Buklanadigan smartfon (shuningdek, buklanuvchi telefon yoki oddiygina buklanuvchi deb ham ataladi) – bu buklanadigan shakl faktorli smartfon. Konsepsiyaning baʼzi variantlari sharnirda bir nechta sensorli panellardan foydalanadi, boshqa dizaynlarda esa moslashuvchan displey ishlatiladi. Bunday qurilmalar konsepsiyasi 2008-yilda Nokia kompaniyasining “Morph” konsepsiyasi va 2013-yilda Samsung Electronics tomonidan taqdim etilgan (moslashuvchan OLED displeylardan foydalanadigan kengroq konsepsiyalar toʻplamining bir qismi sifatida) konsepsiyasiga borib taqaladi. Buklanuvchilar OLED displeylari bilan 2018-yilning noyabr oyidan paydo boʻla boshladi.

Baʼzi qurilmalar vertikal oʻq boʻylab kengroq, planshetga oʻxshash shaklga buklanishi mumkin, lekin kichikroq, buklangan holatda foydalanish mumkin; displey yigʻilganda qurilmaning orqa tomoniga buklanishi mumkin (Royole FlexPai va Huawei Mate X kabi) yoki bukletga oʻxshash dizayndan foydalanishi mumkin, bu yerda kattaroq, buklangan ekran ichki qismda va uning ekranida joylashgan. Gorizontal buklanadigan smartfonlar ham ishlab chiqarilgan boʻlib, odatda qisqichbaqasimon shakl faktoridan foydalaniladi.

Tijoriy ravishda chiqarilgan buklanadigan smartfonlarning birinchi avlodi ularning chidamliligi, shuningdek, yuqori narxlari bilan bogʻliq xavotirlarga duch keldi.[1][2][3][4]

Tarix tahrir

 
Kyocera Echo buklanadigan smartfonlarning hozirgi avlodi uchun poydevor edi.

2006-yilda Polymer Vision kompaniyasi oʻquvchi sifatida ham xizmat qiladigan Mobil Jahon Kongressida (MWC) oʻralgan konsepsiyani va buklanadigan smartfon Readiusni namoyish etdi.[5][6][7]

2008-yilda Nokia “Morf” deb nomlangan moslashuvchan qurilmaning animatsion konsepsiyalarini taqdim etdi, uning uch qavatli dizayni boʻlib, uni turli shakllarga egilishi mumkin edi. Konsepsiya boʻyicha 2019-yilgi retrospektivda CNET Morph-ni tijorat maqsadida ishlab chiqarilgan buklanuvchi telefonlarning birinchi toʻlqini, shuningdek, kelajakdagi imkoniyatlarning namoyishi deb hisoblash mumkinligini taʼkidladi.[8]

2011-yilda Kyocera 3,5 duymli bir juft sensorli ekranga ega boʻlgan Echo deb nomlanuvchi ikkita sensorli Android smartfonini chiqardi. Displeylarda ikkita alohida ilova koʻrsatilishi mumkin, bitta ilova butun ekranni qamrab olishi mumkin, maʼlum ilovalarda esa “optimallashtirilgan” ikki panelli tartiblar ham mavjud edi.[9][10] Ikki yil oʻtgach, NEC Yaponiyada Medias W-ni chiqardi. Echo-dan farqli oʻlaroq, ikkinchi darajali ekranni telefon orqasiga yigʻish mumkin. Kamera bir xil sensor ham oldinga, ham orqaga qarab turishi uchun ekran bilan aylantirildi.[11] 2017-yilda ZTE Medias W-ga o‘xshash ilgakli Axon M-ni chiqardi. ZTE zamonaviy smartfonlarning yanada kuchli jihozlari va takomillashtirilganligini ta’kidladi. Android-da koʻp vazifalilik va planshetni qoʻllab-quvvatlash, ushbu tajribani yaxshilashga yordam berdi.[12]

Yupqa, moslashuvchan OLED displeylarining rivojlanishi yangi dizaynlar va shakl omillarini yaratish imkoniyatini yaratdi. 2013-yilda o‘zining Consumer Electronics Show asosiy nutqida Samsung egiluvchan displeylarni o‘z ichiga olgan smartfonlar uchun Youm kodli bir nechta konsepsiyalarni taqdim etdi. Shunday konsepsiyalardan biri planshet oʻlchamidagi yagona, uzluksiz displeyga tashqariga buklana oladigan smartfon edi. Birinchi Youm konsepsiyasi uni ishlab chiqarish modeliga aylantirgan Galaxy Note Edge boʻldi - ekranning bir qismi oʻng tomondagi ramka ustiga egilgan edi. [13][14][15][16]

