Fransiya iqtisodiyoti oʻzining iqtisodiy rivojlanishi boʻyicha dunyodagi etakchi sanoatlashgan davlatlarning "katta yettiligi" qatoriga kiradi. Fransiya dunyodagi beshinchi yirik iqtisodiyotdir. U jahon yalpi ichki mahsulotining 5 foizini va jahon savdosining 6 foizini tashkil qiladi. Fransiya unitar davlat boʻlib, uning byudjet tizimi faqat ikki qismdan iborat: davlat byudjeti va mahalliy byudjetlar. Mamlakatda byudjet tizimining birligi yoʻq. Barcha byudjetlar rasmiy ravishda taqsimlanadi. Har bir maʼmuriy birlik budjeti uning ijro etuvchi organi tomonidan tasdiqlanadi. Fransiya moliya tizimiga davlat (markaziy) va mahalliy byudjetlardan tashqari byudjetdan tashqari fondlar va davlat korxonalari moliyalari ham kiradi.[1]

2005-yil 18-yanvarda Tuluzada boʻlib oʻtgan “A380 Reveal” tadbirida birinchi toʻliq Airbus A380 samolyoti. Airbus Fransiya va Yevropa iqtisodiyotining globallashuvining ramzidir.

Fransiyadagi eng yirik fond birjasi-Matif Parij. Ushbu birjada amalga oshirilgan operatsiyalar ichida eng katta ulushni davlat obligatsiyalari egallaydi. Fransiya yalpi ichki mahsulot boʻyicha evro hududida ikkinchi yirik iqtisodiyotdir. Fransiyada 2012-yilning birinchi choragida ishsizlik darajasi 0,2 foiz punktga oshib, 10 foizga yetdi.[2]

Fransiya kredit-moliya tizimining faoliyati 1984-yilgi qonun bilan tartibga solinadi. U uch darajadan iborat: markaziy bank (Fransiya banki); tijorat banklari; ixtisoslashtirilgan kredit-moliya institutlari; investitsion, ipoteka, tashqi savdo banklari, sugʻurta va moliya kompaniyalari, pensiya jamgʻarmalari va boshqalar. 39 ta fransuz kompaniyasi dunyodagi 500 ta eng yirik kompaniyalar qatoriga kiradi. Oziq-ovqat sanoati (Danone), moda, hashamat va kosmetika (Luis Vuitton, Iv Saint-Loren, Chanel, Dior, LʼOréal), avtomobil va shinalar ishlab chiqarish (Peugeot, Citroën, Reno, Michelin) va aviatsiya (Airbus, Dassault) ishtirok etgan kompaniyalar yaxshi maʼlum.

Tarix tahrir

Birinchi jahon urushida gʻalaba qozongan Antanta blokining aʼzolaridan biri Fransiya edi. Bu gʻalaba Fransiya uchun juda qimmatga tushdi. Urushda 1,4 million kishi halok boʻldi, 750 ming kishi jarohatlandi. Rasmiy maʼlumotlarga koʻra, moddiy yoʻqotishlar miqdori 200 milliard frankga yetgan. Urush yillarida 10 mingga yaqin korxona vayron qilingan yoki shikastlangan, 200 ta mina yoqib yuborilgan. 900 ming turar-joy binolari butunlay vayron boʻlgan yoki butunlay yaroqsiz holga kelgan. Urush qishloq xoʻjaligiga ham qattiq zarba berdi. Ikki million gektargacha erlarda mudofaa xandaqlari qazilib, artilleriya snaryadlari yoki mina chuqurlari paydo boʻldi. 1919-yilda qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining hajmi urushdan oldingi koʻrsatkichning uchdan ikki qismini tashkil etdi. Mamlakat moliya tizimi ham ogʻir ahvolda edi. U moliyaviy jihatdan AQSh va Buyuk Britaniyaga qaram edi. Byudjet taqchilligi 27 milliard frankni tashkil etdi. Frank kursining tushishi natijasida reproduktiv mahsulotlar narxi 2-3 barobar oshdi. Muammolarni hal qilish uchun Fransiya birinchi jahon urushi yillarida Rossiyaga berilgan kreditlarning qaytarilishiga va Germaniya tomonidan toʻlanishi kerak boʻlgan tovonga tayandi.[3]

Manbalar tahrir

  1. Sumber: cité par le Financial Times
  2. Fransiya iqtisodiyoti yomonlashmoqda
  3. „Électricité en France: les principaux résultats en 2006“ (2007-yil aprel). Qaraldi: 2007-yil 23-may.

Havolalar tahrir