Galkinish gaz koni, eski nomlari Yoʻloʻtan gaz koni yoki Janubiy Yoʻloʻtan – Usmon koni, – Turkmanistonning Mari viloyati Yoʻloʻtan shahri yaqinidagi tabiiy gaz koni. Jahondagi oltinchi yirik gaz koni[1][2].

Galkinish gaz koni
Galkinish gaz koni is located in Turkmenistan
Galkinish gaz koni
Location of Galkinish gaz koni
Mamlakat Turkmaniston
Hudud Mari viloyati
Dengiz/Quruqlik quruqlik
Koordinatalar 37°18′05″N 62°21′31″E / 37.3014°N 62.3586°E / 37.3014; 62.3586
Operator Turkmangaz
Kon tarixi
Kashf etilishi 2006
Ishlab chiqarish
Hisoblangan gaz miqdori 14,000×10^9 m3 (490×10^12 cu ft)
Recoverable gas 2,800×10^9 m3 (99×10^12 cu ft)

Tarixi

tahrir

Gaz koni 2006-yil 2-noyabrda topilgan[3]. Mamlakatning oʻsha vaqtdagi prezidenti Saparmurod Niyozov Xitoyning CNPC hamda Turkiyaning Çalik Enerji kompaniyalarini Yoʻloʻtan konida geologiya-razvetka va qazish ishlariga taklif qilgan[4]. 2008-yil gaz koni Gaffney, Cline & Associates tomonidan tekshirilgan[5][6]. Gaffney, Cline and Associates (GCA) maʼlumotlariga koʻra, Galkinish Davlatobod gaz konidan besh marta katta va dunyoning toʻrtinchi yoki beshinchi eng yirik gaz koni[7].

2009-yil dekabrda CNPC, Hyundai Engineering va Petrofac konda qazish ishlari boʻyicha shartnomani qoʻlga kiritadi[8].

2011-yil noyabrda kon nomi Galkinishga oʻzgartiriladi[9]. Qazib olish 2013-yil sentyabrda boshlangan[10].

Tavsifi

tahrir

Kon 4 and 14 trillion cubic metre (140×10^12 and 490×10^12 cu ft) boʻlgan ehtimoliy tabiiy gaz zaxiralari hamda 2.8 trillion cubic metre (99×10^12 cu ft) boʻlgan tijoriy zaxiralari bilan dunyodagi beshinchi eng yirik gaz koni hisoblanadi[5][6][11]. 2,700 square kilometre (1,000 kv mi) maydonni egallaydigan konning uzunligi 90 kilometr (56 mi), kengligi 30 kilometr (19 mi), chuqurligi 3,900 to 5,100 metr (12,800 to 16,700 ft)[12]. Galkinish Yoʻloʻtan, Minora, Usmon va Yoshlar konlaridan iborat[9]. Yaqin atrofida Gunorta Garakel, Garakel, Giurgiu, Gazanli, Gundogar Yoʻloʻtan va Gunbotar Yandakli kabi gaz hududlari joylashgan[12].

Neft zaxiralari 300 million tonna. Galkinishda qazib olingan xom neft Seydi neftni qayta ishlash zavodiga tashiladi.

Qazish ishlari

tahrir

Kondan Turkmangaz gaz qaziydi. CNPC, Hyundai Engineering va Petrofac gazni qayta ishlash zavodlarini qurgan[8][13].

Manbalar

tahrir
  1. „20 Largest Natural Gas Fields in the World“ (en). www.worldlistmania.com. 2021-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-sentyabr.
  2. „The Largest Natural Gas Fields In The World“ (en). www.worldatlas.com. 2022-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-sentyabr.
  3. „Turkmen leader claims massive new gas find“. Reuters (2006-yil 2-noyabr). 2020-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  4. „Turkmenistan gives CNPC $152 mln gas drilling deal“. Reuters (2006-yil 21-noyabr). 2020-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  5. 5,0 5,1 Olzhas Auyezov.. „Turkmen gas reserves audit to continue in 2009 -GCA“. Reuters (2008-yil 31-oktyabr). Qaraldi: 2009-yil 12-may.
  6. 6,0 6,1 Guy Chazan.. „Turkmenistan Gas Field Is One of World's Largest“. The Wall Street Journal (2008-yil 16-oktyabr). Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  7. Bruce Pannier.. „Independent Audit Shows Turkmen Gas Field 'World-Class'“. Radio Free Europe/Radio Liberty (2008-yil 14-oktyabr). Qaraldi: 2010-yil 7-yanvar.
  8. 8,0 8,1 Dmitry Sergeyev; Robin Paxton.. „S.Korea, China, UAE win Turkmen gas deal - sources“. Reuters (2009-yil 29-dekabr). 2013-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 23-yanvar.
  9. 9,0 9,1 „Turkmenistan's super-giant gas field renamed as "Galkynysh"“. Turkmenistan.ru (2011-yil 20-noyabr). 2020-yil 4-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 25-mart.
  10. Gurt, Marat. „China asserts clout in Central Asia with huge Turkmen gas project“. Reuters (2013-yil 4-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 7-noyabr.
  11. Daly, J.C.K.. „Iran in Turkmen natural gas fields, U.S. and Russia left out“. Tehran Times (2009-yil 21-fevral). Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  12. 12,0 12,1 „Turkmenistan discovers large gas fields in east of country“. Trend Capital (2009-yil 26-iyun). Qaraldi: 2009-yil 16-iyul.
  13. „Turkmenistan rapidly provides large Galkynysh gas field with necessary facilities“. Trend Capital (2013-yil 19-aprel). Qaraldi: 2013-yil 25-aprel.