Dipa Karmakar (1993-yil 9-avgustda tugʻilgan) — hindistonlik badiiy gimnastikachi.

Dipa Karmakar
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Dipa Karmakar
Tavallud sanasi 1993-yil 9-avgust
Tavallud joyi Agartala, Tripura, Hindiston
Boʻyi 151

Karmakar birinchi marta 2014-yilda Glazgoda boʻlib oʻtgan Hamdoʻstlik oʻyinlarida bronza medalini qoʻlga kiritganida[1] omma eʼtiborini tortdi va bu Oʻyinlar tarixida buni amalga oshirgan birinchi hind ayol gimnastikachisi boʻldi[2]. Shuningdek, u gimnastika bo‘yicha Osiyo chempionatida bronza medalini qo‘lga kiritdi va 2015-yilgi badiiy gimnastika bo‘yicha jahon chempionatida beshinchi o‘rinni egalladi (har ikkisi ham o‘z mamlakati uchun birinchi bo‘ldi).

Karmakar Rio-de-Janeyroda boʻlib oʻtgan 2016-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlarida Hindiston vakili boʻlib, Olimpiada oʻyinlarida qatnashgan birinchi hindistonlik ayol gimnastikachi[3][4] va 52 yil ichida buni amalga oshirgan birinchi hindistonlik gimnastikachi boʻldi[5]. U Rioda boʻlib oʻtgan ayollar gimnastikasi musobaqasida 15.066 ball toʻplagan holda toʻrtinchi oʻrinni egalladi[6].

2018-yil iyul oyida Karmakar Turkiyaning Mersin shahrida bo‘lib o‘tgan badiiy gimnastika bo‘yicha FIG Jahon challenge kubogida tayanch ko‘tarish musobaqasida birinchi bo‘ldi.Bu yutug‘i bilan u jahon miqyosidagi musobaqada oltin medalni qo‘lga kiritgan birinchi hindistonlik gimnastikachi bo‘ldi[7].

Karmakar "Produnova"ni muvaffaqiyatli qoʻlga kiritgan besh ayoldan biri boʻldi.Produnovka hozirda ayollar gimnastikasi boʻyicha oʻtkazilayotgan eng qiyin tayanch mashqi hisoblanadi[8].

Karmakar Hindiston Respublikasidagi toʻrtinchi oliy fuqarolik mukofoti boʻlgan Padma Shri mukofoti sohibasidir[9]. Rio-2016 Olimpiadasidagi ishtiroki uchun Hindiston hukumati 2016-yil avgust oyida unga Mayor Dhyan Chand Khel Ratna mukofotini topshirdi[10].

Dastlabki hayoti va faoliyati

tahrir

Tripuradagi Agartala shahridan boʻlgan Karmakar maktab hayoti va taʼlimini Abhoynagar Nazrul Smriti Vidyalayada boshlagan. U atigi 6 yoshida gimnastika bilan shugʻullana boshlagan va shundan beri Soma Nandi va Bishweshvar Nandi unga murabbiylik qilishadi[11][12].

U gimnastika bilan shugʻullana boshlaganida, Karmakarning tekis oyoqlari bor edi, bu gimnastikachiga xos boʻlmagan jismoniy xususiyat, chunki bu ularning ishlashiga taʼsir qiladi. Keng koʻlamli mashgʻulotlar natijasida u oyogʻida kamarni rivojlantira oldi[13].

2008-yilda u Jalpaiguri shahrida oʻtkazilgan oʻsmirlar musobaqasida gʻolib chiqdi. 2007-yildan buyon Karmakar davlat, milliy va xalqaro chempionatlarda 77 ta medal, jumladan, 67 oltin medalni qo‘lga kiritdi[14].U 2010-yilda Dehlida boʻlib oʻtgan Hamdoʻstlik oʻyinlarida Hindiston gimnastikasi kontingentining bir qismi boʻlgan.

