, shuningdek „Samarqand beshqarsagi“, „Buxoro davrasi“, „Xorazm lazgisi“, „Qirq qiz“, „Nilufar“, „Ok oltin“, „Dugonalar“, „Shoʻxi pari“, „Nozanin“, „Guldasta“ kabi raqslar tomoshabinlarga manzur. Mehnat shavqi aks etgan „Pilla“, „Paxta bayrami“ raqs syuitalari va „Gulsara“, „Namangancha“, „Rohat“, „Pomir raqsi“ qizlarning eng sevgan raqslaridir. „Yetti sayyora“, „Samarqand bahori“, „Qudaandalar“, „Choʻpon“, „Qoʻgʻirchoq“ kabi syujetli raqslar ansambl repertuarining xil-ma-xilligini oshirdi. Jamoa repertuaridan hind, pokiston, birma, yapon, koreys, arab, turk, afgʻon, kuba, ven-ger, Vyetnam, chex kabi jahon xalqlarining raqslari munosib oʻrin olgan. Ansamblning koʻpgina raqslari qoʻshiq bilan ijro etiladi. Qoʻshiqlarni xonandalar (Ahmadjon Shukurov, Xayrulla Lutfullayev va boshqalar)dan tashqari qizlarning oʻzlari ham sozandalar bilan aytadilar. „In-tizor“, „Uloq“, „Oʻzbegim“ kabi qizlar lapari mashhur.

Keyingi yillarda Bahor ansamblining „Besh goʻzal“, „Toʻyona“, „Oʻzbekiston qizlari“, „Navroʻz“, „Mukarramaxonim oʻy-nasa“, „Bahor nashidasi“, „Erkalab“, „Oʻzbekiston istiqloli“, „Majnuntol“ kabi ommaviy va kompozitsiyali raqslari shuhrat qozondi. Ansambl raqslarini sahnaga qoʻyganlar: Mukarrama Turgʻunboyeva, Galiya Izmaylova, Gʻaf-for Vallomatzoda, Isoxor Oqilov, Qunduz Mirkarimova, Amina Dilbo-ziy, Maʼmura Ergasheva va boshqa

Bahor ansambli 1996-yildan „Oʻzbekraqs“ birlashmasida faoliyat koʻrsatadi. Ansamblda 60 kishi qatnashadi (2000). Toshkentda Mustaqillik maydonida oʻz konsert zaliga ega. Yetakchi artistlari: Rushana Sultonova, Gulnora Nizomova, Roza Adamboyeva, Yelena Toʻxtayeva, Olima Yokubova (raqqosalar), N. Toʻraxoʻjayev, I. Hamdamov, K. Mirzayev, M. Foziljonov (sozandalar), Erkin Roʻzimatov (xonanda). Ansambl Liviya, Marokash, Jazoir, Tunis, Hindiston, Singapur, Malayziya, Pokiston, Afgʻoniston, Janubiy Koreya, Yaponiya kabi mamlakatlarda gastrolda boʻlgan. Moskvada boʻlib oʻtgan jahon yoshlari va tal abalari 6-festivali, Leypsigda oʻtkazilgan xalq raqslari 8-festivali (1971) laureati.