Biryani

Biryani yoki Biryani (urdu: بریانی hindcha: बिरयानी) — guruch (odatda basmati navi) va goʻsht, baliq, tuxum yoki sabzavotlar qoʻshilgan ziravorlardan iborat ikkinchi taom. Biryani tayyorlash uchun zarur boʻlgan ziravorlar va souslar quyidagilarni oʻz ichiga olishi mumkin: sariyogʻ, zira, chinnigullar, kardamon, doljin, dafna yaprogʻi, koriander, zaʼfaron, yalpiz oʻtlari, zanjabil, piyoz, sarimsoq.

Turli xil variantlarda bu taom butun Janubiy Osiyoda, shuningdek arab mamlakatlarida va Gʻarbdagi Janubiy Osiyo jamiyatida keng tarqalgan. Koʻrinishidan, u eronlik ildizlarga ega va Hindiston yarimoroliga eronlik savdogarlar va sayohatchilar tufayli kelgan

„Biryani“ soʻzi forscha berya(n) (fors forscha: بریان ‎ qovurilgan)^[1] degan ma'noni anglatadi. Biryani dahi chatney yoki raita, korma, kori, tuzlangan karam, qisqichbaqalar kabi boshqa hind taomlari bilan yaxshi birlashadi.

Biryani turlari

Bombey Biryani

Iroq biryani

Biryani tovuq goʻshti bilan

Dunpauk

Haydarobod biryani

Haydarabod biryani vegetarian emas va butun Hindistonda keng tarqalgan. Baliq, bedana, quyon, kiyik goʻshti, qisqichbaqalar bilan bu taomning koʻplab turlari mavjud. Eng mashhur variant — marinadlangan goʻshtli Kachi Axni Biryani.

Dindigul Biryani

Dindigul biryani seeraga samba guruchidan tayyorlanadi va Tamil Naduda keng tarqalgan.

Eron biryani

Safaviylar orasida „Biryan palov“ (forscha : بریان پلو) deb atalgan taom tandirda marinadlangan qoʻzichoq yoki tovuq goʻshtidan sous bilan yoki ziravorlar, oʻtlar, mayiz, oʻrik, anor urugʻlari kabi quritilgan mevalardan tayyorlanadi. Bugʻda pishirilgan guruch garnitür sifatida xizmat qiladi^[2].

Eronda biryanining eng keng tarqalgan nomi Dam Pukht boʻlib, „bugʻlangan“ degan maʼnoni anglatadi. Myanma va boshqa baʼzi mamlakatlarda bu nom danpaukga aylantirilgan.

Sind biryani

Sind biryani Pokistonda mashhur. Pokiston xalqaro aviakompaniyasining koʻplab gʻarbiy yoʻnalishlari ushbu taomga tortiq qiladi va shu bilan milliy oshxonani ommalashtiradi.

Kalkutta Biryani

Biryani eng mashhur navlaridan biri Kalkuttaning kambagʻal hududlarida birinchi marta tarqaldi, shuning uchun undagi goʻsht kartoshka bilan almashtirildi. Endi kartoshkaning koʻpligi Kalkutta biryanining oʻziga xos xususiyati hisoblanadi, bu esa taomga goʻsht qoʻshishga toʻsqinlik qilmaydi.

Dunpauk

Myanmada bu taom danpauk yoki danbauk sifatida tanilgan^[3]. Ajralib turadigan xususiyati guruch va tovuq birga pishiriladi. Bundan tashqari, guruchning basmati emas, balki mahalliy navlari ishlatiladi. Boshqa ingredientlar orasida kaju, noʻxat, mayiz, yogurt, chinnigullar, doljin va dafna barglari mavjud. Koʻpincha piyoz va bodringli salat bilan birga beriladi.

Tay biryani

Tailandda taomning mashhur oʻzgarishi khau mok deb ataladi. Aholining musulmon qismi unga echki goʻshti qoʻshadi, ammo pishirish jarayonida tovuq va mol goʻshti ham ishlatiladi.

Shri-Lanka Biryani

Shri-Lankada biryani musulmonlar orasida eng mashhur boʻlib, tovuq, mol yoki qoʻzichoq bilan birga beriladi. Bu yerda ziravorlar koʻp hind taomlariga qaraganda koʻproq ishlatiladi.

Nasi-biryani

Bu Malayziya va Singapurdagi taomning mahalliy nomi. Asosiy ingredient tovuq, qoʻzichoq yoki baliqdir. Filippinning baʼzi qismlarida xuddi shu taom nasin-biringi sifatida tanilgan.

Yana qarang

Palov
Qovurilgan guruch
kitchari
Jambalaya
Isfaxon biryani

Manbalar

↑ American Heritage Dictionary of the English Language, Oxford English Dictionary
↑ Iradj Afshar. Farhang-e Iranzamin
↑ A visit to the land of pagodas and enchanting cuisine, 2011-05-25da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-08-12

Havolalar

Briyani. Net — Biryani va tegishli taomlar haqida sayt
tovuq biryani retsepti

[1] American Heritage Dictionary of the English Language, Oxford English Dictionary

[2] Iradj Afshar. Farhang-e Iranzamin

[3] A visit to the land of pagodas and enchanting cuisine, 2011-05-25da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-08-12

[1]

[2]

[3]