Kattalar oʻrtasidagi musobaqalarda

tahrir

Dastlabki faoliyati (2011-2013)

tahrir

Fevral oyida Karmakar 2011-yilgi Hindiston milliy oʻyinlarida Tripura vakili sifatida ishtirok etdi. U koʻpkurash va toʻrtta yoʻnalishda oltin medalni qoʻlga kiritdi: pol, tayanch, muvozanat nuri va notekis panjaralar[15][16].

Hamdoʻstlik va Osiyo medallari va JCh finallari (2014-2015)

tahrir

Iyul oyida, 2014-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlarida Karmakar, asosan, qiyinchilik qiymati 7.00 boʻlgan Produnova tayanchi tufayli ayollar oʻrtasidagi tayanch finalida bronza medalini qoʻlga kiritdi. U oʻrtacha 14,366 ball oldi[17]. U Hamdoʻstlik oʻyinlarida gimnastika medalini qoʻlga

 
Hindiston Prezidenti Pranab Mukerjee Karmakarga Fuqarolik investitsiyalari marosimida Padma Shri mukofotini topshirmoqda, Rashtrapati Bxavanda, 2017-yil 13-aprelda

kiritgan birinchi hindistonlik ayol boʻldi va Ashish Kumardan keyin ikkinchi hindistonlik hisoblanadi[18].

2014-yilgi Osiyo oʻyinlarida Karmakar 14,200 ball bilan tayanib sakrash finalida Xong Un-jong, Oksana Chusovitina va Phan Thị Ha Thandan keyin toʻrtinchi oʻrinni egalladi[19].

31-yul — 2-avgust kunlari Xirosima shahrida bo‘lib o‘tgan Osiyo chempionatida Karmakar ayollar o‘rtasida tayanib sakrash bahslarida bronza medalini qo‘lga kiritgan bo‘lsa, tayanch dastasida 8-o‘rinni egalladi[20].

2015-yil oktyabr oyida Karmakar badiiy gimnastika bo‘yicha jahon chempionati final bosqichiga yo‘llanma olgan birinchi hindistonlik gimnastikachi bo‘ldi[21]. U saralash bosqichida[22] tayanch sakrashda 14.900 ball toʻpladi va finalga yoʻllanmani qoʻlga kiritdi va u yerda ikki sakrashda oʻrtacha 14.683 ball bilan 5-oʻrinni egalladi.

2015-yilgi badiiy gimnastika boʻyicha jahon chempionati

tahrir
Ruond Daraja Jami 1 ball Qiyinchilik Ijro Penalti 2 ball Qiyinchilik Ijro Penalti
Malaka 7 14.900 15.100 7000 8.100 0,00 14.700 6.000 8.700 0,00
Final 5 14.683 15.300 7000 8.300 0,00 14.066 6.000 8.366 -0,300

Rio Olimpiadasi va undan keyingi faoliyati(2016-yildan hozirgi kungacha)

tahrir

2016-yil 10-avgust kuni 2016-yilgi Olimpiada sinovlarida Karmakar 14.833 ball bilan Olimpiadada tayanch sakrash boʻyicha final yoʻllanmasini qoʻlga kiritgan Hindistonlik birinchi gimnastikachi ayol boʻldi. 2016-yil 14-avgust kuni Braziliyaning Rio-de-Janeyro shahridagi Gimnastika markazida o‘tkazilgan musobaqaning final bosqichida 15,066 ball bilan to‘rtinchi o‘rinni egallab, bronza medalini qo‘ldan boy berdi[23].

Karmakar gimnastika tarixida Produnova tayanchini bajargan yoki qoʻl plitkali qoʻshaloq frontga chiqqan beshinchi ayoldir. Produnova badiiy gimnastika tayanchi boʻlib, tayanch otiga oldingi qoʻl va ikkita old saltodan iborat. Ayni paytda tayanch 6,4 D ballga ega va ayollar badiiy gimnastikasida bajariladigan eng ogʻir tayanch hisoblanadi[24].

