Vikipediya

Foydalanuvchi:Kagansky/Madrasalar

< Foydalanuvchi:Kagansky

Taʼriflar tahrir

Oʻrganilishi tahrir

Faoliyatining oʻrganilishi tahrir

Buxoro madrasalari faoliyati tarixiga oid maxsus tizimga solingan maʼlumotlar XX asr boshlaridayoq paydo boʻla boshlagan. Abdurauf Fitrat, Muhammad Sharif maxdum Sadri Ziyo, Sadriddin Ayniy, Muhammad Ali Baljuvoniy, Sayyid Mansur Olimiy kabi mualliflar Buxoro madrasalari haqida qimmatli maʼlumot berishadi. Lekin, ulardagi axborotlar birlashtirilganida ham mavzuning koʻp qismi qorongʻiligicha qolaveradi[1].

Shoʻrolar davrida madrasalar taʼlimi tarixini tadqiq etish masalasi amalga oshirilishi lozim boʻlgan ishlar qatoriga mutlaqo qoʻyilmagan[1]; Turkiston taʼlim tizimi va undagi madrasalari faoliyati maxsus tadqiq etilmagan[2].

Poʻlatjon Aminov 1950–1970-yillarda Buxoro madrasalari tarixiga doir maʼlumotlar toʻplagan boʻlsada, uning axborotlari tartibsiz, ishda aniq qoida va izchillik yoʻq. Ish tadqiqotning birinchi — boshlangʻich bosqichning quyi holatida qolgan. Shunga qaramay, tadqiqotchiga ularning foydasi tegadi[1].

Shoʻrolar davrida Liya Mankovskaya, G. A. Joʻrayev, Abdulahad Muhammadjonov, K. Hoshimov, S. Nishonova, M. Inomova, R. Hasanov, I. Husanxoʻjayev singari yana bir qancha mualliflar tadqiqotlarida Buxoro madrasalariga oid maʼlumotlar keltirilgan[3]. Biroq, ular ham oʻquvchiga Buxoro madrasalari tarixi yo taʼlim tizimi toʻgʻrisida qoniqarli ilmiy tasavvur bera olmaydi. Aksincha, oʻquvchiga taqdim qilinayotgan baʼzi maʼlumotlar muallifning mavzudan butkul bexabarligini ochiq koʻrsatib turadi[4].Ularning kitoblarida Turon mintaqasida taʼlim tizimi va madrasalari tarixi toʻgʻrisida oldingilarini toʻldiradigan biror yangilikni topish qiyin[5].

Meʼmorchiligining oʻrganilishi tahrir

Tarixi tahrir

Shartli ravishda zamonaviy oliy oʻquv yurtlariga qiyoslash mumkin boʻlgan madrasalar haqidagi ilk maʼlumotlar X asr muallifi Narshaxiyning „Buxoro tarixi“ asarida uchraydi[6].

Meʼmorchiligi tahrir

Manbalar tahrir

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Jumanazar 2017, s. 7.
  2. ↑ Jumanazar 2017, s. 10.
  3. ↑ Jumanazar 2017, s. 7–8.
  4. ↑ Jumanazar 2017, s. 8.
  5. ↑ Jumanazar 2017, s. 9.
  6. ↑ Movarounnahr ilmiy markazlari 2022, s. 276.