OLED-displeylardan foydalangan holda buklanadigan telefonlarni ishlab chiqish boʻyicha mish-mishlar 2018-yilda tezroq paydo boʻla boshladi. 2018-yilning yanvar oyida LG Electronics buklanadigan smartfon uchun dizayn patentini olgani haqida xabar berilgan edi.[17] Iyun oyida Microsoft oʻzining “Andromeda” kod nomi bilan atalgan Surface liniyasining bir qismi sifatida shunga oʻxshash qurilmani ishlab chiqarayotgani haqida xabar berilgan edi.[18][19] Samsung ham shunday qurilmani ishlab chiqayotgani aytilgan edi.[20]

 
Ochiq Samsung Galaxy Fold
 
Yarim ochiq Huawei Mate X

2019-yil yanvar oyida Xiaomi bosh direktori Lin Bin Sina Weibo’da videorolikni e’lon qildi, unda u ikki qanotli smartfon prototipini ichkariga bukish imkoniyatini namoyish etdi.[21] Samsung kompaniyasi Galaxy Fold’ni 2019-yil fevral oyida Mobile World Congress’dagi media tadbirida rasman namoyish qildi[22] Anjumanda Galaxy Fold bilan bir qatorda Huawei Mate X,[23] va TCL kabi boshqa buklanadigan telefonlar ham taqdim etildi va uning “DragonHinge” texnologiyasi (jumladan, bilaguzuk uslubidagi qurilma) mavjud bo‘lgan turli prototip konsepsiyalari taqdim etildi.[24] LG smartfonlar bozorida bozor ulushini qayta qo‘lga kiritishga ko‘proq e’tibor qaratish istagini bildirgan holda, buklanadigan qurilmani namoyish qilmadi. Biroq u oʻzining LG V50 smartfoni uchun “Ikki ekranli” korpus aksessuarini taqdim etdi - folio uslubidagi korpus, ichida ikkilamchi displey paneli mavjud.[25]

Huawei 2020-yil 24-fevralda Mate Xs-ni asl Mate X-ning apparat versiyasi sifatida e’lon qildi; u 2020-yil mart oyida Xitoydan tashqarida “global bozorlarda” sotuvga chiqarildi. Qurilma yanada mustahkam displey, yaxshilangan ilmoq funksiyasi va qayta ishlangan sovitish tizimi, shuningdek, yangi Kirin 990 5G SoC va EMUI 10 bilan Android 10 bilan jihozlangan.[26] Keyinchalik Samsung 2020-yil sentabr oyida Samsung Galaxy Z Fold 2 smartfonini namoyish qildi.

 
Xiaomi Mi MIX Fold

2021-yil 25-fevralda Huawei Huawei Mate X2 ni chiqardi. 2021 yil mart oyida Xiaomi Technology Xiaomi Mi MIX Fold ni eʼlon qildi. 2021-yil avgust oyida Samsung Galaxy Z Fold 3 va Samsung Galaxy Z Flip 3 chiqarildi.

Samsung Galaxy Z Fold 4 va Samsung Galaxy Z Flip 4 2022-yil avgust oyida Galaxy Unpacked nashrida eʼlon qilindi. Galaxy Z Fold 4 2022-yil 10-avgustda, Galaxy Z Flip 4 esa 2022-yil 26-avgustda sotuvga chiqariladi.

Motorola Mobility 2022-yil 11-avgustda Moto Razr 2022-ni ishga tushirdi, u hozirda faqat Xitoy bozorida mavjud, biroq u keyinchalik boshqa jahon bozorlarida ham sotilishi mumkinligi haqida taxminlar bor.[27][28][29]

Detallari tahrir

Displey materiallari tahrir

Buklanadigan smartfonlar odatda shishadan koʻra moslashuvchan, plastik OLED displeylardan foydalanadi (masalan, Corning kompaniyasining Gorilla Glass mahsuloti, bu koʻpchilik oʻrta va yuqori darajadagi smartfonlarda qoʻllanadi). Plastik displeylar tabiiy ravishda buklanadigan smartfon uchun kerakli egilish radiusini ushlab turishga qodir, biroq ular anʼanaviy shisha smartfon displeylariga qaraganda dogʻlar va tirnalishlarga koʻproq moyil. Garchi Corning Willow Glass deb nomlanuvchi moslashuvchan shisha mahsulot ishlab chiqarsa-da, kompaniya uni ishlab chiqarish jarayoni tuz eritmasidan foydalanishni talab qilishini taʼkidlaydi, bu esa uni elektron displeylar uchun yaroqsiz qiladi, chunki tuz OLED panellarida (toʻgʻridan-toʻgʻri qurilgan) ishlatiladigan tranzistorlarga zarar etkazishi mumkin. Shunga qaramay, kompaniya 2019-yil mart oyida smartfonlar uchun mos boʻlgan egiluvchan oynani ishlab chiqish jarayonida ekanligini maʼlum qildi.

Manbalar tahrir

  1. Chen, Brian X.. „Foldable Phones Are Here. Do We Really Want Them?“ (en-US). The New York Times (2020-yil 11-fevral). Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
  2. Welch. „Galaxy Z Flip durability test calls Samsung's Ultra Thin "Glass" into question“ (en). The Verge (2020-yil 16-fevral). Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
  3. Welch. „Samsung delays Galaxy Fold indefinitely: "We will take measures to strengthen the display"“. The Verge (2019-yil 22-aprel). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  4. Detwiler. „Foldable phones: Why you should wait for a folding 5G Apple iPhone“ (en). ZDNet. Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
  5. Lim. „Photos: Polymer Vision's Readius with rollable display“ (en). CNET (2007-yil 8-mart). Qaraldi: 2019-yil 23-aprel.
  6. „Polymer Vision Video of READIUS“.
  7. „Readius demo“.
  8. Hiner. „If the foldable phones of the future look like this, count me in“ (en). CNET. Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  9. „ZTE's dual-screen Axon M is fascinating and flawed“. Engadget.
  10. Kaser. „ZTE actually built a folding phone that looks legit“. The Next Web (2017-yil 17-oktyabr).
  11. „NEC's Medias W global prototype spotted: 4.3-inch Android phone or 5.6-inch tablet? (hands-on)“. Engadget.
  12. Seifert. „ZTE's Axon M has two screens and a hinge“. The Verge (2017-yil 17-oktyabr). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  13. „The Galaxy Note Edge: Samsung's first smartphone with a bent display“. Engadget. Qaraldi: 2015-yil 7-yanvar.
  14. D'Orazio. „Samsung shows off flexible OLED phone prototype (hands-on)“. The Verge (2013-yil 9-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  15. Blagdon. „Samsung shows off curved phone prototype using flexible display“. The Verge (2013-yil 9-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  16. Ghoshal. „Samsung's making a foldable phone so we can all stop sharing this shitty screengrab“. The Next Web (2018-yil 4-sentyabr).
  17. Ong. „LG patents a folding phone that morphs into a tablet“. The Verge (2018-yil 19-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  18. Greene. „The inside story of how Microsoft killed its Courier tablet“ (en). CNET. Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  19. Warren. „Microsoft details secret 'pocketable' Surface device in leaked email“. The Verge (2018-yil 29-iyun). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  20. Orphanides, K. G.. „Samsung is making a folding phone... but how will it work?“. Wired UK (2018-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  21. Warren. „Xiaomi's folding phone is the best we've seen so far“. The Verge (2019-yil 23-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  22. Dunn. „Samsung's foldable phone is finally official—meet the Galaxy Fold“ (en-us). Ars Technica (2019-yil 20-fevral). Qaraldi: 2019-yil 23-fevral.
  23. Savov. „Huawei's Mate X foldable phone is a thinner 5G rival to the Galaxy Fold“. The Verge (2019-yil 24-fevral).
  24. Savov. „TCL's foldable phone prototype is untouchable for now“. The Verge (2019-yil 24-fevral). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  25. Savov. „LG's answer to the foldable mania is a second screen“. The Verge (2019-yil 24-fevral). Qaraldi: 2019-yil 22-aprel.
  26. Porter. „Huawei announces the Mate XS foldable with a more durable display and faster processor“. The Verge (2020-yil 24-fevral). Qaraldi: 2020-yil 24-fevral.
  27. Leclair. „The Moto Razr 2022 Is Coming, But You Can't Get It“ (en-gb). PCMag UK (2022-yil 11-avgust). Qaraldi: 2022-yil 13-avgust.
  28. „Motorola's Razr 2022 comes for the Galaxy Z Flip 4 with a 144Hz display and 50MP camera“ (en-GB). MSN. Qaraldi: 2022-yil 13-avgust.
  29. published. „Moto Razr 2022 unveiled mere hours after Samsung's Unpacked bonanza“ (en). TechRadar (2022-yil 11-avgust). Qaraldi: 2022-yil 13-avgust.