2016-yilgi Olimpiada jadvali va natijalari

tahrir
Voqealar Ayollar uchun polda mashq qilish Ayollar nuri Ayollar ombori Ayollarning har tomonlama individualligi Ayollar ombori
Daraja 75 65 8 51 4
Nuqta 12.033 12.866 14.850 51.665 15.066
Holat Bajarildi Bajarildi Bajarildi Bajarildi Bajarildi
Natijalar Malaka Malaka Malaka Malaka Final va boshqalar

Karmakar 2017-yilgi sport gimnastikasi boʻyicha Osiyo chempionati sinovlarida mashq qilayotganda tizzasidan jarohat olgan edi. Oʻsha yilning aprel oyida u oldingi xoch ligamentini tuzatuvchi jarrohlik amaliyotini oʻtkazdi va mavsumning qolgan qismida hech qanday musobaqada qatnasha olmadi. U, shuningdek, 2018-yilgi Hamdoʻstlik oʻyinlari uchun Hindiston terma jamoasi saralash sinovlaridan tayyor emasligi sababli voz kechdi. Uning murabbiyining aytishicha, u sogʻlom boʻlsa-da, uzoq davom etgan reabilitatsiya jarayoni mashgʻulotlarini cheklab qoʻygan[25][26].

Karmakar 2018-yil iyul oyida Turkiyaning Mersin shahrida badiiy gimnastika bo‘yicha FIG Jahon Challenge kubogining tayanib ko‘tarish bahslarida oltin medalni qo‘lga kiritdi. Shunday qilib, u global musobaqada oltin medalni qoʻlga kiritgan birinchi hind gimnastikachisi boʻldi. Xuddi shu musobaqada u muvozanat nuri boʻyicha finalda toʻrtinchi oʻrinni egalladi[7][27][28].

Karmakar 2018-yilgi Osiyo oʻyinlarida tayanch sakrash finaliga chiqa olmadi. U ayollar o‘rtasidagi saralash bosqichida jamoa va apparatlar bo‘yicha final bosqichida ishtirok etish oldidan mashg‘ulot paytidagi qo‘nish chog‘ida jarohati tufayli operatsiya qilingan o‘ng tizzasini shikastlab oldi. U jamoa finalidan ham chiqib ketdi[29].

Mukofotlari

tahrir
  • Arjuna mukofoti (2015)
  • Mayor Dhyan Chand Khel Ratna mukofoti (2016)
  • Padma Shri (2017) — Hindiston milliy mukofotining toʻrtinchisi.
  • 2017: Forbes jurnalining Osiyodan 30 yoshgacha boʻlgan super yutuqlar roʻyxatida[30]
  • Dronacharya mukofoti — uning murabbiyi Bishweshvar Nandi[31]
  • Oltin — FIG Badiiy gimnastika boʻyicha Jahon Challenge kubogi Mersin, Turkiya[28]
  • Bronza — Germaniyaning Kottbus shahrida badiiy gimnastika boʻyicha FIG Jahon kubogi

Homiylik

tahrir

2017-yildan beri Karmakar GoSports Jamgʻarmasi tomonidan Rahul Dravid sportchi murabbiylik dasturi doirasida qoʻllab-quvvatlanadi[32].