Adabiyotlar tahrir

Tarixi va taʼlim tizimiga oid manbalar tahrir

  • „Madrasa oliy taʼlim tarixini oʻrganishning dolzarb muammolari“ mavzusida Respublika miqyosidagi ilmiy-amaliy konferensiya. Samarqand: Samarqand davlat universiteti, 2020 — 242 bet. 
  • Abdurahmonov A. Ulugʻbek akademiyasi. Toshkent: Qomuslar bosh tahririyati, 1994 — 26 bet. ISBN 5-89890-078-0. 
  • Alimov I. A. Qoʻqon xonligi madrasa va maktablari tarixi. Toshkent: Fan, 2017 — 302 bet. ISBN 978-9943-19-405-2. 
  • Alixojiyev M. O. Qoʻqon xonligining madaniy hayotida maktab va madrasalarning tutgan oʻrni (1800—1876-yy.). Tarix fanlari nomzodi ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya. Toshkent: Qoʻlyozma huquqida, 2012 — 182 bet. 
  • Asrorova L. Q. Buxoro madrasalari tarixidan. Toshkent: Hilol-Nashr, 2017 — 224 bet. ISBN 978-9943-4818-6-2. 
  • Bobojonova F. Buxoro maktab va madrasa taʼlimi tarixidan (XIX asr oxiri — XX asrning boshlari). Toshkent: Navroʻz, 2022 — 128 bet. 
  • Bobojonova F. Buxoro amirligida taʼlim tizimi (XIX asr oxiri — XX asrning boshlarida). Toshkent: Adib, 2014 — 120 bet. ISBN 978-9943-5675-7-3. 
  • Buxoro — Sharq durdonasi. Toshkent: Sharq, 1997 — 318 bet. ISBN 5-645-03106-7. 
  • Hamroyev A. H., Rahmonova M. A. Xoja Abdulxoliq Gʻijduvoniy majmuasi va Ulugʻbek madrasasi tarixi. Buxoro: Buxoro, 2003 — 87 bet. 
  • Jumanazar A. K. Buxoro taʼlim tizimi tarixi. Toshkent: Akademnashr, 2017 — 592 bet. ISBN 978-9943-4728-2-2. 
  • Jumanazar A. K. Madoris: Oʻrgimchak kitobi (Birinchi risola). Toshkent: Yangi asr avlodi, 2005 — 96 bet. ISBN 5-633-01768-4. 
  • Jumanazar A. K. Nasaf. Toshkent: Alisher Navoiy nomidagi Oʻzbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2007 — 204 bet. ISBN 978-9943-06-029-6. 
  • Jumanazar A. K. Samarqand taʼlim tizimi va madrasalari tarixi. Toshkent: Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi „Fan“ nashriyoti, 2021 — 520 bet. ISBN 978-9943-6804-9-4. 
  • Kattayev K. Samarqand madrasalari va ilmu fan rivoji. Samarqand: Zarafshon, 2003 — 110 bet. 
  • Kattayev K. Samarqand madrasalari va ilmu fan rivoji. Toshkent: Qamar-media, 2020 — 164 bet. 
  • Movarounnahr ilmiy markazlari: kitob-albom. Toshkent: Oʻzbekiston xalqaro islom akademiyasi, 2022 — 480 bet. ISBN 978-9943-7559-5-6. 
  • Muhammadkarimov A. Toshkentnoma. Toshkent: Yangi asr avlodi, 2009 — 164 bet. 
  • Ravshanov P. Qarshi tarixi. Toshkent: Yangi asr avlodi, 2006 — 647 bet. ISBN 5-633-01899-0. 
  • Samarqand shahri va viloyatidagi tarixiy obidalar, muqaddas qadamjolar tarixi, Toshkent, 2017 — 96 bet. 
  • Sultonov Oʻ. A. Muhammad Solihxoʻja va uning „Tarixi jadidayi Toshkand“ asari. Toshkent: Oʻzbekiston, 2009 — 269 bet. ISBN 978-9943-01-077-2. 
  • Toshkent: Ensiklopediya. Toshkent: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2009 — 784 bet. ISBN 978-9943-07-096-7. 
  • Toshkent — islom madaniyati gavhari: Fotoalbom. Toshkent: Oʻzbekiston, 2007 — 240 bet. ISBN 978-9943-01-125-0. 
  • Tursunova M. Madrasalar taʼlim tarixidan lavhalar. Toshkent: Mumtoz soʻz, 2017 — 92 bet. ISBN 978-9943-4816-9-5. 
  • Tursunova M. Samarqand madrasalari. Toshkent: FAN, 2019 — 208 bet. ISBN 978-9943-19-538-7. 
  • Toʻrayev H. Buxoro tarixi: oʻquv qoʻllanma. Buxoro: Durdona, 2020 — 592 bet. ISBN 978-9943-6571-0-6. 
  • Oʻzbekiston obidalaridagi bitiklar: Buxoro, I. Toshkent: Uzbekistan Today, 2013 — 560 bet. ISBN 978-9943-4510-5-6. 
  • Oʻzbekiston obidalaridagi bitiklar: Samarqand. Toshkent: Uzbekistan Today, 2016 — 560 bet. ISBN 978-9943-4510-5-6. 
  • Oʻzbekiston obidalaridagi bitiklar: Xiva. Toshkent: Uzbekistan Today, 2016 — 560 bet. ISBN 978-9943-4510-5-6. 
  • Oʻzbekiston poytaxti Toshkent 2200 yoshda (Toshkent shahrining 2200 yilligi yubileyiga bagʻishlangan Xalqaro ilmiy konferensiya materiallari). Toshkent: Fan, 2009 — 390 bet. ISBN 978-9943-09-833-6. 
  • Shamsutdinov R., Rasulov B. Turkiston maktab va madrasalari (XIX asr oxiri — XX asr boshlari), Andijon, 1995 — 104 bet. 
  • Карлыбаев М. А. К истории ислама у каракалпаков: исторические, социальные, этнические и генеалогические контексты. Нукус: Илим, 2021 — 274 bet. 
  • Карлыбаев М. А. Медресе в Каракалпакии XIX — начала XX вв.. Нукус: Билим, 2002 — 84 bet. 
  • Мирбабаев А. История мадраса Таджикистана (часть первая). Душанбе: Мерос, 1994 — 125 bet. 
  • Сухарева О. А. Квартальная община позднефеодального города Бухары. Москва: Наука, 1976 — 364 bet. 

Meʼmorchiligiga oid manbalar tahrir

  • Nasriddinov Q., Xoʻjayarov Oʻ. Qarshi shahrining meʼmoriy yodgorliklari. Toshkent: Yangi asr avlodi, 2011 — 136 bet. ISBN 978-9943-08-629-6. 
  • Qosimov M. Q. Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi tarixi. Toshkent: Oʻzbekiston, 1995 — 256 bet. ISBN 5-640-01616-7. 
  • Qulmatov Sh., Berdimurodov A. Samarqand yodgorliklari. Samarqand: Imom Buxoriy xalqaro markazi, 2017 — 256 bet. ISBN 978-9-9943-4783-8-1. 
  • Xudoyberganov K. Xiva — dunyodagi eng koʻhna qalʼa, Toshkent, 2012 — 348 bet. 
  • Zohidov P. Sh. Meʼmor olami. Toshkent: Qomuslar Bosh tahririyati, 2006 — 238 bet. ISBN 5-89890-116-7. 
  • Shohi Zinda. Toshkent: Yangi asr avlodi, 2005 — 147 bet. ISBN 5-633-01765-X. 
  • Аббасова-Юсупова М. А. Бухарская школа зодчества XV—XVII вв. (особенности и динамика развития). Самарканд: МИЦАИ, 2022 — 360 bet. ISBN 978-9943-357-63-1. 
  • Азимов И. Архитектурные памятники Ферганской долины. Ташкент: Узбекистан, 1982 — 72 bet. 
  • Аскаров Ш. Д. Генезис архитектуры Узбекистана. Ташкент: Издательство журнала Sanʼat, 2014 — 224 bet. 
  • Ахмедов М. К. Пути развития средневековых ансамблей Узбекистана. Ташкент: Fan va texnologiya, 2014 — 160 bet. ISBN 978-9943-975-20-0. 
  • Булатов М. С. Геометрическая гармонизация в архитектуре Средней Азии IX—XV вв. (историко-теоретическое исследование). Москва: Наука, 1988 — 361 bet. 
  • Булатова В., Маньковская Л. Памятники зодчества Ташкента XIV—XIX вв. Ташкент: Издательство литературы и искусства, 1983 — 144 bet. 
  • Веймарн Б. В. Архитектурно-декоративное искусство Узбекистана. Москва: Государственное архитектурное издательство, 1948 — 61 bet. 
  • Веймарн Б. В. Регистан в Самарканде. Москва: Издательство Академии архитектуры СССР, 1946 — 39 bet. 
  • Гулямов Я. Г. Памятники города Хивы. Ташкент: УзФАН, 1941 — 39 bet. 
  • Денике Б. П. Архитектурный орнамент Средней Азии. Ленинград: Издательство Всесоюзной Академии Наук, 1939 — 227 bet. 
  • Засыпкин Б. Н. Архитектура Средней Азии. Москва: Издательство Академии архитектуры СССР, 1948 — 158 bet. 
  • Маньковская Л. Ю. Формообразованиеи типология зодчества Средней Азии IX — начала XX века. Ташкент: Издательство литературы и искусства имени Гафура Гуляма, 1978 — 144 bet. 
  • Маньковская Л., Булатова В. Памятники зодчества Хорезма. Ташкент: Издательство литературы и искусства, 1978 — 191 bet. 
  • Массон М. Е. Падающий минарет (северо-восточный минарет Самаркандского медресе Улугбека). Ташкент: Узбекистан, 1968 — 42 bet. 
  • Массон М. Е. Регистан и его медресе, Самарканд, 1929 — 30 bet. 
  • Массон М. Е., Шишкин В. А. Краткая историческая справка о Средне-Азиатских минаретах. Медресе Улугбека в Гиждуване., Ташкент, 1933 — 19 bet. 
  • Мукова Т. Ф. Медресе Средней Азии: Генезис, эволюция, современное использование (автореферат диссертация на соискание ученой степени кандидата архитектуры), Санкт-Петербург, 1992 — 24 bet. 
  • Мукимова С. Р. Архитектура мечетей и медресе Мавераннахра и Хорасана. Душанбе: Контраст, 2010 — 142 bet. 
  • Хмельницкий С. Г. Между арабами и тюрками: Архитектура Средней Азии IX—X вв.. Берлин—Рига: Gamajun, 1992 — 340 bet. 
  • Хмельницкий С. Г. Между Саманидами и монголами: Архитектура Средней Азии XI — начала XIII вв. Часть I. Берлин—Рига: Gamajun, 1996 — 334 bet. 
  • Эпиграфика мемориального комплекса Шахи-Зинда (тексты, переводы), Самарканд, 2015 — 78 bet. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Foydalanuvchi:Kagansky/Madrasalar&oldid=4047952" dan olindi