Doʻst Muxamedovich Ustaboyev (1887, Kattaqoʻrgʻon, Turkiston – 1964, Moskva) – sovet siyosiy arbobi, rus inqilobchisi[1].

Do‘st Muxamedovich Ustaboyev
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1887-yil
Turkiston, Kattaqo'rg'on shahri
Vafoti 1964-yil
Moskva
Turmush oʻrtogʻi Sabira Ustaboyeva
Bolalari 2 o‘g‘il (Vali, Marat) 2 qiz (Fayzo va Xolida)
Mukofotlari
Dafn etilgan joyi Toshkent

Inqilobdan oldingi harakatlar

tahrir

1887-yilda Rossiya Turkistonining Kattaqoʻrgʻon shahrida tugʻilgan. Uning otasi etikdoʻzlik bilan shugʻullangan va shaharning asosiy koʻchasida poyabzal doʻkoniga ega edi. Ustaboev yoshligida Kattaqoʻrgʻon rus-mahalliy maktabiga oʻqigan. Maktabda dars beruvchi oʻqituvchi Nadejda Matveevna Ostashkova uning siyosiy qarashlarini shakllantirdi[2]. Otasining vafotidan keyin maktab qorovuli boʻlib ishga kirdi. 1905-yilda inqilobiy voqealarda faol ishtirok etgan. Pochtachi boʻlib ishlab, mahalliy aholiga varaqalar, deklaratsiyalar tarqatgan. 1913–1914-yillarda Samarqanddagi choy qadoqlash zavodida ishlagan. U jamoaviy ish tashlashlarni tashkil qilgani uchun ishdan boʻshatildi.

Inqilobdan keyingi harakatlar

tahrir

1918-yilda Ustaboev RCP (b) safiga qoʻshildi. Buxoro amirligida oq kazaklar va oq gvardiyachilarga qarshi janglarda qatnashgan. 1920-yilda Samarqand Sovetining Uezd-shahar ijroiya qoʻmitasi raisi etib saylandi. 1921-yil dekabrda Butun Turkiston Sovetlar qurultoyi uni VIII Butunrossiya Sovetlar qurultoyiga deputat etib yuborildi. Qurultoy qarori bilan u Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi aʼzosi etib saylandi.

1921-yil 22-fevralda u Adliya xalq komissari, iyun oyida esa Turkiston Muxtor Sovet Sotsialistik Respublikasining birinchi Bosh prokurori etib tayinlandi. Turkiston Chekasining raisi ham edi. Faoliyati davomida basmachilar harakatini tugatishda qatnashgan. Jasorat uchun M. V. Frunzening taklifiga koʻra Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan[3].

1924-yilda Oʻrta Osiyo qishloq xoʻjaligi banki raisi boʻlib ishlagan.

1924-yil 4-iyuldan RSFSR Oliy sudi sudyasi.

1924-yil 24-noyabrdan – Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi Prezidiumi huzuridagi Millatlar boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari.

Keyingi yillarda Moskva va Toshkentda turli rahbarlik lavozimlarida ishlagan.

1964-yilda Moskvada vafot etgan. Oʻzbekistonning Toshkent shahrida dafn etilgan.

Xotira

tahrir
  • Oʻzbekiston Respublikasining Toshkent va Samarqand shaharlaridagi markaziy koʻchalarga Ustaboyev nomi berilgan[4].

Manbalar

tahrir
  1. М. Х. Хакимов. „Дуст Мухамедович Устабаев: [Старый большевик. - Ташкент : Госиздат УзССР, 1960. - 66 с. - (Жизнь замечательных людей)“] (Russian). e-catalog.nlb.by (1960). Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.
  2. „История Самарканда. В двух томах. Том 2 | | download“. zh.u1lib.org. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.[sayt ishlamaydi]
  3. „ЎЗБЕКИСТОНДА ИЖТИМОИЙ ФАНЛАР - PDF Free Download“. docplayer.com. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.[sayt ishlamaydi]
  4. „Переименование названий улиц, массивов в Ташкенте, Узбекистан - Справочник Узбекистана“. www.goldenpages.uz. 2022-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 1-iyun.