FLEX (Kelajak liderlari almashinuvi)
Future Leaders Exchange (FLEX) — AQSH Davlat departamenti tomonidan Ozodlikni qoʻllab-quvvatlash toʻgʻrisidagi qonundan moliyalashtirish orqali boshqariladigan stipendiya talabalari almashinuvi dasturi. Dastur Yevrosiyodagi, asosan sobiq Sharqiy hududdan boʻlgan oʻrta maktab oʻquvchilari (15-19 yoshli) uchun Qoʻshma Shtatlarda bir yil vaqtini oʻtkazish, amerikalik mezbon oilada yashash va Amerika maktabida oʻqish imkoniyatini beradi. 2019-yilda dasturga Armaniston, Ozarbayjon, Chexiya, Estoniya, Gruziya, Gretsiya, Vengriya, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Latviya, Litva, Moldova, Moʻgʻuliston, Chernogoriya, Polsha, Ruminiya, Serbiya, Slovakiya, Tojikiston, Turkmaniston va Ukraina davlatlaridagi yoshlar qamrab olingan.[1] Dastur, asosan, yetakchilik qobiliyatlari va madaniy ongni rivojlantirishga qaratilgan.
Ushbu almashinuv dasturidagi raqobat shiddatli. Taxminan ellikta nomzoddan faqat bittasi tanlab olinadi.[2]
Dastur 1992-yilda sobiq senator Bill Bredlining „AQSh va Yevrosiyo oʻrtasida uzoq muddatli tinchlik va oʻzaro aloqani taʼminlashning eng yaxshi yoʻli yoshlarga demokratiyani tajribadan oʻtkazish orqali oʻrganish imkonini berishdir“ degan qaroridan keyin yaratilgan.[3] 1993-yilda tashkil etilganidan buyon Yevrosiyoning 12 davlatidan (dasturda qatnashgan yana ikki davlat — Belarus va Oʻzbekiston) 18 000 dan ortiq oʻrta maktab oʻquvchilari dastur davomida AQShda tahsil oldilar.[4]
Dastlab dasturga sobiq Sovet Ittifoqi ichida boʻlgan davlatlar kiritilgan. Soʻnggi yillarda u Moʻgʻulistondan tashqari Bolqon va Markaziy va Sharqiy Yevropadagi mamlakatlarni ham qamrab oldi.[5]
2014-yil 1-oktyabrda Rossiya ushbu dasturdagi qatnashuvchilar qatoridan chiqdi. AQShda qolgan rossiyalik talabalarga Rossiya ushbu grantni yakunlash uchun ruxsat berdi va keyingi nashrlarda rossiyalik talabalar Ukraina va boshqa mamlakatlardan kelgan talabalar bilan almashtirildi.[6][7]
Rossiyaning hamkorlikni toʻxtatish qarorining asosiy sababi 16 yoshli almashinuv dasturi talabasi Rossiyaga qaytishdan bosh tortgani va jinsiy orientatsiyasi tufayli AQShdan boshpana izlagani boʻlgan. U gomoseksual juftlik bilan uchrashgan va ulardan AQShda qolish uchun yordam soʻragan. U ana shu juftlikning vasiyligi ostiga olingan. Rossiya rasmiylari AQShni rossiyalik talabalarga nisbatan mas’uliyatsizligi uchun tanqid qildi.[8]
Taniqli bitiruvchilar tahrir
- Marina Verenikina,[9] '95 bitiruvchisi, Los-Anjelesda joylashgan qoʻshiqchi va musiqachi
- Elena Milashina,[10] '94 yil bitiruvchisi, Novaya gazeta uchun rossiyalik tadqiqotchi jurnalist
- Sergi Kapanadze,[11] '97 yil bitiruvchisi, Gruziya parlamenti spikeri oʻrinbosari
- Andrey Shevchenko,[12] '94 yil bitiruvchisi, ukrainalik siyosatchi va jurnalist, Oliy Radaning sobiq deputati
- Aysel Teymurzada,[12] '05 bitiruvchisi, Ozarbayjon pop va R&B qoʻshiqchisi.
Shuningdek tahrir
- Kongress-Bundestag yoshlar almashinuvi
- Yoshlar almashinuvi va taʼlim dasturlari
- MDH FLEX hamjamiyati (ruscha va xalqaro versiya)
- MDH bloglari finalchilari
Havolalar tahrir
Manbalar tahrir
- ↑ „FLEX Countries“. discoverflex.org. Qaraldi: 2019-yil 11-avgust.
- ↑ Future Leaders Exchange
- ↑ „FLEX page“. 2009-yil 26-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
- ↑ Future Leaders Exchange
- ↑ „Host Families: FLEX Exchange Program Opportunities“. www.pax.org. Qaraldi: 2019-yil 12-avgust.
- ↑ „The Surprise (Gay) Reason Russia is Axing This Student Exchange Program with the U.S.“ (2014-yil 6-oktyabr).
- ↑ „"NYT": Ukraińscy uczniowie zajmą miejsca Rosjan“.
- ↑ MacFarquhar, Neil „Russia Cancels Exchange Program After a Student Seeks U.S. Asylum“. The New York Times (2014-yil 4-oktyabr).
- ↑ „Musical Ambassador“. The Bradley Herald (2014-yil 19-fevral). 2022-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-iyul.
- ↑ „American Councils- news“. americancouncils.md. Qaraldi: 2017-yil 24-may. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Sergi Kapanadze CV“.
- ↑ 12,0 12,1 „FLEX Program: 2012-2013 Annual Report“. 2016-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan.