Faruk Sheyx (hindcha: फारूक शेख, ruscha: Фарук Шейх, inglizcha: Farooq Sheikh 1948-yil 25-mart — 2013-yil 28-dekabr) — hind aktyori, filantrop va teleboshlovchi edi. Faruk 1973-yildan 1993 yilgacha hind filmlaridagi faoliyati va 1988-yildan 2002-yilgacha televideniyedagi faoliyati bilan mashhur edi. Sheyx 2008-yilda filmlarda aktyorlikka qaytdi va 2013-yil 28-dekabrda vafot etguniga qadar buni davom ettirdi. Uning katta hissasi Parallel Cinema yoki Yangi Hind kinosida boʻlgan. Sheyx Satyajit Ray, Sai Paranjpye, Muzaffar Ali, Hrishikesh Mukherji va Ketan Mehta kabi rejissyorlar bilan ishlagan[1]. U televideniyada seriallar va shoularda rol va Feroz Abbos Xon rejissyori Shabana Azmi bilan birga Tumhari Amrita (1992) kabi spektakllarda sahnaga chiqqan va Jeena Isi Ka Naam Xay (1-mavsum) telekoʻrsatuvini taqdim etgan[2]. Sheyx 2010-yilda Lahor uchun eng yaxshi yordamchi aktyor uchun Milliy kino mukofotini qoʻlga kiritgan[3].

Faruk Sheyx
Tavalludi 25-mart 1948-yil
Vafoti 28-dekabr 2013-yil(2013-12-28)
(65 yoshda)
Dubay, Birlashgan Arab Amirliklari
Fuqaroligi Hindiston va Hindiston ittifoqi
Kasbi Aktyor
Faoliyat yillari 1973—2013-yillar
Turmush oʻrtogʻi Rupa Shayx
Bolalari Two

Shaxsiy hayoti

tahrir

Sheyx 1948-yilda Hindistonning Gujarat shtatidagi Vadodara shahridan 90 km uzoqlikda joylashgan Amroli qishlog‘ida[4] Farida va Mustafo Sheyx oilasida tug‘ilgan[5][6]. Uning otasi advokat boʻlib, Bombayda ishlagan va oilasi Gujaratning Bxaruch tumanidagi Xansot shahridan boʻlgan[7]. Sheyxning oilasi er egalari boʻlib, u Bombeyning Nagpada shahrida hashamatli muhitda oʻsgan. Sheyx besh farzandning eng kattasi edi[8]. Sheyx Bombeydagi Avliyo Meri maktabida oʻqigan va keyin shahardagi Sent-Ksavyer kollejini tugatgandan soʻng Siddharth yuridik kollejida huquq fakultetida oʻqigan va otasiga ergashib bu kasbni egallagan[9][10]. Biroq, u yuridik martaba bilan shugʻullanmadi, aksincha, teatrni tanladi, kollejdanoq aktyorlik bilan shugʻullana boshladi[11]. Avliyo Xaverda Sheyx uning boʻlajak rafiqasi Rupa bilan birincha marta uchrashdi. Ikkalasi ham teatrda faol boʻlgan va toʻqqiz yildan keyin turmush qurishgan;[12] er-xotinning ikki qizi bor. Sheyxning Sankt-Xavierdagi vaqti shaxsiy va professional sabablarga koʻra muhim edi va u yerda koʻplab doʻstlar orttirdi, jumladan Sunil Gavaskar ham zamondoshi edi[13]. Oʻsha paytda taniqli shoir Kayfi Azmining qizi sifatida tanilgan aktyor Shabana Azmi Rupaning Sent-Xavierdagi sinfdoshi edi[14].