Manbalar

tahrir
  1. Naik. „After a flight, a landing: Why Dipa Karmakar's medal in Commonwealth Games is its bravest bronze“. The Indian Express (2014-yil 24-avgust). Qaraldi: 2016-yil 13-aprel.
  2. „Glasgow 2014 - Dipa Karmakar profile“. Glasgow 2014 Ltd. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-sentyabr.
  3. „Dipa Karmakar becomes 1st Indian woman gymnast to qualify for Rio Olympics“. The Economic Times. Press Trust of India (2016-yil 19-aprel). Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
  4. Naik. „Dipa Karmakar becomes first Indian woman gymnast to qualify for Olympics“. The times of india (2016-yil 18-aprel). Qaraldi: 2016-yil 18-aprel.
  5. Datta, Sekhar. „Meet Dipa Karmakar first Indian woman gymnast to qualify for Rio Olympics“. ABP Live. 2017-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-aprel.
  6. „Simone Biles of USA wins Gold in Women's Vault Gymnastics“. 2019-yil 8-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 14-avgust.
  7. 7,0 7,1 „Dipa scripts history again“. The Times of India, Kolkata (2018-yil 9-iyul). Qaraldi: 2018-yil 8-avgust.
  8. „2014 Commonwealth Games Vault Final Dipa Karmakar 2nd Vault“. YouTube. Qaraldi: 2016-yil 7-mart.
  9. „Sakshi Malik, Dipa Karmakar among sportstars conferred with Padma Shri awards“. Indian Express (2017-yil 13-aprel).
  10. Karmakar blazes the Olympic trail for Indian gymnastics — Olympic News
  11. „Agartala takes pride in Dipa's achievement“. The Hindu (2016-yil 15-avgust). Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  12. „From being flat-footed to 77 career medals: 10 interesting facts about Dipa Karmakar“. Firstpost (2016-yil 19-aprel). Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  13. „Meet Dipa Karmakar: From a flat-footed 6-year-old to India's star woman gymnast“ (2016-yil 18-aprel). Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  14. „Tripura's Dipa Karmakar says she is aiming for an Olympic Medal“. BDNews24 (2015-yil 6-noyabr). 2018-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 13-aprel.
  15. Sabanayakan. „Dipa Karmakar rules in gymnastics“. The Hindu (2011-yil 21-fevral). Qaraldi: 2014-yil 31-iyul.
  16. „Tripura's Dipa Karmakar rules in gymnastics“. ANI News (2011-yil 29-mart). 2016-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 31-iyul.
  17. „Gymnastics Artistic Women's Vault Final“. Glasgow 2014 (2014-yil 31-iyul). 2014-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 18-sentyabr.
  18. „Dipa Karmakar's historical win“. 2014 Glasgow. Qaraldi: 2014-yil 1-avgust.[sayt ishlamaydi]
  19. „Popping painkillers, Dipa Karmakar comes painstakingly close to winning medal“. DNA India (2014-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 29-sentyabr.
  20. „Dipa Karmakar Brings Glory to India with a Bronze at 2015 Artistic Asian Gymnastics Championships“. 2015 Hiroshima (2015-yil 4-avgust). Qaraldi: 2015-yil 4-avgust.
  21. „Young gymnast Dipa Karmakar makes history, becomes first Indian to qualify for World Championships finals“. Zee News (2015-yil 25-oktyabr). Qaraldi: 2015-yil 28-oktyabr.
  22. „Results - 2015 World Gymnastics Championships“. www.2015worldgymnastics.com. 2015-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-oktyabr.
  23. „Rio Games: Dipa Karmakar qualifies for vault finals in Olympics“.
  24. „And that's how Dipa won!“. The Hindu (2016-yil 15-avgust). Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
  25. „Dipa Karmakar not ready for CWG: Coach“. Asian News International (2018-yil 14-fevral). 2018-yil 15-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 14-fevral.
  26. „Dipa Karmakar ruled out of Commonwealth Games“. The Times of India (2018-yil 13-fevral). Qaraldi: 2018-yil 14-fevral.
  27. „Dipa Karmakar wins gold in Gymnastics World Cup“. The Economic Times (2018-yil 8-iyul). Qaraldi: 2018-yil 12-iyul.
  28. 28,0 28,1 „Dipa Karmakar wins gold medal on injury comeback, becomes second Indian to medal at global event“ (en-US). The Indian Express (2018-yil 8-iyul). Qaraldi: 2018-yil 12-iyul.
  29. „'Injured' Dipa misses vault final, pulls out of team f inal - The Times Of India - Delhi, 2018-08-22“. Qaraldi: 2018-yil 22-avgust.
  30. „Alia Bhatt, Sakshi Malik, Deepa Karmakar among Forbes' 50 Indian super-achievers under 30“. Hindustan Times. Press Trust of India (2017-yil 17-aprel).
  31. „Double joy for Dipa Karmakar as coach Bishweshwar Nandi gets Dronacharya award“ (en-US). The Indian Express (2016-yil 30-avgust). Qaraldi: 2017-yil 26-sentyabr.
  32. „GoSports Foundation“.