Enkelad, shuningdek Enselad (qadimgi yunoncha: Ἐγκέλαδος) — qadimgi yunon mifologiyasida gigantlardan biri[1], Tartar va Geyaning oʻgʻli.

Devlar va Olimpiya xudolari oʻrtasidagi jangda, devlar magʻlubiyatga uchraganida, Enkelad qochib ketadi. Afina uni aravada quvib ketadi[2]. Bir versiyaga koʻra, u ushbu maʼbuda tomonidan tashlangan toshdan oʻladi[3]. Bu tosh Sitsiliya oroliga aylandi. Boshqa biriga koʻra, u Afina tomonidan tashlangan nayza bilan vayron qilingan va Sitsiliya orolida Etna togʻi ostida dafn etilgan[4].

Etna vulqon olovi Enkeladaning nafasi deb hisoblashgan (Tifon va Gefest haqida shunga oʻxshash afsonalar mavjud)[5]. Yunonistonda zilzilalar hanuzgacha „Enkelade titrashi“ deb ataladi.

Evripidlar satirik dramasi „Kikloplar“ da xudo silen Enkelad ustidan qozonilgan gʻalaba shon-sharafi aynan unga tegishli, deb daʼvo qiladi, lekin, ehtimol, muallif silenning soʻzlari shunchaki mast maqtanish ekanligini nazarda tutgan boʻlishi mumkin.

Ismlar

tahrir
  • Enceladus, Saturnning yoʻldoshi, mifologik gigant sharafiga nomlangan.

Manbalar

tahrir
  1. Gigin. Mifi. Vvedenie 4; Statsiy. Fivaida III 595
  2. Pavsaniy. Opisanie Elladi VIII 47, 1
  3. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka I 6, 2
  4. Vergiliy. Eneida III 578; Klavdian. Poxiщenie Prozerpini I 155
  5. Sm. Goratsiy. Odi III 4, 54 i dr.; Nonn. Deyaniya Dionisa XXV 87 i dr.