Faoliyati

tahrir
 
Faruk Sheyx

Faruk IPTA va Sagar Sarhadi kabi taniqli rejissyorlar bilan spektakllarni ijro etgan. 1973-yilda Sheyx huquqshunoslik fakultetining soʻnggi yilida oʻqiyotganida, MS Sathyu Garam Havaning rejissyorlik debyuti uchun unga murojaat qiladi[15]. Sheyxning kinodagi birinchi yirik roli 1973-yilda suratga olingan „Garam Hava“ filmida boʻlib, u yerda Faruk yordamchi rol ijro etgan, bosh rolni esa Balraj Sahni ijro etgan. Film hind kino sanʼatining yangi toʻlqinining sifatida eʼtirof etilgan[16]. Uning debyut filmi uchun maoshi atigi Rs 750 edi[17]. U dastlab radioda viktorina ustasi sifatida eʼtirofga sazovor boʻldi, lekin aynan Bombay Doordarshan shoularida „Yuvadarshan“ va „Yosh dunyo“da boshlovchi sifatida ishtirok etishi uni mashhur qildi[18]. Gaman (1978) filmida Sheyx Uttar-Pradesh shtatidagi Badaun shahridan kelgan muhojir Bombay taksi haydovchisi rolini ijro etgan[19]. Sheyx Satyajit Reyning Shatranj Ke Khiladi (Shaxmatchilar) (1977), Noori (1979), Chashme Buddoor (1981), Umrao Jaan (1981), Bazaar (1982), Saath Saath (1982) kabi bir qancha taniqli filmlarda rol ijro etgan. Rang Birangi (1983), Kissi Se Na Kehna (1983), Ek Baar Chale Aao (1983), Katha (1983), Ab Ayega Mazaa (1984), Salma (1985), Faasle (1985), Peechha Karo (1986), Biwi Xo To Aisi (1988) va Maya Memsaab (1993) kabi filmlarida rollar ijro etgan. USheyx Deepti Naval bilan muvaffaqiyatli juftlik yaratdi. Bundan tashqari, Katha filmida salbiy rol ijro etgan. U Sagar Sarhadiyning „Lori“, Kalpana LajmiyningEk Pal“ va Muzaffar Alining „Anjuman“ (1986), soʻngra „Tumhari Amrita“ spektaklida Shabana Azmi bilan juftlashgan[20]. Sheyxning Deepti Naval bilan boʻlgan kimyosi ularni toʻqqizta filmda bir-biriga yaʼni Chashme Buddoor, Katha, Saath Saath, Kissi Se Na Kehna, Rang Birangi, Ek Baar Chale Aao, Menga ayting Oh Khuda, Faasle va Tinglang. . . Amaya. Ular, shuningdek, Kahkashan teleserialidagi Hasrat Mohani haqidagi epizodda bosh juftlik rolini ijro etgan[21].

2002-yilda Sheyx The Times of India gazetasiga bergan intervyusida shunday dedi:

Men hech qachon tijoriy jihatdan foydali bo'lmaganman. Odamlar meni taniydi, tabassum qiladi va menga qarab qo‘l siltadi— lekin men hech qachon qon bilan yozilgan nikoh takliflarini olmaganman. 70—80-yillarda uning gullagan davrida, Rajesh Xanna ko'chada haydab ketayotganda, transport to'xtadi. Men bunday maqtashga qarshi emasman. Ammo men Xanna har doim qila oladigan ishni o'zim xohlagandek bajara olmaganimni sog'indim. Men unga o'xshab 100 foiz tijoratga layoqatli emasligimni sog'indim[22].

