Dalyan (Muğla viloyati)

(Dalyandan yoʻnaltirildi)

Dalyan — Turkiyaning janubi-gʻarbiy sohilidagi Marmaris va Fethiye tumanlari oʻrtasida joylashgan Mugʻla viloyatiga qarashli shaharcha. Shahar mustaqil munitsipalitet boʻlib, Ortaca tumani tarkibiga kiradi.

Dalyan
Shaharcha
36°50′3″N 28°38′33″E / 36.83417°N 28.64250°E / 36.83417; 28.64250 G OKoordinatalari: 36°50′3″N 28°38′33″E / 36.83417°N 28.64250°E / 36.83417; 28.64250 G O
Mamlakat Turkiya
Mintaqa Egey
Viloyat Muğla viloyati
Vaqt mintaqasi UTC+2, yozda UTC+3
Telefon kodi 00 (90) 252
Pochta indeks(lar)i 48x xx
Dalyan xaritada

Dalyan 1987-yilda yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan dengiz toshbaqalarining koʻpayish joyi boʻlgan Iztuzu plyajida hashamatli mehmonxona qurish masalalari sababli xalqaro eʼtiborga tushgan. Bu voqea Devid Bellami, Iyun Xaimoff, Piter Gyunter, Nergis Yazgan, Lili Venizelos va Keyt Korbett kabi tabiatni muhofaza qiluvchilarning sharofati bilan xalqaro eʼtirozlarni keltirib chiqardi. Qurilish loyihasi shahzoda Filipp moratoriyga chaqirganidan keyin vaqtincha toʻxtatildi va 1988-yilda plyaj va uning ichki qismi qoʻriqlanadigan hudud deb eʼlon qilindi, yaʼni Köyceğiz-Dalyan maxsus atrof-muhitni muhofaza qilish hududi.

Etimologiyasi tahrir

 
Dalyan daryosi

Dalyan turkchada „baliq ovlash“ degan maʼnoni anglatadi. Bass, Mullet va Seabream dengizdan yuqori oqim boʻylab, mintaqaning yana bir yirik shahri Köyceğiz joylashgan. Bu hududda Köyceğiz ko‘li joylashgan. Baliqlar u yerda tuxum qo‘yadi, dengizga qaytganida esa „dalyanlarda“ tutiladi. Turkcha etimologik lugʻat Nişanyan Sözlük maʼlumotlariga koʻra, dalyan (ta aliana) yunoncha „baliq ovlash“ degan maʼnoni anglatuvchi aliia (alieia) soʻzidan olingan. 

Iqtisodiyoti tahrir

 
Dalyan shahridagi mehmonxona

Dalyan atrofidagi hudud sayyohlik maskani sifatida jozibadorligidan tashqari, unumdorligi yuqori qishloq xoʻjaligi zonasidir. Ilgari paxta intensiv ekilgan boʻlsa, hozir asosan anor oʻrnini egalladi. Köyceğiz atrofida koʻplab boshqa mevalar (sitrus mevalar) va sabzavotlar yetishtiriladi.

Turizmi tahrir

 
Dalyan daryosining narigi tomonidagi Dalyan yaqinidagi Likiya qabrlari
 
Kaunos akropolidan manzaralar
 
Dalyan yaqinidagi qadimgi Kaunos teatri

Daryoning qoyalari tepasida eramizdan avvalgi 400-yillarda toshdan oʻyilgan Likiya qabrlarining fasadlari joylashgan (36°50′1.09″N 28°38′3.16″E / 36.8336361°N 28.6342111°E / 36.8336361; 28.6342111 G O).

Dalyanning janubida, Oʻrta yer dengizi sohilida joylashgan Iztuzu plyaji xuddi shu nomdagi qishloq yaqinida quyosh botishini kuzatish va suzish uchun mo‘ljallangan mashhur joy. Plyajga muntazam qayiq va mikroavtobus (dolmush) xizmatlari mavjud. 2011-yilda Dalyan va Iztuzu plyaji Gollandiyaning Zoover taʼtilni baholash sayti tomonidan Yevropaning eng yaxshi plyaji deb eʼlon qilingan[1].

Toshbaqalarni saqlash tahrir

Plyaj taxminan 45 million yil davomida mavjud boʻlgan yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan Caretta caretta (Logerhead dengiz toshbaqasi) bilan mashhur[2]. Xalqaro hayvonlarni himoya qilish tashkilotlari Turkiyadagi toshbaqalarning uyalarini kuzatadi va himoya qiladi[3]. Plyaj toshbaqalar tuxum qoʻyadigan va baliqlar dengizga chiqadigan davrda (maydan oktyabrgacha) soat 20:00 dan 8:00 gacha yopiladi. 

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir