Delta - funksiya yoki Dirak delta funksiyasi
Delta-funksiyaning sxematik grafigi
Fanga kiritilish tarixi va matematik isbotiTahrirlash
Birinchi marta 1926-yilda Dirak tomonidan kiritilgan
-funksiya odatda quyidagicha ta'riflanadi:
-
, agar 
-
, agar 
-
, agar 
Integrallash chegaralari
bo`lishi shart emas. Delta-funksiya cheksiz bo`lgan nuqtani o`z ichiga olgan har qanday soha integrallash sohasi bo`lishi mumkin. Delta-funksiyaning ma'nosi ham shundaki, integral uning argumenti bo`yicha olinadi.
Har qanday uzluksiz
funksiya uchun yozish mumkin:
, agar
Haqiqatdan,
xususiyatiga muvofiq, yuqoridagi integralda faqat
nuqta atrofigina ahamiyatlidir. Cheksiz kichik sohada uzluksiz funksiyani o`zgarmas hisoblash mumkin. U vaqtda
funksiyaning
qiymatini integral belgisining oldiga chiqariladi. Qolgan integral esa 3-formulaga asosan birga tengdir.
Delta-funksiya uchun muhim bo`lgan yana bir formulani qarab ko`raylik:
,
agar
Haqiqatdan ham, agar
ni
orqali belgilasak,
U vaqtda (1) va (2) formulalarga asosan,
agar
agar
(5) da ifodalangan tenglik belgisining ma'nosi shundan iboratki, uning o`ng va chap tomonlari integral ostidagi ko`paytuvchilar sifatida olinib, bir xil natija beradi.
Tenglamaning chap tomonini ko`rib chiqaylik. Agar
bo`lsa,
bo`ladi. Ammo (6) ga muvofiq,
Endi (6)-(8) ifodalarni nazarda tutib, delta-funksiya ta'rifiga asosan yozishimiz mumkin
demak,
Agar
bo`lsa,
bo`ladi.
(5) ning o`ng tomonidan olingan integral esa
bo`ladi.
Shunday qilib, (5) ifoda isbotlandi. Xususiy hol
uchun
- Delta-funksiya - juft funksiya hisoblanadi.

, bu yerda
-
funksiyaning nollari
- Bir o`lchamli Delta-funksiyadan olingan integral Heaviside funksiyasi beradi:
- Delta-funksiyaning filtrlash xossasi:
Amaliyotda, ko`pincha, Delta-funksiyaning integral ko`rinishidan foydalanish qulay:
Isbot
Quyidagi integralni ko`rib chiqaylik:
(1)
Ushbu integralni quyidagi limit ko`rinishida ham yozishimiz mumkin:

bu yerda
(2)
Ma'lumki,
(3)
Agar ixtiyoriy
uchun (3) dan foydalansak, quyidagi tenglik o`rinli:
(4)
Demak, N ning cheksiz o`suvchi qiymatlarida (2) funksiya uchun Delta-funksiyaning barcha xossalari o`rinli va u
ga intiladi.