1990-yillarda u ijro etgan filmlari koʻp emas. Ammo 2000-yillarda eʼtiborga molik rollarda qayta paydo boʻldi. U Saas Bahu Aur Senseks (2008) va Lahor (2009) filmlarida rol ijro etdi, buning uchun u 2010-yilda eng yaxshi ikkinchi plandagi aktyor uchun Milliy kino mukofotini qoʻlga kiritgan. U Ye Jawaani Hai Deewani (2013) filmida Bunny (Ranbir Kapoor) ning otasi sifatida paydo boʻldi. Uning etakchi roldagi soʻnggi filmi Club 60 (2013) boʻlib, u oʻlimidan oldingi soʻnggi filmi ham boʻlgan. Realbollywood.com uning filmdagi ijrosi haqida shunday dedi: „Yoʻqotilganini unutishga yoʻl qoʻymaydigan qaygʻuli ota sifatida u melanxolik va maudlin oʻrtasidagi nozik chiziqni ulugʻvor inoyat bilan bosib oʻtib, barcha toʻgʻri notalarni uradi“.[23] Sheyx shuningdek, vafotidan keyin 2014-yilda chiqarilgan „Youngistaan“ va Urush bolalari filmlarida ham rollar ijro etgan. 80—90-yillarda Faruk Sheyx bir nechta teleseriallarda paydo boʻldi. U „Qahkashon“ (1988) teleserialida shoir va ozodlik kurashchisi Hasrat Mohaniyga bag‘ishlangan epizodda bosh rolni o‘ynagan, Deepti Naval uning rafiqasi rolini o‘ynagan. U 1987-yildan 1991-yilgacha Doordarshan telekanalida namoyish etilgan mashhur „Shrikant“ serialida ham ishlagan. Ushbu shou Sarat Chandra Chattopadhyayning romaniga moslashtirilgan edi. Buning ortidan Aahaa on Zee edi. Sony-da Chamatkar va Ji Mantriji (Ha, vazirning moslashuvi), Star Plus-da boshqa muhim muvaffaqiyatlar boʻldi. Sheyx shuningdek, „Life OK“ ning „Do Dil Ek Jaan“ filmida ham rol ijro etgan, u yerda u dastlabki epizodlarda etakchi xonimning otasi sifatida koʻrilgan. 70-yillarning boshida u Vividh Bharati orqali efirga uzatilgan Binny Double or Quits viktorina tanlovida qatnashgan. Uning 1960-yillarning oxirida Avliyo Ksavye kollejida talaba sifatida boshlangan sahnadagi faoliyati mashhur „Tumxari Amrita“ spektaklida choʻqqisiga chiqdi. Unda Feroz Abbos Xon rejissyorlik qilgan va Shabana Azmi ham ishtirok etgan[24][25]. Ushbu spektaklning davomi 2004 yilda „Aapki Soniya“ deb nomlangan, Faruk Sheyx va Sonali Bendre yagona ijrochilar sifatida sahnalashtirilgan[26]. Tumxari Amrita oʻzining 20 yillik faoliyatini 2012-yil 27-fevralda yakunladi[27]. Sheyx 2004-yilda Bernard Shouning „Pigmalion“ filmiga moslashtirilgan „Aazar Ka Khvab“ filmini boshqargan[28]. U Jeena Issi Ka Naam Hai telekoʻrsatuvida boshlovchi vazifasida ishlab hind kino olamining mashhurlaridan intervyular olgan. Uning hazil tuygʻusi va toʻgʻridan-toʻgʻri kamtarona yondashuvi shouning USP edi. Uning UNICEF poliomielitni yoʻq qilish dasturiga qoʻshgan hissasi kamroq maʼlum. U poliomielitga qarshi vaktsinani koʻproq qabul qilish uchun ikkita poliomielit endemik shtatlariga, Bixar va Uttar-Pradeshga bir nechta keng qamrovli sayohatlar uyushtirdi va jamoalar bilan ishlayotgan dastur guruhlari bilan yaqindan hamkorlik qildi. U shuningdek, Mumbaydagi 26/11 jabrlangan oilalarga yordam berishda davom etdi[29].

Oʻlimi

tahrir

Faruk Sheyx 2013-yil 28-dekabr kuni erta tongda oilasi bilan dam olayotgan Dubayda yurak xurujidan vafot etdi. Uning 2013-yil 30-dekabr kuni kechqurun Mumbaydagi Millat Nagar Andheri masjidida o‘qilgan janoza namozida ko‘plab shaxslar, jumladan, Javed Axtar va Shabana Azmi ham qatnashdi. U musulmon Qabriston, Toʻrt bungalov, Andheri Westda dafn etilgan. Uning qabri onasinikiga yaqin[30][31].

Filmografiyasi

tahrir

Filmlari

tahrir
Yil Sarlavha Rol Izohlar
1974 Garam Hawa Sikandar Mirza
1974 Mere Saath Chal Amit
1977 Gher Gher Matina Chula Ajay
Shatranj Ke Khilari Aqueel
1978 Gaman Ghulam Hussain
1979 Noorie Yusuf Fakir Mohammed
1980 Main Aur Meri Tanhai
1981 Chashme Buddoor Siddharth Parashar
Umrao Jaan Nawab Sultan
1982 Saath Saath Avinash
Bazaar Sarju
Apeksha Rana
1983 Rang Birangi Prof. Jeet Saxena
Kissi Se Na Kehna Ramesh
Katha Bashudev
Ek Baar Chale Aao Kamal D. Das
1984 Lorie Bhupinder Singh
Lakhon Ki Baat Alok Prakash
Yahan Wahan Rajesh Chopra
Ab Ayega Mazaa Vijay
1985 Zahr E Ishq
Faasle Sanjay
Salma Iqbal
1986 Raat Ke Baad
Peechha Karo Vijay
Khel Mohabbat Ka Amit Verma
Uddhar
Mere Saath Chal Amit
Ek Pal Jeet Barua
Anjuman Sajid
1987 Mahananda Professor Babul
Rajlakshmi Shrikant
1988 Gharwali Baharwali (1988 film) Sunil Khanna
Soorma Bhopali
Biwi Ho To Aisi Suraj Bhandari
1989 Toofan Gopal Sharma
Doosra Kanoon Diwan Sardarilal TV movie
1990 Wafaa Shekhar
Agni Kanya
Jaan-E-Wafa
1992 Gunjan
Binani
1993 Maya Memsaab Dr. Charu Das
1995 Sukher Asha
Mohini
Mera Damad Jai Khanna
Ab Insaf Hoga Ramcharan
1997 Mohabbat Shekhar Sharma
1998 Le Lépidoptère Le collègue du jongleur Short
2008 Saas Bahu Aur Sensex Firoze Sethna
2009 Lahore S K Rao
Accident on Hill Road Prakash Shrivastava
2011 Tell Me O Khuda Ravi Kapoor
2012 Shanghai Kaul
2013 Listen… Amaya Jayant
Yeh Jawaani Hai Deewani Thapar
Club 60 Dr. Tarique
2014 Youngistaan Akbar Uncle
Children of War Museed
Sangini (unreleased)

Teleseriallari

tahrir
Yil Sarlavha Rol Kanal Izohlar
1987 Shrikant Shrikant Milliy DD
1995 Chamatkar Prem Sony televizori

Mukofotlari

tahrir
Yil Nomzod / ish Mukofot Natija
2010 Lahore Ikkinchi plandagi eng yaxshi erkak roli uchun Milliy kino mukofoti Gʻolib
2019 Bimal Roy umr bo'yi muvaffaqiyat mukofoti
  • 2018-yil 25-mart kuni Google qidiruv tizimi Faruk Sheyxning 70 yilligi munosabati bilan uni Doodle bilan yodga oldi[32]. Google shunday izoh berdi:

    Faruk Shayx og'riqli yurak va engil komediyani teng darajada osonlik bilan yozgan. Kumush ekrandan tashqari, Shayx hind teatrining ajralmas qismi edi va uning epistolyar spektakli “Tumxari Amrita” Shabana Azmi bilan birga yigirma yildan ortiq vaqt davomida tomoshabinlarni quvontirdi”

Manbalar

tahrir
  1. Getting nostalgic about Farooq Shaikh (Wayback Machine saytida 4 March 2016 sanasida arxivlangan) Rediff.com, 4 September 2008.
  2. Writing its own destiny (Archive.is saytida 11 September 2012 sanasida arxivlangan) Screen, Namita Nivas, 28 November 2008.
  3. „And the National Award goes to...“. The Times of India (2010-yil 17-sentyabr). 2013-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 2-iyul.
  4. „Veteran actor Farooq Sheikh dies due to heart attack in Dubai“. The Times of India. 2013-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-mart.
  5. „Farooque Shaikh to be laid to rest near his mother's grave in Andheri today“. 2016-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-mart.
  6. „Amyra Dastur to Farhan Akhtar: Prominent Parsis in Bollywood“. 2014-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 25-mart.
  7. „Actor Farooque Shaikh laid to rest - Keropos Tulang“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 10-yanvar.
  8. Farooque Shaikh: The big picture (Wayback Machine saytida 1 April 2013 sanasida arxivlangan) The Times of India, 14 September 2002.
  9. „Happy Choices“. screenindia.com. 2008-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
  10. „Veteran actor Farooq Sheikh passes away“. The Telegraph (2013-yil 28-dekabr). 2013-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 28-dekabr.
  11. „Farooq Sheikh: Parallel cinema's blue eyed boy“. dna (2013-yil 28-dekabr). 2013-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  12. „Farooq Sheikh: A tribute to parallel cinema's blue-eyed boy“. 2014-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  13. „Farooque Shaikh, aam admi of Indian cinema, dead“. The Times of India. 2013-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-dekabr.
  14. „Farooque Shaikh was polite to a fault, witty and generous“. The Times of India. 2016-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-dekabr.
  15. „An actor and a gentleman“. Mumbai Mirror. 2014-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  16. Abu Dhabi Film Festival to celebrate 100 years of Indian Cinema (Wayback Machine saytida 28 December 2013 sanasida arxivlangan). DearCinema.com (10 October 2013). Retrieved on 28 December 2013.
  17. „Farooq Sheikh, parallel cinema's blue eyed boy - India News Analysis Opinions on Niti Central“. India News Analysis Opinions on Niti Central. 2014-yil 25-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  18. „Vereran actor Farooq Sheikh, 65, dies in Dubai“. livemint.com/ (2013-yil 28-dekabr). 2014-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  19. „Movies - Meet the frownies“. livemint.com/ (2013-yil 28-sentyabr). 2014-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  20. „Shabana Azmi: I can't believe Farooque Shaikh's gone so suddenly“. Rediff (2013-yil 28-dekabr). 2014-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  21. „Deepti Naval: Farooque Shaikh was not sick at all“. Rediff (2013-yil 28-dekabr). 2014-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  22. „RIP Farooque Shaikh: No letters in blood for him, but a fine actor, liberal Muslim“. Firstpost (2013-yil 28-dekabr). 2014-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-oktyabr.
  23. Club 60 Movie Review (Wayback Machine saytida 28 December 2013 sanasida arxivlangan). Realbollywood.com (6 December 2013). Retrieved on 28 December 2013.
  24. Actor Farooque Shaikh dies of heart attack, Amitabh Bachchan, SRK react (Wayback Machine saytida 30 December 2013 sanasida arxivlangan). Hindustan Times (28 December 2013). Retrieved on 28 December 2013.
  25. When Tumhari Amrita Becomes Aapki Sonia (Wayback Machine saytida 28 December 2013 sanasida arxivlangan). Financial Express (22 February 2004). Retrieved on 28 December 2013.
  26. Mahmood, Rafay. (19 June 2013) Sajid Hasan all set for Aapki Soniya — The Express Tribune (Wayback Machine saytida 28 December 2013 sanasida arxivlangan). Tribune.com.pk. Retrieved on 28 December 2013.
  27. Tumhari Amrita turns 20 (Wayback Machine saytida 28 December 2013 sanasida arxivlangan). Hindustan Times (20 February 2012). Retrieved on 28 December 2013.
  28. The Sunday Tribune — Spectrum (Wayback Machine saytida 3 June 2013 sanasida arxivlangan). Tribuneindia.com. Retrieved on 28 December 2013.
  29. Vidya Raja. „Why This 26/11 Victim's Widow & Kids Will Be Eternally Grateful to Actor Farooq Sheikh“. The Better India (2018-yil 27-noyabr). 2018-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 23-may.
  30. „Shabana Azmi, Deepti Naval Break Down at Farooq Sheikh's Funeral“ (2014-yil 1-yanvar). 2016-yil 15-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-oktyabr.
  31. „Veteran Actor Farooq Sheikh dies of Heart Attack“ (2013-yil 28-dekabr). 2013-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-oktyabr.
  32. „Google Honours India's Beloved Farooq Sheikh on His Birth Anniversary with a Beautiful Doodle“. Scoopwhoop (2018-yil 25-mart). 2020-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 9-aprel.

Havolalar

tahrir